Πώς οι ψυχολογικά δυνατοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν την αποτυχία
Αποτυχία. Ακόμα και στο άκουσμα αυτής της λέξης, ο φόβος διακατέχει πολλούς από εμάς. Όταν τη βιώνουμε, σκεφτόμαστε το χρόνο και την προσπάθεια που δαπανήσαμε, τους ανθρώπους που απογοητεύσαμε και πώς να ανακάμψουμε από αυτή. Όσο μεγαλώνουμε, φοβόμαστε όλο και περισσότερο μήπως αποτύχουμε, ακόμα και σε σημείο να μην προσπαθούμε κάτι νέο, επειδή γίνεται πολύ επίπονο για εμάς.
Advertisment
Ωστόσο, αντιξοότητες πάντα θα υπάρχουν και εμείς πρέπει να δούμε την αποτυχία από μια άλλη οπτική γωνία. Γιατί μόνο έτσι θα μείνουμε δυνατοί μπροστά στις δυσκολίες, οι οποίες είναι και θα είναι μέρος της ζωής.
Πειραματιστείτε με την αποτυχία
Κάθε φορά που συναντούμε ένα εμπόδιο, η πρώτη σκέψη που ξεπετάγεται στο μυαλό μας είναι: Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι σωστό για μένα. Γιατί λοιπόν να μπω στον κόπο; Και ύστερα, παραιτούμαστε.
Διαβάστε: Άνθρωποι με σπάνια ψυχή
Advertisment
Είναι πολύ εύκολο να νιώσουμε αποκαρδιωμένοι και συγχυσμένοι όταν κάτι δεν καταλήγει έτσι όπως ακριβώς το θέλουμε. Αλλά ξέρετε κάτι; Είναι φυσιολογικό τα πράγματα να μην γίνονται ακριβώς όπως τα περιμένουμε. Αναλογιστείτε την αποτυχία από αυτή την οπτική: ακόμα και αυτή αποτελεί ένα πείραμα από μόνη της. Κάθε φορά που αποτυγχάνετε, λαμβάνετε τις πληροφορίες για το τι κάνατε σωστά και τι λάθος.
Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύετε ότι η διαίσθησή σας αποδεικνύεται σωστή, αλλά τελικά καταλήγετε να έχετε κρίνει λάθος κάποιον και να έχετε πάρει τη λάθος απόφαση. Αυτό δεν σημαίνει ότι η διαίσθηση ή το ένστικτο σας είναι εγγενώς ελαττωματικά. Σημαίνει απλά ότι δεν έχετε αποκτήσει αρκετή εμπειρία και γνώση για να γνωρίζετε ακριβώς πώς να αντιδράσετε σε μια κατάσταση. Ένα λάθος του παρελθόντος αποτελεί μια ευκαιρία για μάθηση και βελτίωση του μέλλοντος.
Κάποιες φορές αποτυγχάνετε, κάποιες άλλες κερδίζετε
Τα μεγάλα λάθη μπορεί να μας στοιχίζουν ακριβά βέβαια κάποιες φορές. Γι’ αυτό και είναι προτιμητέο να μην παίρνουμε απευθείας τεράστια ρίσκα, όπως το να επενδύσουμε όλα μας τα χρήματα σε κάτι και τελικά να τα χάσουμε. Αποτυχίες τέτοιου μεγέθους μπορεί να είναι σκληρές και κάποιες φορές να είναι τελικά δύσκολο να ανακάμψουμε από αυτές. Αντιθέτως, είναι καλύτερο να προσεγγίζετε την αποτυχία, χρησιμοποιώντας πολλά μικρά τεστ. Σκεφτείτε τα πειράματα αποτυχιών σας σαν την στρατηγική επιβίωσης του σολομού.
Το χειμώνα, ο θηλυκός σολομός βρίσκει ένα χαλικώδες στρώμα σε καθαρό νερό, για να γεννήσει σχεδόν 5000 αυγά. Από αυτά τα χιλιάδες αυγά, κάποια δεν γονιμοποιούνται, ορισμένα άλλα παρασύρονται, ενώ άλλα καλύπτονται από χώμα. Παρόλα αυτά, τα περισσότερα από τα αυγά εκκολάπτονται, γίνονται γόνοι και ξεκινούν τη ζωή σε ένα μικρό κοπάδι. Λίγους μόνο μήνες μετά, κάποια τρώγονται ή πεθαίνουν από αδυναμία πριν μπορέσουν να μεγαλώσουν πλήρως.
Ύστερα από έναν περίπου χρόνο, οι μικροί γόνοι γίνονται μικροί σολομοί και σε εκείνο το σημείο είναι έτοιμοι να κινηθούν με τη φορά του ποταμιού, για να βρουν φαγητό και χώρο (αλλά και περισσότερο ανταγωνισμό). Μέχρι να γίνουν 2-4 χρόνων, οι μικροί σολομοί ταξιδεύουν προς τη θάλασσα για να βρουν μικρότερα ψάρια για τροφή. Έπειτα, κάνουν το περιπετειώδες ταξίδι από τη θάλασσα στον ωκεανό.
