Άρθρο της Kaddy Morrison
Η σχέση μου με την κατάθλιψη είναι πολύπλοκη. Παλεύω μαζί της από την εφηβεία. Διαγνώστηκα με κατάθλιψη για πρώτη φορά στα 15 μου, μετά στα 20 και πάλι από το ψυχολόγο μου πριν από ένα χρόνο. Το ερώτημα όμως είναι για πόσο διάστημα γνωρίζω ότι υποφέρω από κατάθλιψη και αυτό είναι που περιπλέκει τα πράγματα. Νόμιζα πως ήταν αστείο στα 15 μου και στα 20 το θεώρησα λάθος διάγνωση. Μόλις τον τελευταίο χρόνο είδα το πρόβλημα ξεκάθαρα, το αποδέχτηκα και ξεκίνησα να κάνω αυτό που χρειάζεται προκειμένου να το έχω υπό έλεγχο.
Advertisment
Πριν από μερικές εβδομάδες έγραψα ένα άρθρο για τα 9 θέματα, τα οποία θα ήθελα να καταλάβαιναν οι άνθρωποι σχετικά με την αγχώδη διαταραχή. Ένιωσα άνετα γράφοντας αυτό το άρθρο, καθώς μετά από μια ολόκληρη ζωή με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και πέντε χρόνια ψάχνοντας τρόπους να την αντιμετωπίσω, νιώθω πια να την καταλαβαίνω: τα πάνω της και τα κάτω της, το σχήμα και το μέγεθός της. Θέλω να πιστεύω ότι μια μέρα, θα μπορέσω να γράψω ένα τέτοιου είδους άρθρο και για την κατάθλιψη. Θέλω να πιστεύω ότι μια μέρα θα γνωρίζω καλά αυτό το κομμάτι του εαυτού μου.
Σήμερα, ωστόσο, δεν είναι αυτή η μέρα. Η κατάθλιψη κι εγώ είμαστε σε μεγαλύτερη απόσταση. Ακόμα μαθαίνω τη μορφή της και ακόμα με εκπλήσσει, μου βάζει τρικλοποδιές, μου ταρακουνάει τις βάσεις όσων νόμιζα πως ήξερα. Δεν μπορώ να σας πω τι θα ήθελα να καταλάβει ο κόσμος για την κατάθλιψη γιατί ακόμα κι εγώ δεν την καταλαβαίνω πλήρως. Επομένως, παραθέτω εννιά μυστικά που έχω ανακαλύψει βιωματικά για την κατάθλιψη, τα οποία δεν μου είπε κάποιος και τα οποία ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα ανέφερα. Μπορεί να μην αποτελούν μυστικά για όλους και ελπίζω να μη μείνουν μυστικά για κανέναν, γιατί η γνωριμία με το καθένα απ’ αυτά με βοήθησε πολύ σ ’αυτή τη διαδικασία.
1) Η κατάθλιψη σου λέει ψέματα
Advertisment
Αν είχα τη δύναμη να προβάλλω κάτι στην τηλεόραση, αυτό δεν θα ήταν ένα κανάλι που θα έδειχνε συνεχώς επαναλήψεις δημοφιλών σειρών. Ούτε ποδοσφαιρικούς αγώνες. Θα ήταν ένα σποτ 15 δευτερολέπτων, το οποίο θα επαναλαμβανόταν σε κάθε διαφημιστικό διάλειμμα, σε όλα τα κανάλια και το οποίο θα έλεγε: «Η κατάθλιψή σου σε κοροϊδεύει». Επειδή αυτό κάνει. Κάθε λεπτό κάθε ημέρας, τις ώρες που είσαι ξύπνιος και τις ώρες που κοιμάσαι, η κατάθλιψη σου λέει ψέματα.
