Το αμυντικό μας σύστημα
Άμυνα σημαίνει δεν επιτρέπω την είσοδο. Αντίπαλος της άμυνας είναι η αγάπη. Μπορούμε να ορίσουμε την αγάπη από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ωστόσο κάθε μορφή αγάπης ανάγεται, σε τελική ανάλυση, στην πράξη του ανοίγματος της πόρτας. Στην αγάπη ο άνθρωπος ανοίγει τα όρια του, επιτρέποντας να μπει μέσα κάτι, που μέχρι τότε βρισκόταν έξω από τα όρια. Το όριο αυτό το αποκαλούμε συνήθως Εγώ, ενώ βιώνουμε καθετί που βρίσκεται έξω από την ταυτότητα μας ως Εσύ (μη-Εγώ). Στην αγάπη το όριο αυτό ανοίγει, για ν’ αφήσει να μπει κάποιο Εσύ, ώστε με την ένωση να γίνει κι αυτό Εγώ. Παντού όπου υψώνουμε όρια, δεν αγαπούμε – και παντού όπου ανοίγουμε την πόρτα, αγαπούμε. Από την εποχή του Φρόιντ χρησιμοποιούμε τον όρο “μηχανισμοί άμυνας” για τα παιχνίδια της συνείδησης, που εμποδίζουν την είσοδο στο συνειδητό ορισμένων απειλητικών περιεχομένων που ανεβαίνουν από το υποσυνείδητο.
Στο σημείο αυτό ας μην ξεχνούμε την εξίσωση Μικρόκοσμος = Μακρόκοσμος. Κάθε άρνηση και άμυνα ενάντια σε οποιαδήποτε εκδήλωση του περιβάλλοντος είναι πάντοτε έκφραση μιας άμυνας από το εσωτερικό της ψυχής προς τα έξω. Κάθε άμυνα ενισχύει το Εγώ μας, γιατί υπογραμμίζει το Όριο. Γι’ αυτό ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την άρνηση πολύ πιο ευχάριστα από την κατάφαση. Κάθε Όχι, κάθε αντίσταση, μας φανερώνει το όριο μας, το Εγώ μας, ενώ το ίδιο αυτό όριο γίνεται συγκεχυμένο με κάθε κατάφαση “Ναι, συμφωνώ”. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς με λόγια τους μηχανισμούς άμυνας, γιατί ό,τι και να περιγράψεις, το αναγνωρίζεις, στην καλύτερη περίπτωση, μόνον στους άλλους. Οι μηχανισμοί άμυνας είναι
Advertisment
άθροισμα όλων εκείνων των στοιχείων, που μας εμποδίζουν να είμαστε τέλειοι! Ο δρόμος προς το Φως θεωρητικά διατυπώνεται απλά: Ό,τι είναι, είναι καλό. Συναίνεσε με οτιδήποτε είναι – και θα γίνεις ένα με ό,τι είναι. Αυτός είναι ο δρόμος της αγάπης.
Κάθε “Ναι, αλλά…” που αναφύεται τώρα, είναι άμυνα που μας εμποδίζει να γίνουμε Ένα. Εδώ αρχίζουν τα πολύχρωμα και περίπλοκα παιχνίδια του Εγώ, που δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τις πιο ευλαβικές, λογικές κι ευγενικές θεωρίες προκειμένου να οριοθετηθεί. Έτσι συνεχίζουμε το παιχνίδι του Κόσμου.
Στο σημείο αυτό, μερικά κοφτερά μυαλά θα προβάλουν, ότι αφού είναι καλό ό,τι είναι, τότε είναι καλή και η άμυνα! Σωστά, είναι καλή, γιατί μας βοηθά να αισθανθούμε τόσες τριβές σ’ έναν πολωμένο κόσμο, ώστε να προχωρήσουμε μέσω της γνώσης, αλλά σε τελική ανάλυση η άμυνα είναι απλώς ένα βοηθητικό μέσον, που με τη χρήση του πρέπει τελικά να αναιρέσει τον ίδιο του τον εαυτό. Με την ίδια έννοια και η ασθένεια έχει τα δικαιώματα της, και παρ’ όλα αυτά εμείς θέλουμε κάποια στιγμή να την μετατρέψουμε σε μέθοδο ίασης.
