Το δέρμα μας μιλάει, ας το ακούσουμε!
Το δέρμα είναι το περίβλημά μας, η συνείδησή μας και η ζωή μας. Μέσα από το δέρμα εκφράζεται η σχέση αγάπης και αισθησιασμού με τον άλλο, καθώς και με τον εαυτό μας. Εκφράζεται η ανάγκη μας να προστατευτούμε. Το δέρμα εκφράζει την επιθυμία μας και το φόβο μας για τον άλλον. Με το δέρμα μπορούμε να δείξουμε προς τα έξω τις ελλείψεις μας, τη ντροπή μας, τις πληγές μας και τους καημούς μας. Το δέρμα μας μιλάει για την αγάπη και για τις πληγές από την αγάπη.
Advertisment
Αυτό το περίβλημα αποτελείται από τρία στρώματα. Από έξω προς τα μέσα είναι:
– Η επιδερμίδα, που αποτελείται από στοιβάδες κυττάρων πλούσιων σε κερατίνη. Η κερατίνη είναι μια ουσία που εξασφαλίζει τη στεγανότητα του δέρματος.
– Το χόριο, συνδετικός ιστός που εξασφαλίζει τη συντήρηση, την ελαστικότητα, την απαλότητα.
– Ο υποδόριος ιστός, λιπαρό στρώμα που μας προστατεύει από το κρύο και απορροφά τους κραδασμούς. Εκεί βρίσκονται τα αγγεία που τρέφουν το δέρμα κλπ.
Advertisment
Το δέρμα εκτελεί κυρίως τρεις λειτουργίες:
1. Προστασία: Το δέρμα είναι «το φράγμα μας».
2. Δεκτικότητα, επαφή: Όχι μόνο επειδή στο δέρμα υπάρχουν πολλές νευρικές απολήξεις, αλλά και γιατί στην εμβρυακή κατάσταση, το δέρμα δημιουργείται από τον ίδιο ιστό με το νευρικό σύστημα. Θα λέγαμε ότι είναι ένα νευρικό σύστημα προσανατολισμένο προς τον έξω κόσμο και σε άμεση επαφή μαζί του. Ενώ ο εγκέφαλος, προφυλαγμένος στο κρανίο, έχει στη διάθεσή του μόνο αναπαραστάσεις της πραγματικότητας.
3. Αποβολή: της «φωτιάς» – γιατί το δέρμα κυρίως ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος και την αποβολή (ή τη διατήρηση) των θερμίδων – αλλά και του «νερού» και των τοξινών μέσα από τον ιδρώτα, που συμπληρώνει τη λειτουργία των νεφρών.
Το περίβλημά μας είναι πολύ ενδιαφέρον. Τα συναισθήματα που εκφράζονται μέσω του δέρματος είναι πλούσια και περίπλοκα. Χάρη στη μητέρα του και την επαφή μαζί της, το βρέφος θα συνειδητοποιήσει τα όριά του, πριν ανακαλύψει και εξερευνήσει τον έξω κόσμο. Το παιδί νιώθει την ανάγκη να αγγίξει τα πάντα. Το να κοιτάζει δεν του αρκεί. Το να κοιτάζεις σε βάζει στη θέση του θεατή. Το να αγγίζεις σε βάζει στη θέση του ηθοποιού. Η γνώση προκύπτει από την εξισορρόπηση των ρόλων του θεατή και του ηθοποιού, που όλοι παίζουμε στη ζωή μας.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κυρίως με το δέρμα οικοδομείται η ταυτότητά μας μέσα από την κάθε σχέση μας. Σύμφωνα με πολλές παραδόσεις και πολλές ιατρικές πρακτικές, ό,τι βγαίνει από το δέρμα είτε το πούμε «τοξίνες» είτε το πούμε «συναισθήματα» είναι αυτό που αποβάλλεται από τον οργανισμό. Το δερματικό εξάνθημα ενδέχεται να είναι μια προσπάθεια να αποβάλλουμε κάτι. Όπως ένα ηφαίστειο που μέσα από αυτό προσπαθεί να βγει μια εσωτερική ένταση. Αυτή η αποβολή σε ψυχολογικό επίπεδο γίνεται για ένα συναίσθημα που δεν είχαμε συνειδητοποιήσει και το οποίο βγαίνει στην επιφάνεια.