Εδώ είναι ένα μικρό δείγμα από τα ψέματα που μου είπε η κατάθλιψη όλα αυτά τα χρόνια: «Είσαι τεμπέλα. Είσαι ανάξια. Ποτέ δεν πρόκειται να καταφέρεις τίποτα. Αν πετύχεις ποτέ σε κάτι, αυτό θα είναι εντελώς τυχαίο και όχι αποτέλεσμα μόχθου, ταλέντου ή κάποιας ικανότητάς σου. Η οικογένειά σου σε μισεί. Οι φίλοι σου σε μισούν. Η οικογένειά σου και οι φίλοι σου δε σε μισούν, αλλά θα σε μισούσαν αν ήξεραν ποια είσαι στην πραγματικότητα.
Είσαι σάπια. Είσαι ηλίθια. Ο πραγματικός σου εαυτός είναι σκουπίδι. Οι άνθρωποι στη ζωή σου θα ήταν πολύ καλύτερα χωρίς εσένα. Όλος ο κόσμος θα ήταν καλύτερος χωρίς εσένα. Τίποτα από όσα κάνεις δεν έχει αξία. Τίποτα από όσα λες δεν έχει αξία. Τίποτα δεν έχει αξία, το μόνο σημαντικό ζήτημα είναι πόσο χάλια είσαι, το οποίο έχει τη μεγαλύτερη σημασία από ο,τιδήποτε άλλο. Είσαι απαίσια. Είσαι απαίσια…. Το ακούς; Είσαι απαίσια!».
Σήμερα – για να είμαι απόλυτα ακριβής, αυτή τη στιγμή που γράφω το άρθρο – ξέρω ότι αυτά είναι ψέματα. Ξέρω ότι είναι ψέματα γιατί πέρασα πολύ καιρό σε θεραπείες ώστε να μάθω ότι αυτά είναι ψέματα και πως η κατάθλιψη είναι ένα ψέμα και πως όλα όσα το μυαλό σου σε κάνει να σκέφτεσαι όταν έχεις κατάθλιψη είναι ψέματα στο μεγαλύτερο ποσοστό. Αλλά όταν έχω κατάθλιψη, πραγματικά πιστεύω πως όλα αυτά είναι αλήθεια.
Στην πραγματικότητα, ακόμα και αν κατά τη διάρκεια μιας μελλοντικής κατάθλιψης επέστρεφα σ’ αυτό το άρθρο και το διάβαζα, είναι σίγουρο πως θα σκεφτόμουν «Μα τι σκεφτόμουν όταν το έγραφα; Αυτά δεν είναι ψέματα, στην πραγματικότητα αυτά είναι η αλήθεια. Η ιδέα ότι αυτά τα πράγματα μπορεί να μην είναι αληθινά – αυτό είναι το ψέμα.
2) Η κατάθλιψη σε εκφοβίζει
Είναι μια ύπουλη χειραγώγηση που σε εκφοβίζει. Και όχι μόνο αυτό – είναι μια ύπουλη χειραγώγηση που σε εκφοβίζει και γνωρίζει όλες σου τις αδυναμίες και τα ευαίσθητα σημεία σου έχοντας στη διάθεσή της ένα οπλοστάσιο από κάθε δυσάρεστη στιγμή, απόρριψη, αμηχανία, ντροπή και συναισθηματική πληγή που έχεις υποστεί ποτέ στη ζωή σου. Είναι, για να το θέσω απλά, το παιδί εκείνο που ρίχνει πέτρες στ’ άλλα παιδιά στην παιδική χαρά.
Ήμουν αρκετά τυχερή ώστε να μεγαλώσω με δύο συναισθηματικά ευφυείς γονείς. Δίδαξαν τους αδελφούς μου και εμένα ότι ο εκφοβισμός, τις περισσότερες φορές προέρχεται από μέρη που κρύβεται η δυστυχία. Και βέβαια η κατάθλιψη είναι, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, μια μορφή δυστυχίας που έχει όνομα και ιατρική ταξινόμηση. Είναι λογικό λοιπόν να έχει τόσα πολλά κοινά με αυτό το είδος της προσωπικότητας.