Advertisment
Όπως η ψυχική άμυνα στρέφεται κατά της εσωτερικής φωνής της συνείδησης, που έχει κατατάξει ως επικίνδυνη και την εμποδίζει να ανέβει στα ανώτερα στρώματα της συνείδησης, έτσι κι η άμυνα του οργανισμού στρέφεται κατά των “εξωτερικών” εχθρών, είτε νοσογόνοι οργανισμοί λέγονται αυτοί είτε δηλητήρια. Συνηθισμένοι να χειριζόμαστε με τόσο θράσος τα συστήματα αξιών που οι ίδιοι κατασκευάσαμε, πιστεύουμε σε τελική ανάλυση ότι τα κριτήρια μας είναι απόλυτα αξιόπιστα. Ωστόσο δεν υπάρχει εχθρός, αν δεν τον έχουμε οι ίδιοι κατονομάσει. (Εντυπωσιακό είναι να μελετήσουμε την κωμωδία κατο-νομασίας των εχθρών, που παίζουν οι διάφοροι φανατικοί της υγιεινής διατροφής. Στον τομέα αυτόν δεν έχει απομείνει καμία τροφή, που να μην έχει καταδικαστεί από το ένα σύστημα, ενώ κάποιο άλλο σύστημα την θεωρεί εξαιρετικά υγιεινή. Εμείς συνιστούμε πεισματικά την εξής δίαιτα: διαβάστε διεξοδικά όλα τα βιβλία περί διατροφής και μετά φάτε ό,τι σας αρέσει.) Ορισμένοι μάλιστα εντυπωσιάζονται τόσο από την πρωτοτυπία αυτων των υποκειμενικά διακηρυγμένων “εχθρών”, ώστε τελικά να διαγνωσθούν ως ασθενείς. Πρόκειται για τους αλλεργικούς.
Αλλεργία: είναι η υπερβολική αντίδραση σε ουσία, που αναγνωρίζεται ως εχθρική. Το αμυντικό σύστημα του οργανισμού είναι δικαιολογημένο, όταν πρόκειται για την ικανότητα επιβίωσης του οργανισμού. Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος δημιουργεί αντιγόνα κατά των αλλεργιογόνων ουσιών και αντιστοιχεί – από την άποψη του σώματος – σε μια ενδεδειγμένη άμυνα κατά εχθρικών εισβολέων. Στους αλλεργικούς οργανισμούς η κατά τα άλλα σωστή αυτή άμυνα είναι υπέρμετρα αυξημένη, με υπερβολικό εξοπλισμό και επέκταση της εικόνας του εχθρού σε ολοένα περισσότερους τομείς. Όλο και περισσότερες ουσίες κηρύσσονται εχθρικές, ο εξοπλισμός εντείνεται, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον εχθρό. Όπως όμως στον στρατιωτικό τομέα ο υπερβολικός εξοπλισμός είναι πάντοτε σημάδι ισχυρής επιθετικότητας, έτσι κι η αλλεργία είναι έκφραση ισχυρής άμυνας κι επιθετικότητας, που βυθίστηκε στο σώμα. Ο αλλεργικός έχει πρόβλημα με την επιθετικότητα του, την οποία όμως δεν παραδέχεται στον εαυτό του και επομένως δεν την βιώνει.
(Για να αποφύγουμε παρερμηνείες, θα υπενθυμίσουμε και πάλι το εξής: Αναφερόμαστε σε μια απωθημένη ψυχική διάσταση, την οποία ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται συνειδητά. Μπορεί βέβαια να την βιώνει, αλλά δεν αναγνωρίζει αυτήν την ιδιότητα της. Μπορεί επίσης να έχει απωθήσει τόσο βαθιά την ιδιότητα του αυτή, ώστε ούτε καν την βιώνει. Επομένως μπορεί τόσο ένας επιθετικός, όσο κι ένας τελείως μειλίχιος άνθρωπος να έχουν απωθημένη επιθετικότητα!)