Το γεγονός ότι βγαίνει στην επιφάνεια καθιστά και πιο εύκολη την ανεύρεση λύσης. Η επιφάνεια αντιστοιχεί στη συνείδηση. Οι παιδικές αρρώστιες, ας πούμε, εμφανίζονται πριν από μια νέα περίοδο ανάπτυξης, σηματοδοτώντας μια βαθύτερη συνειδητοποίηση. Η ακμή στον έφηβο αντικατοπτρίζει μια δυσκολία με την ίδια την εικόνα του. Έχει δυσκολία με την εμφάνισή του λόγω της τάσης του να συγκρίνεται με τους άλλους και να αισθάνεται μειονεκτικά. Εκφράζει μια δυσκολία να αγαπήσει τον εαυτό του όπως είναι. Οι μυρμηγκιές είναι αποκρουστικές. Μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα. Αυτό που εκφράζουν θα μπορούσε να είναι ένα αίσθημα αγωνίας, ενοχής ή ντροπής, αλλά και μια έμμονη ιδέα στην οποία γαντζωνόμαστε.
Ο ασθενής που πάσχει από κάποιο δερματικό πρόβλημα αισθάνεται ότι σε κάποιο βαθμό χάνει την ακεραιότητα του Είναι του, σαν να έχει κάποιο ελάττωμα το περίβλημά του, σαν να έχει μείνει ένα κομμάτι του απροστάτευτο και να μην μπορεί να αμυνθεί. Το δέρμα είναι όριο, φράγμα. Μέσα είμαστε εμείς, έξω είναι ο άλλος. Το δέρμα είναι το σημείο επαφής του μέσα και του έξω, μεταξύ του Εγώ και του μη-Εγώ. Με αυτό το όριο ορίζεται η αίσθηση ότι μας επιτίθενται ή ότι «εισβάλλουν» στο χώρο μας. Ορισμένοι δεν υποφέρουν τις βελόνες, όχι εξαιτίας του πόνου που προκαλούν, αλλά λόγω της αίσθησης ότι βάλλεται το Είναι τους.
Το δέρμα μιλάει επίσης για το φόβο μήπως μας εγκαταλείψουν, μήπως χάσουμε την επαφή. Ο άρρωστος δεν ξέρει πώς να βάλει όρια, πώς να βρει τη σωστή απόσταση. Συχνά, μέσω του δέρματος αντιδρούμε μπερδεμένα, με θυμό και φόβο, πράγμα που αντικατοπτρίζει μια ανασφάλεια στις σχέσεις, σαν αυτή που νιώθει το μικρό παιδί προς τη μητέρα του. Η ποιότητα του δέρματος μπορεί να περιγράψει τη φύση των επαφών μας, που σχετίζεται με τη συνειδητότητά μας.
Ένα λείο δέρμα εκφράζει την επιθυμία να γίνουμε αγαπητοί. Ένα τραχύ δέρμα εκφράζει την τραχύτητα των σχέσεων με τους άλλους, μια επιθυμία να πούμε: «δεχτείτε με όπως είμαι». Το ξηρό δέρμα δείχνει συγκράτηση. Συγκρατούμε το συναίσθημα μέσα μας και είμαστε συγκρατημένοι στις επαφές μας με τους άλλους λόγω ενός εσωστρεφούς χαρακτήρα. Ενώ η υγρασία εκφράζει – ή μήπως προδίδει; – ένα συναίσθημα «επιδερμικό», ένα λιπαρό δέρμα σε όλο το σώμα εκφράζει την επιθυμία να μην μας αγγίξουν.
Η δυσοσμία του σώματος που παραμένει και μετά το μπάνιο είναι σαν το απωθημένο συναίσθημα που ό,τι κι αν κάνουμε από κάπου ξετρυπώνει. Την εποχή της εικονικής επικοινωνίας, μέσω τηλεφώνου και, κυρίως, μέσω οθόνης, μας λείπει εξαιρετικά η επαφή. Μια αμερικανική μελέτη για τους συνδρομητές στα chat room του Διαδικτύου δείχνει ότι οι περισσότεροι, παρ΄όλη την έντονη γραπτή επικοινωνία, νιώθουν μια βαθιά μοναξιά. Μόνο η αφή δίνει ζεστασιά και οικειότητα σε μια σχέση. Μην ξεχνάτε ότι η επαφή είναι το πρώτο πράγμα που πήραμε από τη μητέρα μας. Η αγάπη περνάει από το δέρμα…
“Η αρρώστια προσπαθεί να με γιατρέψει” – Philippe Dransart εκδόσεις ΑΙΩΡΑ
