Όνομα: Φουμάρια
Επιστημονική ονομασία: Φουμάρια η φαρμακευτική – Fumaria officinalis
Advertisment
Οικογένεια: Φουμαροειδών
Άλλα ονόματα: Καπνόχορτο, καπνιά, καπνίτης, στάχτερη, χιονίστρα, μαγιασιλόχορτο
Περιγραφή
Η Φουμάρια είναι ένα μονοετές ποώδες και αναρρηχητικό φυτό, με ύψος από 40-100 εκ. Το συναντούμε σε κάμπους, καλλιεργημένες γαίες, αμπέλια και περιβόλια. Φυτρώνει εύκολα σε σχισμές, ανάμεσα σε πλακόστρωτα και κενά των τοίχων.
Advertisment
Είναι ιθαγενές σε περιοχές της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Ασίας, ενώ συναντάται αυτοφυές στη Βόρειο Αμερική, την Αυστραλία και σε όλη την Ελλάδα.
Το όνομα του προέρχεται από το ρήμα φουμάρω και συνδέεται με τη μορφή του φυτού που θυμίζει καπνό που ανεβαίνει προς τα επάνω. Χρήσιμα μέρη είναι τα φύλλα και τα άνθη του. Τα άνθη του είναι σωληνωτά, ασπρορόδινα και με πορφυρές άκρες. Τα φύλλα του είναι σύνθετα, πολύ σχιστά, με χρώμα ασημί και γκρίζο.
Έχει βλαστό όρθιο, τριχωτό και περίπου ξυλώδη, που έρπει ή αναρριχάται. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Η συγκομιδή των λουλουδιών του γίνεται το καλοκαίρι και τα ξεραίνουμε, γιατί αυτά χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς.
Συστατικά
Έχει γεύση πικρή και δυσάρεστη, όταν είναι πρόσφατο. Όταν αποξηρανθεί η γεύση είναι ακόμη περισσότερο πικρή και δυσάρεστη. Περιέχει αλκαλοειδή, πικρό στοιχείο, γλίσχρασμα, φουμαρικό οξύ, αμινοξέα και ρητίνη. Περιέχει ακόμη, κάλιο, βιταμίνη C (μικρή περιεκτικότητα), γλυκοζίτες, προτοπίνη, μηλικό ασβέστιο κ.α
Ιστορία και παράδοση
Το φυτό αναφέρεται στα μεσαιωνικά βοτανοθεραπευτικά συγγράμματα.
Το αναφέρουν ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης, που από την εποχή του ακόμη, είχε γίνει γνωστή η ιδιότητα του βοτάνου να καθαρίζει εσωτερικά τον οργανισμό.
Το συνιστούσε επίσης ο Ιπποκράτης.
Σε έγγραφα μεγάλων Αράβων γιατρών και φιλοσόφων του 9ου αιώνα αναφέρεται πως όλα τα είδη του φυτού έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.
Ακόμη και σήμερα, το βότανο έχει ευρεία χρήση στη Μέση Ανατολή.
Το συνιστούσαν ακόμη, κινέζοι γιατροί καθώς και μοναχοί του Αγίου Όρους.
Στη λαϊκή ιατρική ήταν ευρέως γνωστό ως ευεργετικό για τα μάτια και την αφαίρεση κηλίδων από το δέρμα.
Κατά την εποχή του Μεσαίωνα επίσης, πίστευαν ότι ο καπνός από την καύση του έδιωχνε τα κακά πνεύματα.
Στην Ευρώπη, ο Gilibert και ο Hoffmann το θεωρούσαν καλό αντισκορβουτικό φάρμακο. Ο Hoffmann το συνέστηνε κατά των εντερικών παθήσεων, της υποχονδρίας και των χοιράδων, κυρίως όμως, κατά των χρόνιων δερματικών παθήσεων.
Γάλλοι και Γερμανοί γιατροί το προτιμούσαν από άλλα φάρμακα που υπήρχαν για τον καθαρισμό του αίματος.
Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις
-Η Φουμάρια έχει μεγάλη ιστορία στη θεραπεία δερματικών προβλημάτων, όπως το έκζεμα και η ακμή. Η δράση της αυτή μάλλον οφείλεται σε γενικό καθαρισμό του οργανισμού που γίνεται δια μέσου των νεφρών και του ήπατος.
-Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πλύσεις των ματιών στην επιπεφυκίτιδα.
-Το αφέψημα από τα άνθη του προσφέρει ανακούφιση από διάφορες μορφές δερματοπάθειας, με κυριότερες το έκζεμα, την ψωρίαση και τη λειχήνα.
-Είναι καθαρτικό, διουρητικό, ηρεμιστικό και συγχρόνως τονωτικό.
-Βοηθά στην ατονία των πεπτικών οργάνων και δρα κατά του ίκτερου, των σπλαχνικών εμφράξεων, σκορβούτου, χοιραδώσεως και ελεφαντιάσεως.
-Είναι καλό να το χρησιμοποιούν άτομα που αναρρώνουν από κάποια βαριά ασθένεια ή υποφέρουν από αϋπνίες.
-Βοηθά αυτούς που υποφέρουν από πέτρες στα νεφρά ή στη χολή.
-Είναι καλό για τους διαβητικούς και αυτούς που έχουν ενοχλήσεις στο συκώτι.
-Βοηθά στην ατονία των πεπτικών οργάνων και σε εντερικά προβλήματα διευκολύνοντας τις κράμπες στην ανώτερη πεπτική οδό. Επίσης, δρα ως χολαγωγό προωθώντας την ομαλή ροή της χολής και κατά του ίκτερου.
-Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και δρα ευεργετικά σε φλεγμονές των γυναικείων οργάνων, όπου λαμβάνεται εσωτερικά αλλά και εξωτερικά με πλύσεις.
-Βοηθά στον μεταβολισμό τους πληθωρισμούς και παχύσαρκους και βελτιώνει την στομαχοεντερική λειτουργία.
Άλλες χρήσεις
-Το έγχυμα από τα φύλλα του είναι αποτελεσματικό για την πλύση της κρούστας που σχηματίζεται πολλές φορές στο κεφάλι των μωρών.
-Συνδυάζεται καλά με το Άρκτιο, το Γάλιο και τη Σκροφουλάρια.
Παρασκευή – δοσολογία
Έγχυμα
Ρίξτε 1-2 κ.γ ξηρό βότανο σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και αφήστε το σκεπασμένο για 10-15 λεπτά. Το ρόφημα αυτό μπορούμε να το πίνουμε όποτε θέλουμε αλλά για τα δερματικά προβλήματα πρέπει να το πίνουμε τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα.
Βάμμα
1-2 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Αφέψημα
Χρησιμοποιούμε συνήθως τους σπόρους και τις ρίζες του φυτού. Βράζουμε 1-2 κ.γ βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό, σε χαμηλή φωτιά, για περίπου 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε.
Κατάπλασμα
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε νερό και αφήνουμε να βράσει. Πάνω στην κατσαρόλα τοποθετούμε ένα σουρωτήρι που περιέχει το βότανο.
Μόλις το βότανο μαλακώσει, το τοποθετούμε σε καθαρή γάζα και το βάζουμε πάνω στην πάσχουσα περιοχή.
Ενδιαφέροντα
Στη λαϊκή ιατρική κάπνιζαν τα φύλλα του φυτού για να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην περιοχή του κεφαλιού. Οι χωρικοί γνώριζαν επίσης ότι η χρήση του σαν ζωοτροφή έκανε πολύ καλό στα ζώα τους.
Στην Κρήτη, το Καπνόχορτο, το ονόμαζαν Ερηνάκι ή Σπυρτάκι. Τα φύλλα τα κοπανούσαν και τα επέθεταν στα μάτια, όταν ήταν φλογισμένα από το απύριασμα (θειάφισμα). Επίσης το ίδιο έκαναν και στη λεπίαση των βλεφάρων.
Προφυλάξεις
Πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με κρίσεις επιληψίας και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Πλεονάζουσα δόση μπορεί να προκαλέσει υπνωτική και ηρεμιστική δράση.
Δεν πρέπει να υπερβαίνεται η συνιστώμενη δοσολογία γιατί μπορεί να προκληθεί τοξική αντίδραση λόγω της φουμαρίνης που περιέχει.
Υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει παράλυση του κέντρου της αναπνοής.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες.
[toggle title="Πηγές"]
Χανιώτικα Νέα
organiclife.gr
alternativenaturally.com
“Οδηγός βοτανοθεραπείας για 120 παθήσεις” εκδόσεις διόπτρα
“Θεραπευτικά βότανα υγεία” εκδόσεις Ελευθέριος Μπούκας γνώση & ζωή
“Βοτανοπρακτική – φυτοθεραπεία” εκδόσεις Κωσταρά
[/toggle]