Αλλά η ουσία στον εκφοβισμό είναι πως η κοινή λογική γι’ αυτόν συνήθως αποδεικνύεται ψευδής. «Οι πέτρες και τα ξύλα μπορούν να μου σπάσουν τα κόκαλα, όμως τα λόγια δεν μπορούν να μου κάνουν κακό», αυτή η φράση για παράδειγμα, έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι που ξέρω (συμπεριλαμβανομένου και εμού) θα αντάλλασσαν ευχαρίστως ένα χτύπημα από κάποιο αντικείμενο με τη διαγραφή ορισμένων λέξεων από την πορεία της ζωής τους. Ομοίως, η θεωρία «απλώς αγνόησέ το», η οποία συχνά παρουσιάζεται ως η λύση σε περιπτώσεις εκφοβισμών είναι μια σχεδόν άχρηστη συμβουλή, όταν πρόκειται για την καταπολέμηση της κατάθλιψης.
Η κατάθλιψη δεν θέλει να την αγνοούν. Θέλει να έχει τον έλεγχο και θα εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία για να κερδίσει έδαφος. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτη – ή αν αγνοηθεί –μπορεί να χωθεί και να χειριστεί τις βαθύτερες διαδικασίες του εγκεφάλου μας και μετά να γίνει πολύ πιο δύσκολο να εξαλειφθεί.
Και αυτός είναι ο λόγος που:
3) Αν πιστεύεις ότι έχεις κατάθλιψη, πρέπει να το μοιραστείς με κάποιον
Ξέρω, ξέρω. Αυτό δεν είναι μυστικό. Το έχεις ξανακούσει. Κι εγώ το ίδιο: ως μέλος καμπάνιας κατά της αυτοκτονίας, ή υποστηρίκτρια του χιλιοειπωμένου «Υπάρχει ελπίδα για σένα». Πρέπει ωστόσο να το αναφέρω κυρίως λόγω της σκέψης «δεν ισχύει για μένα» που πάντα είχα ως απάντηση στη συμβουλή «πες το σε κάποιον».
Ένα από τα πιο πολύπλοκα θέματα σχετικά με την κατάθλιψη είναι πως έρχεται με διαφορετικές μορφές και εντάσεις. Οι πιο εμφανείς μορφές είναι εκείνες που βάζουν τους ανθρώπους σε υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας: βαριά διπολική διαταραχή, η οποία ξεγελά τους ανθρώπους, από μανιακές εκρήξεις μέχρι περίεργη υποτονικότητα ή μια έντονη μορφή κλινικής κατάθλιψης, η οποία θα μπορούσε να τραβήξει το άτομο τόσο βαθιά μέσα «στην τρέλα» που αν δεν αναζητήσει άμεση βοήθεια, μπορεί να βρεθεί σε πραγματικό κίνδυνο αυτο-τραυματισμού ή ακόμα και αυτοκτονίας.
Και βέβαια, αν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιο φιλικό σας πρόσωπο έχει πιθανότητες αυτο-τραυματισμού ή αυτοκτονίας, πρέπει να το αναφέρετε αμέσως σε κάποιον. Το εννοώ. Πείτε το σε κάποιον! Σε ειδικό! Όχι σε μένα, εγώ είμαι απλώς ένα κορίτσι στο διαδίκτυο που είχε κάποια εμπειρία επί του θέματος και δεν υποστηρίζω ότι είμαι ειδική – αλλά οπωσδήποτε, οπωσδήποτε πείτε το σε κάποιον.
Έχω ήδη αναφέρει ότι, για πολλούς από εμάς, η κατάθλιψη δεν είναι – ή δεν θα έπρεπε να μοιάζει με – κάτι που μας εκθέτει σε τόσο υψηλό κίνδυνο όπως η αυτοκτονία. Αυτό που έχω εγώ, για παράδειγμα, είναι κλινική κατάθλιψη μέτριας έντασης, η οποία συνδέεται με τη γενικευμένη μου αγχώδη διαταραχή. Είναι μια περίπτωση που μπορεί να με κρατήσει πολύ πίσω, αλλά δεν με ώθησε ποτέ σε μονοπάτια επικίνδυνα για τον εαυτό μου.