Στην αλλεργία, η επιθετικότητα έχει βυθιστεί από τη συνείδηση στο σώμα, όπου μαίνεται με άμυνες και επιθέσεις, μάχες και νίκες. Για να μην σταματήσει πρόωρα αυτή η ηδονική ενασχόληση εξαιτίας της απουσίας εχθρών, ανακηρύσσονται εχθροί ακόμα και τα πιο αθώα αντικείμενα, όπως η γύρη των φυτών, οι τρίχες των γατιών ή των αλόγων, η σκόνη, τα απορρυπαντικά, ο καπνός, οι φράουλες, τα σκυλιά ή οι τομάτες. Η ποικιλία είναι απέριόριστη. Τίποτα δεν τρομάζει τον αλλεργικό· πολεμά εν ανάγκη τα πάντα και τους πάντες, ενώ προτιμά συνήθως ορισμένα “φαβορί” φορτισμένα με ιδιαίτερο συμβολισμό.
Είναι γνωστό πόσο στενά συνδέεται η επιθετικότητα με τον φόβο. Καταπολεμούμε πάντοτε κάτι που φοβόμαστε. Παρατηρώντας προσεκτικότερα τις αλλεργιογόνες ουσίες που προτιμά ο ασθενής, ανακαλύπτουμε σύντομα ποιοι τομείς της ζωής τον εκφοβίζουν τόσο, ώστε να τους καταπολεμά με πάθος, στη μορφή ενός συμβολικού τους εκπροσώπου. Την πρώτη θέση καταλαμβάνουν οι τρίχες των κατοικίδιων ζώων, κυρίως των γατών. Ο άνθρωπος συνδέει τη γούνα της γάτας (όπως κάθε γούνα) με το χάδι και την αγκαλιά, γιατί είναι μαλακή και χαδιάρα, αλλά συγχρόνως και “ζωώδης”. Είναι σύμβολο της αγάπης και σχετίζεται με τον ερωτισμό (παράβαλε τα γούνινα ζωάκια που συντροφεύουν τα μικρά παιδιά στον ύπνο τους). Το ίδιο ισχύει και για τη γούνα του κουνελιού. Όσο για το άλογο, έχει περισσότερο τονισμένη τη γενετήσια ορμή, ενώ ο σκύλος την επιθετικότητα – ωστόσο αυτές οι αποχρώσεις είναι λεπτές, δεν έχουν σημασία, γιατί ένα σύμβολο ποτέ δεν διαθέτει σταθερά όρια.
Την ίδια περιοχή αντιπροσωπεύει και η γύρη των φυτών, πρώτη στις προτιμήσεις των αλλεργικών της “εαρινής ρινίτιδας”. Η γύρη είναι σύμβολο της γονιμοποίησης και της αναπαραγωγής, όπως άλλωστε κι η “ώριμη” άνοιξη, εποχή κατά την οποία “υποφέρουν” περισσότερο οι αλλεργικοί αυτής της ομάδας. Οι τρίχες των ζώων όπως κι η γύρη, ως αλλεργιογόνες ουσίες, μας φανερώνουν ότι τα θέματα “έρως”, “σεξουαλικότητα”, “ορμές” και “γονιμοποίηση” είναι φορτισμένα με μεγάλο φόβο και προκαλούν την άμυνα, δηλαδή δεν τους επιτρέπεται να εισέλθουν.
Παρόμοιος είναι ο φόβος του βρώμικου, ακάθαρτου, σπιλωμένου, που εκφράζεται με την αλλεργία στην οικιακή σκόνη. (Ας θυμηθούμε εκφράσεις όπως, βρώμικα ανέκδοτα, άπλυτα ρούχα, άσπιλος βίος κ.λπ.). Όπως ο αλλεργικός προσπαθεί να αποφύγει τις αλλεργιογόνες ουσίες, έτσι αποφεύγει και τους αντίστοιχους τομείς της ζωής, επιβοηθούμενος από τη γεμάτη
κατανόηση ιατρική επιστήμη και το περιβάλλον του. Κανείς δεν αναχαιτίζει τα παιχνίδια εξουσίας του ασθενούς: τα κατοικίδια απομακρύνονται, απαγορεύεται αυστηρά το κάπνισμα κ.λπ. Μέσω της τυραννίας που εξασκεί στο περιβάλλον του, ο αλλεργικός βρίσκει ένα καλά καμουφλαρισμένο πεδίο δράσης, όπου πραγματοποιεί την απωθημένη επιθετικότητα του, χωρίς να γίνεται αντιληπτός.
