Η πρώτη μας φορά, σε οτιδήποτε, μένει συνήθως βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μας και σημαδεύει τη συγκεκριμένη ανάμνηση. Ό,τι ακολουθήσει μετά θα συγκρίνεται με αυτήν την πρώτη φορά ως σημείο αναφοράς. Ειδικά, όταν μιλάμε για σχέσεις, η αίσθηση γίνεται ακόμη πιο έντονη. Όλοι, λίγο-πολύ, θυμούνται πολύ καθαρά τον πρώτο τους έρωτα, το πρώτο τους φιλί κτλ. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί θα πρέπει αυτό το παρελθόν να παραμένει σφηνωμένο στον εγκέφαλό μας και να είναι τόσο διαφορετικό σε σχέση με τις επόμενες σχέσεις, ακόμα και όταν οι τελευταίες είχαν μεγαλύτερη διάρκεια, ήταν καλύτερες και πιο σωστές; Απλώς δεν ήταν τόσο έντονες όσο η πρώτη.
Advertisment
Η επιστημονική έρευνα για το θέμα αυτό είναι λεπτή, αλλά η συλλογική σοφία μεταξύ των ψυχολόγων λέει ότι μοιάζει με ελεύθερη πτώση με αλεξίπτωτο. Δηλαδή, θα θυμάστε την πρώτη φορά που πήδηξατε από ένα αεροπλάνο πολύ πιο καθαρά από ό,τι τη 10η φορά που κάνατε το άλμα.
H πρώτη φορά
«Την πρώτη εμπειρία από ό,τιδήποτε τη θυμόμαστε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μετέπειτα εμπειρία», εξηγεί ο Art Aron, καθηγητής ψυχολογίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Stony Brook, που ειδικεύεται στις στενές σχέσεις. «Προφανώς θα υπάρξει περισσότερη διέγερση και ενθουσιασμός, ειδικά αν είναι κάπως τρομακτική. Και ο έρωτας είναι κάπως τρομακτικό συναίσθημα: φοβάστε ότι θα απορριφθείτε, φοβάστε ότι δεν θα ανταποκριθείτε στις προσδοκίες τους, φοβάστε ότι δεν θα ανταποκριθείτε στις δικές σας. Το άγχος είναι ένα μεγάλο κομμάτι του έρωτα, ειδικά την πρώτη φορά».
Έτσι, η ίδια η σχέση εισέρχεται μέσα μας με έναν τρόπο, που εκείνες που ακολουθούν, δεν θα μπορέσουν ποτέ. Όχι ότι οι επόμενες αγάπες δεν είναι τόσο καλές.
Advertisment
Είναι δυνατόν, λέει ο Aron, ότι η εμπειρία της πρώτης αγάπης μεγεθύνεται, διότι, για πολλούς, αυτή η εμπειρία συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όταν οι ορμόνες μαίνονται και κάθε εμπειρία της ζωής – ένας κακός βαθμός, μια μεγάλη νίκη, μια οικογενειακή διαμάχη – βιώνεται πολύ πιο έντονα από το κανονικό. Ακόμη και σε ένα πλήρως ανεπτυγμένο ενήλικο εγκέφαλο «η νευρολογική απόκριση στον έρωτά μας προς κάποιον, είναι πολύ ισχυρή», λέει. «Είναι το ίδιο σαν να έχετε πάρει κοκαΐνη. Μία τεράστια επιθυμία».
Ο Jefferson Singer, ένας ψυχολόγος στο Connecticut College του οποίου η έρευνα επικεντρώνεται στην αυτοβιογραφική μνήμη, ισχυρίζεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κάτι που ο ίδιος αποκαλεί «χτύπημα μνήμης» μεταξύ των ετών 15 και 26. «Οι άνθρωποι αυτή την περίοδο, έχουν περισσότερες αναμνήσεις οι οποίες τείνουν να είναι περισσότερο θετικές αναμνήσεις» λέει. Αυτό συμβαίνει γιατί βιώνουμε τόσες πολλές «πρωτιές» κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά και επειδή, μετά το γεγονός, «έχουμε περισσότερες ευκαιρίες να το επαναλάβουμε και να το αναπαράγουμε, να το επανεξετάσουμε, να το ξαναφανταστούμε και να το βιώσουμε εκ νέου».
