Στατιστικές έρευνες θέλουν τους αιωνόβιους ανθρώπους ως την ταχύτερα αναπτυσσόμενη πληθυσμιακή ομάδα στις ανεπτυγμένες χώρες (σ.σ. τα στοιχεία είναι προτού ξεσπάσει η οικονομική κρίση) με αναλογία 20 προς 100.000 κατοίκους. Το γεγονός ότι δεν γερνάμε όλοι το ίδιο έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να διερευνούν εδώ και χρόνια τα μυστικά της… αντιγήρανσης.
Γονίδια μακροβιότητας, πάντως, έχουν βρεθεί σε μύγες και κυρίως σε μια κατηγορία σκουληκιών, τους πλατυέλμινθες. Εκείνους όμως που δεν… συνουσιάζονται και μπορούν να διαιρούνται επ’ αόριστον (διεκδικώντας μερίδιο στην αθανασία) όπως λένε ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
Advertisment
Ζωή και θάνατος εναλλάσσονται σε ένα ατελείωτο μπρα ντε φερ, με την τεχνολογία να παρεμβαίνει υπέρ της αθανασίας. Σε διάφορα επιστημονικά ινστιτούτα εργάζονται ασταμάτητα για να.. σταματήσουν το χρόνο, να αντιστρέψουν τη διαδικασία της γήρανσης. Στο ερώτημα γιατί πεθαίνει ο άνθρωπος (ως έλλογο ον, γιατί δεν γίνονται διακρίσεις) οι απαντήσεις απέχουν πολύ από το να είναι ικανοποιητικές.
Γενετιστές και μοριακοί βιολόγοι ασχολούνται με τα μυστικά των κυττάρων, προσδοκώντας στην παράταση της ζωής και την κατανόηση των διαδικασιών γήρανσης. Ωστόσο η φυσική ανάπτυξη των κυττάρων προϋποθέτει το συντονισμό χιλιάδων χημικών αντιδράσεων, αν λάβουμε υπόψη μας ότι κάθε ένα κύτταρο αποτελείται από τρισεκατομμύρια μόρια. Αν τα ανθρώπινα κύτταρα διαιρούνται και ανανεώνονται χάρη στο ένζυμο τελομεράση για περίπου 70 χρόνια (και πλέον), όσο δηλαδή είναι το προσδόκιμο ζωής στις ανεπτυγμένες χώρες, γιατί σταματάνε μετά να αναπαράγονται; Γιατί γερνάμε; Πόσοι ακόμα παράγοντες συντελούν στη γήρανση του σώματός μας με φυσικό επακόλουθο το θάνατό μας; Ισως, αν ακολουθήσουμε το δρόμο των σκουληκιών πλατυέλμινθων, που η τελομεράση τους δεν επηρεάζεται χωρίς το σεξ. Ισως… αλλά αν θα λύναμε, όπως τα ασεξουαλικά σκουλήκια, το ζήτημα του θανάτου, το δίλημμα θα ήταν μεγάλο: χωρίς απογόνους και χωρίς διαιώνιση του είδους.
Το φυτό αγαύη η αμερικανική, κοινώς αθάνατος, πεθαίνει μετά την ωρίμανση του καρπού του. Αφήνει όμως μικρούς παράπλευρους βλαστούς και υπό αυτή την έννοια δεν πεθαίνει. Γιατί αφήνει πάντα… απογόνους. Ο άνθρωπος όμως δεν είναι φυτό, αλλά αφήνει πραγματικούς απογόνους. Το θέμα είναι ο θάνατος αυτός καθ’ αυτός και πώς ξεπερνιέται.
Advertisment
Ποντάροντας
Οι έχοντες χρήμα προσβλέπουν στην τεχνολογία για να κάνουν την ιδέα της αθανασίας πραγματικότητα, όπως ο Dimitri Itsikov: Βάζει deadline το 2035, όπως έχει πει, για να βρεθεί τρόπος να αντιγραφεί η ανθρώπινη συνείδηση. Και πληρώνει αδρά γι’ αυτό. Στο παιχνίδι και οι μελλοντολόγοι, όπως ο Αμερικανός Κουρτβάιλ, που θεωρεί ότι ένας υπολογιστής 1.000 δολαρίων θα έχει ανάλογη ισχύ με αυτή του ανθρώπινου εγκεφάλου έως τις αρχές του ’20. Και εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του θα έχει ξεκινήσει η διαδικασία αλλαγής του.