Η ιατρική μέθοδος της “απευαισθητοποίησης” είναι καλή ως ιδέα, μόνον που δεν θάπρεπε να εφαρμόζεται στο σωματικό, αλλά στο ψυχικό επίπεδο, αν θέλει ο ασθενής να έχει γνήσια επιτυχία. Γιατί θα βρει ίαση μόνον εφόσον διδαχθεί να αντιμετωπίσει ενσυνείδητα τους τομείς που αποφεύγει και καταπολεμά, ωσότου κατορθώσει να τους εισαγάγει εξ ολοκλήρου στη συνείδηση του και να τους αφομοιώσει. Δεν προσφέρουμε καλές υπηρεσίες στον αλλεργικό, υποβοηθώντας τις αμυντικές του στρατηγικές. Πρέπει να συμφιλιωθεί με τους εχθρούς του, να μάθει να τους αγαπά. Το γεγονός ότι οι αλλεργιογόνες ουσίες ασκούν αποκλειστικά συμβολική και ποτέ υλική-χημική επίδραση στον αλλεργικό, θα γίνει κατανοητό και στον πλέον φανατικό υλιστή, όταν γνωρίσει ότι η αλλεργία χρειάζεται πάντοτε και μια συνείδηση, για να εμφανιστεί. Κατά τη νάρκωση στο χειρουργείο δεν υπάρχει αλλεργία, και στις ψυχώσεις εξαφανίζεται κάθε αλλεργία! Αντίστροφα, ακόμα και φωτογραφίες, όπως π.χ. μιας γάτας ή μιας ατμομηχανής τραίνου στον κινηματογράφο, προκαλούν κρίση στους ασθματικούς. Η αλλεργική αντίδραση είναι απόλυτα ανεξάρτητη από την αλλεργιογόνο ουσία.
Οι περισσότερες αλλεργιογόνες ουσίες εκφράζουν τη ζωτικότητα: σεξουαλικότητα, έρωτα, γονιμότητα, επιθετικότητα, ακαθαρσία – σε όλους αυτούς τους τομείς, η ζωή εμφανίζεται στη ζωτικότερη μορφή της. Αυτή όμως η ζωτικότητα, που επιμένει να εκφραστεί, προκαλεί μεγάλο φόβο στον αλλεργικό – γιατί σε τελευταία ανάλυση είναι εχθρικά διακείμενος προς τη ζωή. Ιδανικό του είναι το άσηπτο, στείρο, άγονο, μια ζωή απελευθερωμένη από ορμές κι επιθετικότητα, μια κατάσταση που σχεδόν δεν αξίζει να ονομάζεται “ζωή”. Κι έτσι δεν μας εκπλήσσει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η αλλεργία εντείνεται, φθάνοντας σε απειλητικές για τη ζωή νόσους επιθετικότητας κατά του ίδιου τους του εαυτού, όπου το σώμα αυτών των αχ! τόσο μειλίχιων ανθρώπων παράγει άγριες σκιές για όσο διάστημα χρειάζεται για να καταστραφούν οι ίδιοι. Σ’ αυτήν την περίπτωση η άμυνα, ο αυτο-αποκλεισμός κι η αυτο-απομόνωση φθάνουν στην ανώτερη μορφή τους, που εκπληρώνεται στον τάφο – έναν γνήσια άσηπτο χώρο…
Αλλεργία = επιθετικότητα που μεταμορφώθηκε σε ύλη Ο αλλεργικός ας αναρωτηθεί:
1. Γιατί δεν ανέχομαι την επιθετικότητα μου ενσυνείδητα, αλλά την εξαναγκάζω να λειτουργήσει στο σώμα μου;
2. Ποιοι τομείς της ζωής με τρομάζουν τόσο, που να τους αποφεύγω;
3. Ποια θέματα υπονοούν οι ουσίες που μου προκαλούν αλλεργία;
Σεξουαλικότητα, ορμές, επιθετικότητα, αναπαραγωγή, ακαθαρσία με την έννοια του σκοτεινού τομέα της ζωής.
4. Σε ποιο βαθμό χρησιμοποιώ την αλλεργία μου, για να χειραγωγήσω μέσω αυτής το περιβάλλον μου;
5. Ποιο καθεστώς επικρατεί στον ερωτά μου, στην ικανότητα μου να ανοίγομαι;
Διαβάστε επίσης για την εσωτερική αιτία της φλεγμονής
Απόσπασμα από το βιβλίο: Η Ασθένεια ως Πορεία της Ψυχης ( Εκδ. Πύρινος Κόσμος)
