Έρμαν Έσσε: Κοίταξε τι πίθηκοι είμαστε!

Ένα εξαιρετικό απόσπασμα του Έρμαν Έσσε για την αυτοπεριφρόνηση και την απελπισία του ανθρώπινου πολιτισμού.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Έρμαν Έσσε, Ο Λύκος της Στέπας, Εκδ. Μίνωας

Το βλέμμα ήταν περισσότερο θλιμμένο παρά ειρωνικό. Ήταν αβυσσαλέο και απελπιστικά λυπημένο. Το περιεχόμενό του ήταν κατά κάποιο τρόπο μία ήρεμη και σίγουρη απελπισία που είχε αποκτήσει μία συνηθισμένη μορφή.

Advertisment

Με την απελπισμένη λάμψη του φώτιζε όχι μόνο το πρόσωπο του ματαιόδοξου ομιλητή ούτε ειρωνευόταν και καταδίκαζε μόνο την κατάσταση της στιγμής, την προσδοκία και την διάθεση του κοινού, τον κάπως προκλητικό τίτλο της ομιλίας, αλλά και το βλέμμα εκείνο του Λύκου της Στέπας διαπερνούσε ολόκληρη την εποχή μας, όλα τα περίεργα και φανταχτερά καμώματα μας, όλες τις προσπάθειες, ολόκληρη την ματαιοδοξία, ολόκληρο το επιφανειακό παιχνίδι μια φαντασμένης και ρηχής πραγματικότητας.

Και δυστυχώς, το βλέμμα εκείνο προχωρούσε πιο βαθιά, πήγαινε πιο μακριά και οχι μόνο στα ελαττώματα και τον απελπισμό του καιρού μας, της πνευματικότητας και του πολιτισμού μας.

Πήγαινε ως το βάθος της καρδιάς ολόκληρης της ανθρωπότητας, μιλούσε πειστικά και φανέρωνε σε μία μόνη στιγμή ολόκληρη την αμφιβολία ενός στοχαστή ίσως ενός ειδικού γνώστη της αξιοπρέπειας και του νοήματος της ανθρώπινης ζωής γενικά.

Advertisment

Το βλέμμα του έλεγε: Κοίταξε τι πίθηκοι είμαστε! Κοίταξε τι είναι ο άνθρωπος! Έτσι η δόξα, η εξυπνάδα, τα προτερήματα του πνεύματος, όλοι οι δρόμοι προς την ανύψωση, μεγαλεία και ανθρώπινος χρόνος γινόταν ένα παιχνίδι πιθήκων!

Στο διάστημα εκείνο διαρκώς σκεφτόμουν πως η αρρώστια του δεν προερχόταν από κανένα φυσικό ελάττωμα, αλλά αντίθετα από τον πλούσιο και προικισμένο εσωτερικό του κόσμο που δεν εναρμονιζόταν προς το εξωτερικό περιβάλλον.

Κατάλαβα πως ήταν μία μεγαλοφυία του πάθους. Είχε σύμφωνα με μερικές σοφές παρατηρήσεις του Νίτσε, μέσα του μία μεγαλοφυή, απεριόριστη και φοβερή ικανότητα για τον πόνο.

Συνάμα συνειδητοποίησα πως η βάση της απαισιοδοξίας του δεν ήταν η περιφρονητική στάση του προς τον κόσμο, αλλά η αυτοπεριφρόνηση. Γιατί ενώ μιλούσε αμείλιχτα και επιθετικά για θεσμούς και πρόσωπα, πάντοτε τα πρώτα βέλη τα έριχνε εναντίον του εαυτού του. Μισούσε και αρνιόταν πρώτο τον εαυτό του.

Ολόκληρη λοιπόν η μεγαλοφυία της φαντασίας του και η δύναμη του στοχασμού του επί χρόνια κατευθύνονταν εναντίον του εαυτού του, εναντίον μιας αθώας και ευγενικής ύπαρξης. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε, πως ολοένα και γινόταν σε μεγαλύτερο βαθμό χριστιανός και μάρτυρας, γιατί κάθε οξύτητα, κάθε κριτική, κάθε μοχθηρία καθε μίσος, για το οποίο ήταν ικανός και όλα αυτά, προπαντός άλλου και καταρχήν, τα φόρτωνε στον εαυτό του.

Το αγαπάτε αλλήλους είχε τόσο πολύ ενσφηνωθεί μέσα του, όσο και η δύναμη της αυτοπεριφρόνησης.

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

Μια “απλή” βόλτα
Πήγαινε με μάτια κλειστά και πνεύμα ανοιχτό και σώπα για μια στιγμή... επιτέλους σώπασε...
Θέλω να γράψω μα με πονάνε οι λέξεις... κι ας μην έχουν ακόμη ειπωθεί
Σχολικός εκφοβισμός: Η δύναμη της εκπαίδευσης και της συλλογικής δράσης για την αντιμετώπισή του

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση