Κάθε φορά που βλέπουμε μια καινούργια λέξη, ο εγκέφαλός μας την αντιλαμβάνεται ως εικόνα και όχι σαν ομάδα γραμμάτων που χρήζουν επεξεργασίας. Αυτό είναι το συμπέρασμα της έρευνας του Georgetown University Medical Centre (GUMC) όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Neuroscience, τo οποίo υποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος μαθαίνει λέξεις με πολύ γρήγορους ρυθμούς συντονίζοντας τους νευρώνες ώστε να ανταποκρίνονται σε μια ολόκληρη λέξη και όχι σε μέρη αυτής.
Οι νευρώνες ανταποκρίνονται διαφορετικά σε πραγματικές λέξεις όπως «γρασίδι» και σε λέξεις που δεν έχουν νόημα, υποδεικνύοντας έτσι ότι μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου είναι «καθολικά συντονισμένη» να αναγνωρίζει ολοκληρωμένες λέξεις, όπως υποστηρίζει ο επικεφαλής ερευνητής Maximilian Riesenhuber, PhD, ο οποίος είναι υπεύθυνος του εργαστηρίου της Υπολογιστικής Γνωσιακής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου.
Advertisment
«Δεν αναγνωρίζουμε τις λέξεις συλλαβίζοντας τις γρήγορα, ούτε αναγνωρίζουμε μερικώς μια λέξη, όπως υποστηρίζουν μερικοί επιστήμονες. Αντιθέτως, οι νευρώνες μιας μικρής περιοχής του εγκεφάλου θυμούνται πως φαίνεται ολόκληρη η λέξη αξιοποιώντας ένα οπτικό λεξικό», όπως ο ίδιος επισημαίνει.
Αυτή η μικρή περιοχή η οποία ονομάζεται περιοχή οπτικής μορφής λέξεων, βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του οπτικού φλοιού, απέναντι από την ατρακτοειδούς όψης περιοχή στη δεξιά πλευρά, η οποία θυμάται την όψη των προσώπων. «Η μια περιοχή είναι επιλεκτική στο σύνολο του προσώπου διευκολύνοντας την άμεση αναγνώριση ανθρώπων, ενώ η άλλη είναι επιλεκτική στο σύνολο μιας λέξης, το οποίο μας βοηθά να διαβάζουμε γρήγορα», υποστηρίζει ο Riesenhuber.
Κατά τη μελέτη ζητήθηκε από 25 ενήλικους να απομνημονεύσουν μια ομάδα 150 λέξεων χωρίς νόημα με σκοπό να διερευνηθεί η πλαστικότητα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μάθηση, με τη χρήση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) πριν και μετά την εκμάθηση.
Advertisment
Αξιοποιώντας μια ειδική τεχνική, γνωστή ως fMRI ταχείας προσαρμογής, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η περιοχή οπτικής μορφής λέξεων άλλαξε όταν οι συμμετέχοντες έμαθαν αυτές τις λέξεις. Πριν την εκμάθηση οι νευρώνες αντέδρασαν σαν οι λέξεις να μην είχαν νόημα, αλλά μετά την εκμάθηση αντέδρασαν σαν να ήταν πραγματικές λέξεις. «Αυτή η μελέτη είναι από τις λίγες που δείχνουν πως οι νευρώνες αλλάζουν το συντονισμό τους με τις λέξεις προς εκμάθηση αποδεικνύοντας την πλαστικότητα του εγκεφάλου», δηλώνει ο επικεφαλής, Laurie Glezer, PhD.
Όπως δηλώνει ο Riesenhuber, τα ευρήματα δεν βοηθούν μόνο στην αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις λέξεις, αλλά παρέχουν πληροφορίες για το πως μπορούν να βοηθηθούν άνθρωποι με μαθησιακές δυσκολίες. «Για ανθρώπους που δεν μπορούν να μάθουν λέξεις με το φωνητικό συλλαβισμό, ο οποίος αποτελεί το πιο συχνό τρόπο διδασκαλίας της ανάγνωσης, η εκμάθηση μιας λέξης ως οπτικό αντικείμενο πιθανόν είναι μια χρήσιμη μέθοδος».
Στην πραγματικότητα, μετά την πρωτοποριακή μελέτη περί του οπτικού λεξικού όπως δημοσιεύτηκε στο Neuron το 2009, ο Riesenhuber ισχυρίζεται πως ήρθαν σε επαφή μαζί του πολλοί άνθρωποι που αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην ανάγνωση καθώς και καθηγητές που βοηθούσαν άτομα με δυσκολίες στην ανάγνωση, οι οποίοι στην πορεία ανέφεραν πως η εκμάθηση λέξεων ως οπτικά αντικείμενα βοήθησε πάρα πολύ. Η μελέτη αυτή αποκάλυψε την ύπαρξη μιας νευρικής αναπαράστασης για ολόκληρες τις πραγματικές λέξεις, γνωστό και ως ορθογραφικό λεξικό, ενώ τωρινές μελέτες υποδεικνύουν πως νέες λέξεις μπορούν να ενσωματωθούν σε αυτό το λεξικό.
«Η περιοχή οπτικής μορφής της λέξης δεν εστιάζει στο πως ηχεί μια λέξη, αλλά στο πως φαίνονται σαν σύνολο τα γράμματα μιας λέξης», υποστηρίζει ο Riesenhuber. «Το γεγονός ότι αυτό το είδος της εκμάθησης συμβαίνει σε ένα πολύ μικρό μέρος του εγκεφάλου, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα της ύπαρξης της επιλεκτικής πλαστικότητας του εγκεφάλου».
