Πώς μπορείτε να εκπαιδεύσετε τον εγκέφαλό σας
να διαχειριστεί το σωματικό πόνο
Άρθρο του Joe Tatta, Ιατρός φυσική αγωγής
Advertisment
Ως γιατρός που εργάζεται καθημερινά με ασθενείς, έχω παρατηρήσει ότι ακόμα και σε μικρά τραύματα, οι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν διαφορετικά επίπεδα έντασης του πόνου, ο οποίος κυμαίνεται μέρα με τη μέρα. θα ήθελα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας κάποιες βασικές αλήθειες για τον πόνο, που κατανόησα μέσα από τις μελέτες, την εξάσκηση και την εμπειρία μου και οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε και εσείς τον πόνο. Επιπροσθέτως, θα ήθελα να σας προσφέρω τα εργαλεία, ώστε να εκπαιδεύσετε τον εγκέφαλό σας και να αλλάξετε την εμπειρία του πόνου.
Τεστ: Ποιο είναι το κυρίαρχο ημισφαίριο του εγκεφάλου σας;
1. Το σώμα μας νιώθει τα συναισθήματα
Ένας άνδρας γύρω στα 40, ο οποίος είχε τράβηγμα στους ραχιαίους μύες, αφού προσπάθησε να παίξει τένις με το παιδί του, ήρθε να με δει στο ιατρείο μου. Σας θυμίζω ότι η πλάτη και η σπονδυλική μας στήλη είναι τα δυνατά σημεία του σώματος μας· ένας μόνο μυς μετά από μια απλή κίνηση συνήθως δεν προκαλεί επίμονο πόνο. Παρόλα αυτά, ο ασθενής μου παραπονιόταν για συχνό, έντονο πόνο. Παρατήρησα ότι έμοιαζε να έχει ένταση και να είναι στρεσαρισμένος. Παραδέχτηκε ότι δεν κοιμόταν καλά και δε γυμναζόταν συχνά. Δυστυχώς, η σύζυγος του αγνόησε τον πόνο του, λέγοντας του ότι υπερέβαλλε.
Advertisment
Λίγους μήνες αργότερα, συνάντησα μια ασθενή στην ίδια περίπου ηλικία με έναν παρόμοιο τραυματισμό. Μπήκε στο γραφείο μου ήρεμη και συγκεντρωμένη και αναμφίβολα αυτό προέκυπτε από μια ανατολική οπτική που είχε για τον πόνο σε συνδυασμό με τον διαλογισμό και την καθημερινή γιόγκα. Και οι δύο ασθενείς υπέφεραν από παρόμοιους τραυματισμούς, και όμως στη δεύτερη περίπτωση η ασθενής μου μπορούσε να διαχειριστεί τον πόνο, ενώ στην πρώτη περίπτωση ο πόνος ήταν μόνο εξουθενωτικός. Το συμπέρασμα είναι ότι οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και οι οπτικές για τη ζωή μπορούν να επηρεάσουν συνολικά την ένταση του πόνου και ακόμα και το πόσο γρήγορα το σώμα θεραπεύεται.
2. Ο πόνος είναι προϊόν του ίδιου του εγκεφάλου και όχι ερέθισμα από το σώμα
Οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις, ειδικά, διαμορφώνουν τον πόνο, όταν αυτός γίνεται χρόνιος. Ο ιστός τυπικά χρειάζεται μόνο λίγες εβδομάδες για να θεραπευτεί πλήρως, αλλά ο τρόπος που ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται τον πόνο μπορεί να επιβραδύνει και να δυσκολέψει την επούλωση. Ο πόνος είναι αποτέλεσμα του εγκεφάλου, όχι ερέθισμα από το σώμα. Ο εγκέφαλός σας δημιουργεί τον πόνο και εσείς έχετε τον έλεγχο των σκέψεων σας και του εγκεφάλου σας. Ως εκ τούτου, κατά μία έννοια, έχετε την ικανότητα να ελέγξετε τον πόνο.
Ο εγκέφαλός σας δημιουργεί πόνο, βασιζόμενος σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των σκέψεων και πεποιθήσεων. Αν έχετε ποτέ υποφέρει σωματικά, θα έχετε πιθανώς παρατηρήσει ότι συγκεκριμένοι άνθρωποι ή το περιβάλλον σας (όπως ας πούμε μια πολύ μουντή μέρα) μπορούν να επηρεάσουν αυτό τον πόνο. Ίσως να έχετε νιώσει εξουθενωμένοι από την συνεχή αναζήτηση νέων θεραπειών ή να έχετε φοβηθεί ότι συγκεκριμένα γεγονότα πιθανώς να χειροτερεύσουν τον πόνο που ήδη νιώθετε. Αυτές και άλλες σκέψεις δημιουργούν σωματικές συνέπειες. Ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι ο πόνος σας επεκτείνεται, για παράδειγμα από τον καρπό στον ώμο σας.
Η απόφαση του εγκεφάλου σας να δημιουργήσει πόνο βασίζεται σε πολυάριθμους παράγοντες, όπως:
1. Αισθητηριακά ερεθίσματα: σήματα κινδύνου και ερεθίσματα από μύες, αρθρώσεις και άλλους ιστούς
2. Πεποιθήσεις και γνωστικά σχήματα: πλαίσιο, παρελθοντική εμπειρία με τον πόνο, άγχος και νοηματοδότηση
3. Συναισθήματα: θετικά, αλλά και αρνητικά
4. Τρόπος ζωής: δίαιτα, ύπνος, στρες, κίνηση, ισορροπία εργασίας- ζωής, κίνηση, σκοπός, πάθη και πνευματική κατάσταση
Πιο συγκεκριμένα, μέσω του δικτύου νευρωνικής ταυτοποίησης, μία ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων εργάζονται μαζί για να δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα- δηλαδή σε αυτή την περίπτωση τον πόνο. Ανάμεσα σε άλλα πράγματα που επηρεάζουν αυτή τη λειτουργία, κάποια είναι:
• Όσα έχετε διδαχθεί σχετικά με τον πόνο
• Πολιτισμικές επιρροές
• Πεποιθήσεις σχετικές με τον πόνο
• Συναισθήματα όπως θυμό, ενοχή ή φόβο
• Σωματικές αισθήσεις όπως όραση, όσφρηση, επαφή και θόρυβος.
3. Η αλλαγή των μοτίβων σκέψης σας μπορούν να αλλάξουν και τη θεραπευτική σας εμπειρία
Τώρα που αποσαφηνίσαμε περίπου πώς λειτουργεί η νευρωνική ταυτοποίηση, μπορείτε να δείτε γιατί οι δύο μου ασθενείς αντέδρασαν διαφορετικά στον ίδιο τραυματισμό. Ενώ ο πρώτος ασθενής μου πάλευε με αρνητικά συναισθήματα και έκανε σκέψεις όπως «είμαι πολύ μεγάλος για να παίζω παιχνίδια με παιδιά», η ασθενής της δεύτερης περίπτωσης είχε ένα θετικό, ήρεμο και πρακτικό τρόπο σκέψης που επέτρεψε ουσιαστικά στο σώμα της να επουλωθεί πιο αποτελεσματικά.
Οι πολιτισμικές επιρροές, ο τρόπος ανατροφής, οι πεποιθήσεις, όπως και ο τρόπος ζωής, για παράδειγμα το να κρατιόμαστε σε φόρμα και να τρώμε καλά, συνολικά μπορούν να συνεισφέρουν στη αντίληψη του εγκεφάλου σας σχετικά με τον πόνο. Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να ελέγχετε τον πόνο σας, αλλάζοντας τις σκέψεις σας.