Αυτό το γεγονός, το γεγονός δηλαδή ότι δε σκέφτομαι να αυτοκτονήσω σύντομα, με έχει καθυστερήσει αρκετές φορές από το αίτημα για βοήθεια. Με έχει κάνει να σκεφτώ ότι «δεν είσαι αρκετά καταθλιπτική για να είναι κάτι σοβαρό» ή «αυτό που έχεις μπορείς να το χειριστείς μόνη σου» ή «κανείς δεν θέλει να ασχοληθεί με τα προβλήματά σου», ή «όταν λένε πως πρέπει να πεις σε κάποιον πως έχεις κατάθλιψη, δεν εννοούν εσένα».
Βρίσκομαι εδώ για να πω: Αν νομίζεις ότι μπορεί να έχεις κατάθλιψη, τότε μιλάω σε σένα. Είτε είναι ελαφριάς, είτε μέτριας, είτε βαριάς μορφής, η κατάθλιψη δεν είναι κάτι που μπορείς να χειριστείς μόνος σου. Και αυτό δε συμβαίνει επειδή, δεν είσαι αρκετά δυνατός, ή αρκετά έξυπνος ή γενικότερα «αρκετός» για να το αντιμετωπίσεις μόνος σου, αλλά επειδή η κατάθλιψη επηρεάζει τη σκέψη σου και για να αντιμετωπίσεις κάτι που επηρεάζει τη σκέψη σου, χρειάζεσαι κάποιου είδους βοήθεια που δεν προέρχεται από το μυαλό σου. Χρειάζεσαι έναν σύμμαχο, τον οποίο η κατάθλιψή σου δεν έχει τη δύναμη να επηρεάσει. Χρειάζεσαι ένα αντικειμενικό στοιχείο και όταν έχεις κατάθλιψη δεν μπορείς εύκολα να σκεφτείς με αντικειμενικό τρόπο.
4) Οι αυτοκτονικές σκέψεις δεν είναι πάντα μέρος της κατάθλιψης, και ακόμα κι όταν είναι, δεν είναι πάντοτε ενεργητικές αυτοκτονικές σκέψεις.
Μια ενεργητική αυτοκτονική σκέψη θα μπορούσε να είναι η εξής: «Εύχομαι να ήμουν νεκρός, άρα σήμερα/αύριο/την επόμενη εβδομάδα/τον επόμενο μήνα, θα πάρω πολλά χάπια, ώστε να πεθάνω». Οι ενεργητικές αυτοκτονικές σκέψεις συμπεριλαμβάνουν πρόθεση, ακόμα κι αν η πρόθεση μετατίθεται σε μεταγενέστερο χρόνο. Συμπεριλαμβάνουν ένα σχέδιο, ακόμα κι αν είναι ασαφές. Είναι αυτό που οι άνθρωποι ονομάζουν «αυτοκτονικές σκέψεις» και δεν απατώνται ολοκληρωτικά. Απλώς δεν είναι ο ολοκληρωμένος ορισμός.
Η άλλη μορφή αυτοκτονικών σκέψεων είναι κάπως έτσι: «Θα πέσω για ύπνο, κι εύχομαι να μην ξυπνήσω αύριο», ή «Αν έστριβα λίγο δεξιά το τιμόνι, το αμάξι θα έπεφτε στο γκρεμό και δεν θα ζούσα πια, καλά δεν θα ήταν;» Αυτές ονομάζονται παθητικές αυτοκτονικές σκέψεις. Δεν υπάρχει πραγματική πρόθεση και δεν υπάρχει και ακριβές πλάνο. Είναι στην ουσία, φαντασιώσεις σχετικά με το θάνατο, οι οποίες εμφανίζονται επειδή η κατάθλιψη καθιστά την ιδέα του θανάτου πιο ελκυστική από της ζωής.