Προς αναζήτηση της οδού προς την αθανασία και ο Ρουμάνος επιχειρηματίας Μάριους Ουρσάκε. Ποντάρει στην τσέπη του και στη συνεργασία με το ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) για την εκπλήρωση του ονείρου του: τρισδιάστατη ψηφιοποίηση του εαυτού μας-ολόγραμμα, που θα «συμπεριφέρεται» και θα μιλά όπως το έμψυχο πρωτότυπό του όταν αυτό θα έχει χαθεί. Ο Ουρσάκε θα συνδυάσει την επιστήμη με τις μπίζνες που θα αντιστοιχούν σε χρυσές πωλήσεις σε συγγενείς και φίλους των αποθανόντων, που θα γίνουν, χάρη σε ένα λογισμικό, «αθάνατοι».
Η βελτίωση του ατόμου μέσω της βιοτεχνολογίας είναι άλλο ένα μονοπάτι της επιστήμης για την επιμήκυνση της ζωής και το βιονικό άνθρωπο: τεχνητό δέρμα, μικροτσίπ που αποκαθιστούν την όραση, εμφυτεύματα που λειτουργούν ακριβώς όπως το ανθρώπινο αυτί, τεχνητοί τένοντες που θα μπορούν να περιστρέφονται και άλλα πρόσθετα. Ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ έχουν «δημιουργήσει» με τρισδιάστατο εκτυπωτή μύτη, αυτιά και χείλη. Προσφάτως με 3d εκτυπωτή παράχθηκαν πάγκρεας, συκώτι, ουροδόχος κύστη και τελευταία καρδιά!
Ο υβριδικός άνθρωπος και αυτός προ των επιστημονικών πυλών. Ιατρικές σκέψεις και έρευνες οδηγούν ακόμα και σε μεταμοσχεύσεις κεφαλής: Σε άτομα με ανεπανόρθωτες βλάβες στον κορμό και τη σπονδυλική στήλη, με πλήρη παράλυση-τετραπληγικούς. Ξένο κεφάλι σε ξένο σώμα. Οσο κι αν ηχεί παράξενα, από τη δεκαετία του ’70 ο dr Robert White προσπάθησε να μεταμοσχεύσει εγκέφαλο σε πιθήκους. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο. Αλλά τότε· σήμερα όμως;
Και στους ουρανούς
Πειράματα πάνω στη ζωή για τη ζωή κόντρα στο θάνατο γίνονται και στο Διάστημα. Δεν πάνε λίγα χρόνια που επιστρατεύτηκαν «σκουλήκια αστροναύτες». Βρετανοί, Ιάπωνες, Αμερικανοί, Γάλλοι και Καναδοί ερευνητές παρουσίασαν στο scientific reports τα αποτελέσματα επιστημονικής εργασίας, που έδειξαν ότι σε συνθήκες μικροβαρύτητας μειώνεται η λειτουργία 7 γονιδίων του νηματώδους σκώληκα: ταξίδεψε στο διεθνή διαστημικό σταθμό ως πειραματόζωο. Ο Caenorhabditis elegans συσσωρεύει στο Διάστημα λιγότερες πρωτεΐνες που συνδέονται με τη γήρανση των μυών. Η εξήγηση είναι ότι αντιλαμβάνεται τις αλλαγές στο περιβάλλον του και αλλάζει το μεταβολισμό του για να προσαρμοστεί. Δεν συμβαίνει το ίδιο με τις συνθήκες βαρύτητας στη Γη.
Η ανθρώπινη φύση θα συνεχίσει να διερευνά τι είναι αυτό που τη γερνά και στο τέλος την πεθαίνει.
Είτε ως ολόγραμμα είτε ως υβρίδιο, μισός μηχανή-μισός κανονικός, ο άνθρωπος βαδίζει ολοταχώς προς το πεπρωμένο του: Να συναντήσει τελικώς το… χειρότερό του εαυτό. Ευχές για το αντίθετο.
Μία είναι η ουσία, δεν υπάρχει αθανασία
Φίλης Καϊτατζής – Ελευθεροτυπία
