Τι σας κάνει πλούσιους; Ποια κατάσταση θα σας άρεσε; Ας υποθέσουμε ότι κάνω αυτή την ερώτηση σε μαθητές επαγγελματικού προσανατολισμού. Έρχονται και μου λένε «λοιπόν… εε τελειώνουμε το πανεπιστήμιο και δεν έχουμε ιδέα τι θέλουμε να κάνουμε». Οπότε πάντα κάνω την ερώτηση. Τι θα θέλατε να κάνετε αν δεν υπήρχαν χρήματα;
Advertisment
Σε αυτό το βίντεο ακούγονται τα λόγια του Βρετανού φιλόσοφου και συγγραφέα Alan Watts. Θέτει ένα ερώτημα προκλητικό στους νέους ανθρώπους που αποφοιτούν από το πανεπιστήμιο: «Τι θα θέλατε να κάνετε αν δεν υπήρχαν χρήματα;»
Μιλάει για την μιζέρια στην οποία πέφτουν αρκετοί κάνοντας μια δουλειά που δεν θέλουν. Για αυτούς που στοχεύουν στο χρήμα και την πατάνε κάνοντας κάτι που μισούν. Την σκυτάλη της μιζέριας την παραδίδουν στα παιδιά τους όπου ζουν μια παρόμοια ζωή. Παροτρύνει τους νέους να αδιαφορήσουν για το χρήμα και να κάνουν αυτό που αγαπάνε. Αργότερα λέει θα βγουν κερδισμένοι από αυτό.
Ο Alan Watts ήταν από τους πρώτους που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν διάφορες πτυχές της Ανατολικής Φιλοσοφίας και να την κάνουν γνωστή στη Δύση. Είχε φανατικούς θαυμαστές αλλά και εχθρούς που πίστευαν ότι ήταν κυνικός και μακριά από το πνεύμα της κοσμοθεωρίας της Ανατολής.
Advertisment
Για τα πανεπιστήμια
«Στα πανεπιστήμια είναι πολύ πιο σημαντικό τα αρχεία να είναι σε τάξη από το να είναι η βιβλιοθήκη καλά εφοδιασμένη. Ξέρεις ότι οι βαθμοί σου είναι καλά φυλαγμένοι, προστατευμένοι από ληστεία ή βανδαλισμό και ότι είναι η πιο πολύτιμη ιδιοκτησία του πανεπιστημίου. Η βιβλιοθήκη μπορεί να πάει να πνιγεί. Η κύρια λειτουργία των πανεπιστημίων είναι να διδάσκει τους φοιτητές και να κάνει έρευνα. Οπότε η σχολή θα έπρεπε να είναι το πιο σημαντικό πράγμα στο πανεπιστήμιο. Απεναντίας, η διοίκηση είναι το πιο σημαντικό πράγμα, οι άνθρωποι που κρατάνε τα αρχεία, που κάνουν τους κανόνες του παιχνιδιού. Οπότε η σχολή πάντα αποσπάται από την διοίκηση και αναγκάζεται να παρακολουθεί άσχετες συναντήσεις και γενικά να κάνει τα πάντα πέρα από το να μαθαίνει…»
Η ζωή δεν έχει σκοπό
«Θα ήταν υπέροχη ιδέα να μάθεις αυτό που οι Κινέζοι καλούν ‘ασκοπιμότητα’ (purposelessness). Πιστέυουν ότι η φύση είναι χωρίς σκοπό. Όταν εμείς λέμε ότι κάτι είναι άσκοπο, τότε σημαίνει ότι είναι μια αποτυχία, απογοήτευση, ότι δεν έχει μέλλον. Αλλά όταν εκείνοι ακούν την λέξη ‘άσκοπο’ πιστεύουν ότι είναι υπέροχο…» ‘..Όπως τα πουλιά στα δέντρα που τιτιβίζουν όλη την ώρα..γιατί γίνεται αυτό; Όλοι προσπαθούν να πουν ‘ααα είναι το κάλεσμα για ζευγάρωμα, προσπαθούν να βρουν ταίρι, ξέρεις, να προσελκύσουν με τα τραγούδια τους. Γι’αυτό έχουν χρώματα και όλα τα σχετικά..’ Γιατί γίνεται αυτο; ..και εκείνοι απαντάνε ‘γίνεται από την ανάγκη τους να επιβιώσουν’. Ωραία για να επιβιώσουν, γιατί να επιβιώσουν; ‘Μα ..για να επιβιώσουν’..»
Περίπατος χωρίς σκοπό
«…Δεν το έχεις κάνει ποτέ αυτό, δεν έχεις ξεκινήσει έναν περίπατο χωρίς κανέναν ιδιαίτερο σκοπό στο μυαλό σου; Είναι αυτή η στιγμή που είσαι ένα τέλεια λογικό ανθρώπινο ον, μαθαίνεις την ‘ασκοπιμότητα’. Όλη η μουσική είναι άσκοπη.Σε πηγαίνει η μουσική κάπου συγκεκριμένα; Αν ήταν έτσι, δηλαδή αν ο σκοπός της μουσικής ήταν να φτάσει κάπου συγκεκριμένα, ο καλύτερος μαέστρος θα ήταν αυτός που θα έφτανε εκεί πρώτος. Ο χορός; Όταν χορεύεις σκοπεύεις να φτάσεις σε κάποιο συγκεκριμένο μέρος του πατώματος; Αυτή είναι η ιδέα του χορού; Ο σκοπός του χορού είναι..ο χορός. Το παρόν. Είναι το ίδιο πράγμα με την ζωή μας. Πιστεύουμε ότι η ζωή έχει κάποιο σκοπό. Όχι δεν έχει….»
Όπως έχει πει
Έχω συνειδητοποιήσει ότι το παρελθόν και το μέλλον είναι πραγματικές ψευδαισθήσεις, ότι υπάρχουν μόνο στην παρούσα στιγμή μέσα στην οποία υπάρχουν τα πάντα.