Δε θα πω ψέματα, αν και ειλικρινά θα το προτιμούσα: Αν και δεν έχω ποτέ βρεθεί σε κίνδυνο αυτο-τραυματισμού, έχω βιώσει παθητικές αυτοκτονικές σκέψεις κατά τη διάρκεια της κατάθλιψής μου όλα αυτά τα χρόνια. Αυτός ο τύπος σκέψεων δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο ο ενεργητικός φυσικά, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι επικίνδυνος, γιατί το ένα οδηγεί στο άλλο. Αρκετές παθητικές σκέψεις, θα μπορούσαν με το χρόνο να μετατραπούν σε ενεργητικές.
Μερικές φορές η κατάθλιψη συρρικνώνεται στην ασθένεια της αυτοκτονίας και αυτό δε βοηθάει. Ορισμένοι από εμάς δεν βιώνουν ποτέ αυτοκτονικές σκέψεις, ενώ άλλοι έχουν μόνο βιώσει τις παθητικές που ανέφερα. Ορισμένοι βιώνουμε ενεργητικές αυτοκτονικές σκέψεις, αλλά αυτές είναι λίγες και σποραδικές.
Ανεξάρτητα από το μέγεθος αυτών των σκέψεων, η αυτόματη αντιμετώπιση ενός φίλου που μας έχει εμπιστευτεί την κατάθλιψή του ως υποψήφιο για αυτοκτονία είναι πολύ συχνά λανθασμένη. Γιατί αν ένα καταθλιπτικό άτομο ξέρει πως ανησυχείς για κάτι, θα φοβηθεί να σου μιλήσει, ή θα πιστέψει ότι σε βαραίνει, σε περίπτωση που προκύψουν τέτοιου είδους σκέψεις. Και βέβαια, υπάρχει η περίπτωση το άτομο το οποίο εκφοβίζει και ενοχλεί η κατάθλιψη να φοβάται πάρα πολύ την ιδέα και την πραγματικότητα μιας ενδεχόμενης αυτοκτονίας.
Το γεγονός ότι ένα μέρος του μυαλού σου σε θέλει νεκρό, είτε ενεργητικά είτε παθητικά, είναι πραγματικά τρομακτικό και είναι εξουθενωτικό να προσπαθείς να παρηγορήσεις κάποιον άλλο σχετικά με αυτό, όταν πρέπει να παρηγορήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό.
5) Η κατάθλιψη και η θλίψη δεν είναι (πάντα) το ίδιο
Μη με παρεξηγήσετε – μπορεί και να είναι το ίδιο. Σίγουρα η κατάθλιψη φέρνει θλίψη και απόγνωση. Φυσικά, όταν έχεις κατάθλιψη, καταστάσεις που δε θα σε επηρέαζαν, μπορούν να σε βυθίσουν σε μαύρο σκοτάδι. Μια φορά η κατάθλιψη με έκανε να ξεσπάσω σε φοβερά κλάματα ακούγοντας ένα απλό τραγούδι, οπότε πιστέψτε με, μπορεί να δημιουργήσει μελαγχολία από το τίποτα. Αλλά περισσότερο από θλίψη, περισσότερο από απόγνωση, η λέξη που πραγματικά χαρακτηρίζει την κατάθλιψη είναι το μούδιασμα.
Η κατάθλιψη παίρνει τα συναισθήματά σου και τα εγκλωβίζει για να τα απελευθερώσει χωρίς προειδοποίηση ως δυσάρεστα, ετερόκλητα ξεσπάσματα. Όταν έχεις κατάθλιψη ισορροπείς ανάμεσα σε συναισθήματα τόσο έντονα που νομίζεις ότι θα σε κόψουν σε κομμάτια και σε απολύτως κανένα συναίσθημα.