Στην πορεία, εκατοντάδες ψαρεύονται, τρώγονται από μεγαλύτερα ψάρια, ή πεθαίνουν από ασθένειες και θαλάσσια μόλυνση. Ο σολομός παραμένει στον ωκεανό μέχρι να μεγαλώσει πλήρως, να γίνει υγιής και δυνατός. Μόλις φτάσει σε αυτή την ηλικία, ο σολομός αφήνει τον ωκεανό, παλεύει ενάντια στο ρεύμα, για να επιστρέψει στο μικρό ποτάμι, στο οποίο γεννήθηκε. Ένας αριθμός από αυτούς πεθαίνει από εξάντληση κατά την προσπάθεια επιστροφής. Ένα στα χίλια αυγά του ποταμιού, λιγότεροι από εκατό σολομοί καταφέρνουν να επιστρέψουν στον τόπο γέννησης τους, ώστε να συνεχίσουν τον κύκλο της ζωής. Ακόμα λιγότερα κάνουν το ίδιο ταξίδι πίσω στη θάλασσα ξανά.
Οι πιθανότητες για ένα αυγό να γίνει τελικά ένας ενήλικος σολομός είναι λιγότερες από 1%. Αλλά όσα περισσότερα αυγά γεννά ένας θηλυκός σολομός, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα τα παιδιά του να ζήσουν περισσότερο και να επιστρέψουν στον τόπο γέννησης τους. Η αποτυχία είναι το ίδιο. Μερικές προσπάθειες δεν θα καταφέρουν να συνεχίσουν μετά τα πρώτα στάδια. Κάποιες καταλήγουν σε διάφορες μορφές προόδου. Αλλά κάποιες απόπειρες κάνουν ολόκληρο το ταξίδι και κάνουν την προσπάθεια να αξίζει.
Προσχεδιάστε την περίπτωση αποτυχίας
Είναι σίγουρο ότι πρόκειται να κάνετε λάθη κατά τη διαδικασία μάθησης νέων δεξιοτήτων ή κατά την προσπάθεια επίτευξης ενός στόχου. Αποτελεί όντως μέρος της διαδικασίας και της βελτίωσης. Δεν είναι κάτι ξένο ή μη φυσιολογικό. Επομένως, αν η αποτυχία είναι αναπόφευκτη, τότε το καλύτερο είναι να την περιμένουμε και να σχεδιάζουμε τις κινήσεις μας.
Προβλέψτε το πού και πότε τα πράγματα μπορεί να πάρουν λάθος τροπή. Ακούστε τις εμπειρίες των άλλων και τις δικές σας, ώστε να δείτε τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά την επόμενη φορά. Εστιάστε σε ό,τι θέλετε ακριβώς να καταφέρετε. Μην αποσπάστε και μην καταναλώνετε αλλού την ενέργεια σας. Τα αποτελέσματά σας μπορεί να μην είναι ιδανικά την πρώτη φορά που θα προσπαθήσετε. Για παράδειγμα, σκεφτείτε πώς εξελίχθηκε η εφεύρεση του τηλεφώνου. Αρχικά ήταν απλά ένα ζευγάρι από κονσερβοκούτια που ενώνονταν με ένα σκοινί, πριν χρησιμοποιηθούν τα καλώδια για τη μετάδοση σημάτων.
Τα πρώτα τηλέφωνα ποίκιλαν στις μεθόδους μετάδοσης, με κάποια να βγαίνουν εκτός κυκλοφορίας λίγο καιρό μετά την ολοκλήρωση τους. Τα τηλέφωνα με υγρούς αναμεταδότες χρησιμοποιήθηκαν ελάχιστα, ενώ άλλα που στηρίζονταν σε ταλαντευόμενα μαγνητικά πεδία, χρησιμοποιούταν για καιρό στον στρατό του 20ου αιώνα. Μέσα από αμέτρητες προσπάθειες, λάθη και επαναλήψεις, το τηλέφωνο εξελίχθηκε τόσο τους τελευταίους αιώνες που φτάσαμε να χρησιμοποιούμε smartphones. Ακόμα και σήμερα όμως, το τηλέφωνο υφίσταται αλλαγές.
Εκείνα τα πρώτα τηλέφωνα λοιπόν, τα οποία τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν ή είχαν λάθη, μπορεί να φαίνονται ανούσια, αλλά δεν ήταν. Έδωσαν στους εφευρέτες τις κατάλληλες πληροφορίες ως προς το τι χρειάζονταν οι χρήστες και ως προς την βελτίωση των συσκευών. Οι αποτυχίες ήταν ένα απαραίτητο μέρος αυτής της ανακάλυψης.
Περισσότερη επιτυχία σημαίνει και περισσότερη αποτυχία
Οι άνθρωποι συχνά νομίζουν ότι η επιτυχία σημαίνει έλλειψη αποτυχίας, σαν αυτά τα δύο να βρίσκονται σε απόλυτα αντίθετους πόλους. Εντούτοις, είναι πιο κοντά απ’ ότι πιστεύαμε. Γιατί, αν κάποιος δεν προσπαθούσε ποτέ τίποτα, δεν θα υπήρχε λογικά ούτε επιτυχία, ούτε και αποτυχία. Αλλά όταν κάποιος όντως προσπαθεί να αποκτήσει μια νέα δεξιότητα ή όταν δουλεύει πάνω σε μια ιδέα, τότε θα αρχίζει να βιώνει τόσο επιτυχίες, όσο και αποτυχίες.
Επομένως, όσο πιο πολλές επιτυχίες βιώνει κάποιος, τόσο περισσότερες αποτυχίες έχει βιώσει στο παρελθόν. Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάστε είναι ότι δεν είστε οι αποτυχίες σας. Δεν σας ορίζουν αυτές, όπως επίσης δεν σημαίνει ότι δεν αξίζετε. Αποτελούν απλά βήματα που πρέπει να κάνετε για να βελτιωθείτε.