Και οι πρώτες αγάπες, προσθέτει, «πιστεύω ότι γίνονται, σε κάποιο βαθμό, ένα πρότυπο. Γίνεται αυτό που στη συνέχεια μετράμε όλα τα υπολοιπα». Κάτι που μπορεί, φυσικά, να γίνει και ένα επικίνδυνο παιχνίδι αν η πρώτη σας σχέση ήταν συναρπαστική, αλλά ασταθής και ανθυγιεινή. Αναζητώντας τα ίδια σκαμπανεβάσματα με την πρώτη σχέση, μπορεί να οδηγηθείτε στην απογοήτευση στην καλύτερη περίπτωση και σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, στη χειρότερη περίπτωση.
Το κλειδί για την κατανόηση της δύναμης της πρώτης αγάπης είναι να γνωρίζουμε το πώς μας σχημάτισε. Στην πρώτη μας συνάντηση με τον ανταποδοτικό ρομαντισμό, τα πάντα βιώνονται ως νέα και μαζί με τον σύντροφό σας, αποφασίζετε τι είναι η αγάπη.
Η επιστροφή στην πρώτη σχέση
Δεν υπάρχει «τίποτα μαγικό στην πρώτη αγάπη», πέρα από το γεγονός ότι έτυχε να είναι η πρώτη. Αλλά υπάρχει κάτι μαγικό για τα ζευγάρια των οποίων η αγάπη διακόπηκε και στη συνέχεια αναζωπυρώθηκε αργότερα στη ζωή.
Τα ζευγάρια που επανενώνονται επιτυχώς συχνά ταιριάζουν σε ένα συγκεκριμένο προφίλ. Όταν είχαν σχέση, ήταν νεότεροι των 24 ετών, μεγάλωσαν στο ίδιο μέρος και χώρισαν για κάποιο εξωτερικό λόγο, ενδεχομένως οι γονείς τους δεν ενέκριναν τη σχέση ή κάποιος από τους δύο έφυγε μακριά.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι όταν και οι δύο σύντροφοι, που ήταν μαζί την πρώτη φορά είναι ελεύθεροι όταν επανενώνονται – είτε εργένηδες, χήροι ή διαζευγμένοι – οι σχέσεις έχουν ένα ποσοστό επιτυχίας 70%. Πολλοί όμως από τους ανθρώπους έχουν επίπονες αναμνήσεις από την πρώτη αγάπη παρά χαρούμενες. Μια έρευνα που διεξήχθη πριν από δύο χρόνια διαπίστωσε ότι τα 2/3 των ανθρώπων που βρήκαν τη χαμένη αγάπη τους μετά από χρόνια, παντρεύτηκαν κατά τη στιγμή της επανένωσης.
Η πρώτη σχέση ως αντανάκλαση του νεότερου εαυτού μας
Υπάρχει μία ακόμα θεωρία σχετικά με το γιατί η σκέψη της πρώτης αγάπης μπορεί να παραμείνει τόσο φρέσκια και σαγηνευτική, ακόμη και μετά από δεκαετίες. Ιδιαίτερα, αφού περάσουν δεκαετίες. Δεν αφορά μόνο στο άλλο άτομο. Αφορά σχετικά με το ποιος ήταν ο καθένας εκείνη την εποχή. Απολαμβάνουμε την εικόνα του εαυτού μας. Μας δίνεται η άδεια να είμαστε το πρόσωπο που ήμασταν για άλλη μια φορά. Νεανικό, σφριγηλό και όμορφο.
[toggle title="Πηγές"]
Απόδοση – Επιμέλεια: Ομάδα psychologynow
[/toggle]
