Τα αποτελέσματα προέρχονται από την πρώτη εκτεταμένη μελέτη στην οποία έγινε σύγκριση της Γνωσιακής Θεραπείας που βασίζεται στην Επίγνωση (MBCT) – μια δομημένη κατάρτιση για τον νου και το σώμα που έχει στόχο να αλλάξει τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται και αισθάνονται για τις εμπειρίες τους – με τη φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου υποτροπής της κατάθλιψης.
Στόχος της μελέτης ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσον η MBCT είναι καλύτερη από την αγωγή με αντικαταθλιπτικά όσον αφορά την πρόληψη της υποτροπής της κατάθλιψης. Παρά το γεγονός ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι η MBCT δεν είναι πιο αποτελεσματική από τη φαρμακευτική αντικαταθλιπτική θεραπεία, σε συνδυασμό με προηγούμενες δοκιμές έδειξαν ότι η MCBT μπορεί να προσφέρει παρόμοια προστασία ενάντια στις υποτροπές της κατάθλιψης ή της επανεμφάνισής της σε ανθρώπους που έχουν βιώσει πολλαπλά επεισόδια κατάθλιψης και μάλιστα χωρίς σημαντική διαφορά στο κόστος.
Advertisment
«Η κατάθλιψη είναι μια υποτροπιάζουσα διαταραχή. Χωρίς συνεχή θεραπεία, οι 4 στους 5 ανθρώπους με κατάθλιψη υποτροπιάζουν κάποια στιγμή», εξηγεί ο Willem Kuyken, επικεφαλής συγγραφέας και καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στην Αγγλία.
Ένας από τους συντάκτες της μελέτης, ο καθηγητής Richard Byng από τη Σχολή Ιατρικής και Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ, προσθέτει τα εξής: «Επί του παρόντος, η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά είναι το κλειδί για την πρόληψη της υποτροπής, αφού μειώνει την πιθανότητα υποτροπής ή επανεμφάνισης ως και κατά 2/3 όταν λαμβάνεται σωστά. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που για διάφορους λόγους δεν είναι σε θέση να ακολουθήσουν μια φαρμακευτική αγωγή για την κατάθλιψη. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι δεν επιθυμούν να παραμείνουν σε φαρμακευτική αγωγή για απεριόριστο χρονικό διάστημα ή δεν μπορούν να ανεχτούν τις παρενέργειες».
Η MBCT δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τους ανθρώπους που έχουν βιώσει επανειλημμένα επεισόδια κατάθλιψης διδάσκοντάς τους τον τρόπο να αναγνωρίσουν και να ανταποκριθούν εποικοδομητικά στις σκέψεις και τα συναισθήματα που συνδέονται με την υποτροπή εμποδίζοντάς τους να βυθιστούν στην κατάθλιψη.
Advertisment
Σε αυτή τη δοκιμή, η οποία διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στη Βρετανία, συμμετείχαν 424 ενήλικες από 95 κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας από τη νοτιοδυτική Αγγλία, οι οποίοι έπασχαν από υποτροπιάζουσα μείζονα κατάθλιψη και λάμβαναν συντηρητική φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία και είτε σταμάτησαν σταδιακά τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα κι άρχισαν να ακολουθούν MBCT (212 συμμετέχοντες) είτε συνέχισαν κανονικά τα φάρμακά τους (212 συμμετέχοντες).
Οι συμμετέχοντες στην ομάδα που ακολούθησε τη MBCT παρακολούθησαν 8 συνεδρίες διάρκειας 2 ¼ ώρες και έκαναν καθημερινή πρακτική στο σπίτι. Στη συνέχεια, η ομάδα είχε τη δυνατότητα να ακολουθήσει μέχρι και 4 συνεδρίες παρακολούθησης για μια περίοδο 12 μηνών. Η αγωγή με MBCT αποτελούνταν από ασκήσεις επίγνωσης, ομαδικές συζητήσεις και άλλες ασκήσεις Γνωσιακής Θεραπείας. Όσοι βρίσκονταν στην ομάδα που έπαιρνε αντικαταθλιπτικά συνέχισαν τα φάρμακα για 2 χρόνια.
Όλοι οι συμμετέχοντες στη δοκιμή αξιολογούνταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα για 2 χρόνια για εμφάνιση μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου με τη χρήση ενός ψυχιατρικού εργαλείου διαγνωστικής συνέντευξης – τη Δομημένη Κλινική Συνέντευξη. Για πάνω από 2 χρόνια, τα ποσοστά υποτροπής και στις 2 ομάδες ήταν παρόμοια (44% στην ομάδα της MBCT έναντι 47% στην ομάδα της φαρμακευτικής αντικαταθλιπτικής αγωγής). Παρά το γεγονός ότι αναφέρθηκαν 5 ανεπιθύμητες παρενέργειες συμπεριλαμβανομένων και 2 θανάτων και στις 2 ομάδες, δεν θεωρήθηκε ότι αυτά οφείλονταν στην παρέμβαση ή τη δοκιμή.
Η συνεργάτιδα συγγραφέας της μελέτης Sarah Byford, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας & Νευροεπιστήμης στο Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου, αναφέρει τα εξής: «Η ομάδα που ακολούθησε τη MBCT είχε σχετικά χαμηλό κόστος σε σύγκριση με τις θεραπείες που παρέχονταν σε μεμονωμένη βάση και, όσον αφορά το κόστος όλων των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας που παρέχονταν στους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της μελέτης, δεν βρήκαμε καμία σημαντική διαφορά ανάμεσα στις 2 θεραπείες».
Ο καθηγητής Kuyken εξηγεί: «Αν και αυτή η μελέτη δεν δείχνει ότι η MBCT λειτουργεί καλύτερα από τη φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά στη μείωση του ποσοστού υποτροπής της κατάθλιψης, πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματα προσφέρουν μια καινούρια επιλογή σε εκατομμύρια ανθρώπους με υποτροπιάζουσα κατάθλιψη από το να ακολουθήσουν φαρμακευτική αγωγή».
Ο συμμετέχων στη μελέτη Nigel Reed από τη Βρετανία, σχολιάζει: «Η επίγνωση μου παρέχει μια σειρά από δεξιότητες που μπορώ να χρησιμοποιήσω για να νιώθω καλά σε μακροπρόθεσμη βάση. Αντί να βασίζομαι στη συνεχόμενη χρήση αντικαταθλιπτικών, η επίγνωση μου δίνει τη δυνατότητα να αναλάβω εγώ τον έλεγχο του δικού μου μέλλοντος, να αντιλαμβάνομαι τον κίνδυνο και να κάνω τις αλλαγές που χρειάζονται για να παραμείνω καλά».
Ο καθηγητής Roger Mulder από το Πανεπιστήμιο του Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία, λέει: «Επειδή πρόκειται για ομαδική θεραπεία που μειώνει το κόστος και τον αριθμό εκπαιδευμένου προσωπικού που απαιτούνται, θα μπορούσε να αποτελέσει επιλογή για τους ασθενείς της γενικής ιατρικής…Επομένως διαθέτουμε μια πολλά υποσχόμενη καινούρια θεραπεία που είναι αποδοτική και ισχύει για μεγάλη μερίδα ασθενών με υποτροπιάζουσα κατάθλιψη».