Ο τρόπος που το σκέφτομαι πάντα έρχεται πάντα από τη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας, όπως ένα παράδοξο που αναφέρει: «Άνοιξε το κουτί με το κλειδί που υπάρχει μέσα». Έτσι είναι το μεγαλύτερο ποσοστό της κατάθλιψης. Τα συναισθήματά σου, οι αντιδράσεις σου, τα κίνητρα, οι θετικές σκέψεις: όλα αυτά βρίσκονται μέσα στο κουτί και μέσα σ ‘αυτό το κουτί βρίσκεται επίσης και το κλειδί για να το ανοίξεις. Είναι μια ενοχλητική κατάσταση, παρόλο που δεν φαίνεται ενοχλητική όταν συμβαίνει, γιατί η ικανότητά σου να νιώθεις ενόχληση βρίσκεται μέσα στο κουτί, μαζί με ο,τιδήποτε άλλο. Αντιθέτως, κυρίως νιώθεις σαν να μη σε νοιάζει, επειδή κυρίως νιώθεις ότι τίποτα δε σε νοιάζει.
6) Ίσως να έχεις κατάθλιψη και να μην το ξέρεις
Ναι, είναι παράλογο. Ναι, ακούγεται αδύνατο. Κι όμως, είναι πραγματικό γεγονός. Όλο αυτό το σύμπτωμα του μουδιάσματος που προκαλεί η κατάθλιψη, η συνεχής βεβαιότητα ότι δεν έχει τίποτα σημασία, είναι ακριβώς αυτό που μπορεί να σε τυφλώσει στη συμπεριφορά και τη διάθεσή σου. Ακόμα κι αν εντοπίσεις ορισμένα πράγματα, το γεγονός ότι δεν σε νοιάζει τίποτα, θα σε οδηγήσει στην απραξία. Έχω πάθει κατάθλιψη, πάνω από μία φορά, χωρίς να έχω καταλάβει ότι είχα κατάθλιψη.
Έχω επίσης συνειδητοποιήσει ότι έχω κατάθλιψη στη μέση της καταθλιπτικής μου περιόδου και όχι στην αρχή και συνειδητοποίησα τι ακριβώς συμβαίνει γυρνώντας πίσω, στο παρελθόν.
Οι άνθρωποι στη ζωή σου θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν ιδιαίτερα σ ’αυτό, ειδικά αν ξέρουν τι να ψάξουν, επειδή:
7) Η κατάθλιψη μπορεί να είναι ορατή
Φυσικά μπορεί να είναι και αόρατη, αλλά η ιδέα ότι πάντα είναι αόρατη, δεν είναι ακριβής. Η κατάθλιψη πολλές φορές εμποδίζει τις ικανότητές μας να ολοκληρώσουμε βασικά πράγματα που σε άλλη περίπτωση θα ήταν φυσιολογικά. Η προσωπική φροντίδα και υγιεινή συμπεριλαμβάνονται σ ‘αυτά τα βασικά. Όταν έχω κατάθλιψη, τα ρούχα μου, τα μαλλιά μου και η εμφάνισή μου υποφέρουν, όπως και το σπίτι μου.
Εάν γνωρίζεις ότι είσαι ένα άτομο επιρρεπές στην κατάθλιψη, θα έπρεπε να το συζητήσεις με τους δικούς σου ανθρώπους, ζητώντας τους να σε προσέχουν σε περιόδους που εσύ δεν μπορείς να συνειδητοποιήσεις τι συμβαίνει γιατί βρίσκεσαι στον πάτο. Αντίστροφα, όταν υπάρχει κάποιος στη ζωή σου που είναι επιρρεπής στην κατάθλιψη, είναι καλή ιδέα να το έχεις στο μυαλό σου.
Δεν εννοώ φυσικά να βροντοφωνάξεις «ΕΙΣΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟΣ!» σε κάποιον αν δεν τον δεις και στα καλύτερά του μια μέρα. Όμως αν παρατηρήσεις περίεργη συμπεριφορά για ένα διάστημα, ίσως να ήταν καλό (ευγενικά και όμορφα) να τον ρωτήσεις εάν νιώθει καλά και αν μπορείς να τον βοηθήσεις σε κάτι. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο για ένα άτομο με κατάθλιψη να ζητήσει βοήθεια, θυμήσου πως η κατάθλιψη είναι παραπλανητική και εκφοβιστική και συχνά επιμένει πως η έκκληση για βοήθεια είναι εγωιστική και λανθασμένη. Η βοήθεια σε κάποιον που υποφέρει ίσως είναι πολύ σημαντική.
8) Η κατάθλιψη ανταποκρίνεται στη ρουτίνα και τις σταθερές δομές
Όντως, το κάνει. Όταν έχεις κατάθλιψη, σου φαίνεται αδιανόητο να ακολουθήσεις κάποια ρουτίνα ή ακόμα και να σηκωθείς από το κρεβάτι. Αλλά το γεγονός παραμένει, αυτή είναι η αλήθεια. Αντίστροφα, μεγάλες περίοδοι χωρίς ρουτίνα και σταθερή δομή μπορούν να αποδειχτούν πρόσφορο έδαφος για την κατάθλιψη. Αυτός είναι ο λόγος που η ανεργία και η κατάθλιψη αλληλεπιδρούν.
Δεν είμαι από τη φύση μου άνθρωπος των σταθερών δομών και της ρουτίνας. Έχω ανακαλύψει μια ποικιλία μικρών ρουτινών και δομών που με βοηθούν απίστευτα σε περιόδους κατάθλιψης. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, γιατί η διαχείριση της κατάθλιψης είναι προσωπικό ζήτημα και λειτουργεί λίγο διαφορετικά στον καθένα. Αλλά είναι διαχειρίσιμη.
9) Η κατάθλιψη δεν είναι το τέλος του κόσμου
Θα κάνει τα πάντα για να σε κοροϊδέψει ώστε να την πιστέψεις, αλλά αυτό είναι ακόμα ένα από τα ψέματά της. Η αλήθεια είναι ότι η κατάθλιψη είναι πόνος, τόσο μεταφορικά, όσο και κυριολεκτικά. Μπορεί να γίνει επικίνδυνη και τρομακτική. Μπορεί να σου σταματήσει για λίγο τη ζωή. Είναι δύσκολο να την αντιμετωπίσεις και σε ταράζει. Αλλά δεν είναι το τέλος του κόσμου. Απλώς χρειάζεται προσεκτική αντιμετώπιση, διαχείριση και επίγνωση, με άλλα λόγια χρειάζεται δουλειά. Το κόλπο, τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση είναι να πιστέψεις ότι μπορείς να το αντιμετωπίσεις, όσο κι αν προσπαθεί να σε πείσει για το αντίθετο. Όπως όλες οι δυσκολίες, γίνεται ευκολότερο με τον καιρό.
Για μένα ακόμα και σήμερα, η κατάθλιψη δεν είναι εύκολη δουλειά, αλλά δεν είναι η υπεράνθρωπη προσπάθεια που έκανα πριν από χρόνια, ή ο ανηφορικός δρόμος που μου φαινόταν μερικούς μήνες πριν. Κάποια μέρα, πραγματικά πιστεύω ότι η διαχείρισή της δεν θα είναι πιο δύσκολη από το να τραφώ ή να χτενίσω τα μαλλιά μου, καθημερινές λειτουργίες που δεν απαιτούν ιδιαίτερη προσπάθεια.
Μέχρι τότε, θα συνεχίσω να κοπιάζω και να αγωνίζομαι, πετυχαίνοντας σε ορισμένες προσπάθειες και αποτυχαίνοντας σε άλλες, παίρνοντας κουράγιο από το γεγονός ότι δεν είμαι μόνη μου. Αυτό δεν είναι μυστικό, αλλά αξίζει να το επαναλαμβάνουμε: Σε οποιοδήποτε στάδιο συνειδητοποίησης της κατάθλιψης κι αν βρίσκεσαι, δεν είσαι μόνος σου.
