Η ενσυνειδητότητα μας διδάσκει να μπορούμε να έχουμε επίγνωση, να είμαστε παρόντες και να ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματα των άλλων. Αλλά όταν αντιμετωπίζουμε τον πόνο των άλλων χωρίς όρια και αυτοκυριαρχία, η ενσυναισθητική μας απόκριση μπορεί να μας εξουθενώσει. «Νομίζω ότι είναι σχεδόν αδύνατο να μην νιώσουμε συναισθηματική κόπωση, τουλάχιστον κάποιες φορές στη ζωή μας» υποστηρίζει η δασκάλα διαλογισμού Sharon Salzberg. Ένας λόγος που αυτό συμβαίνει είναι ότι ανταποκρινόμαστε στον πόνο του άλλου χωρίς να αναγνωρίζουμε τη διαφορά της ενσυναίσθησης και της συμπόνιας.
Όταν αισθανόμαστε το βάρος και τον πόνο των άλλων, αυτό είναι ενσυναίσθηση. Αλλά η απάντησή μας μπορεί να είναι να το αφήσουμε να φύγει ή να νιώσουμε ότι δεν το αντέχουμε, ή μπορεί να αρχίζουμε να κατηγορούμε με μένος και οργή. Η συμπόνια είναι μια επιλογή που κάνουμε συνειδητά και μπορεί μόνο να υπάρξει με ισορροπία της αυτοκυριαρχίας μας.
Advertisment
Πώς λοιπόν μπορούμε να αποφύγουμε την συναισθηματική κόπωση που αυτή η σύνδεση με τους άλλους μπορεί να επιφέρει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν νοιαζόμαστε βαθιά για εκείνους;
• Αντιληφθείτε τη διαφορά ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και στη συμπόνια: Η ενσυναίσθηση αποτελεί τη φυσική μας τάση να συνδεόμαστε με τα συναισθήματα των άλλων, τη δυσκολία και τον πόνο που μπορεί να νιώθουν. Η συμπόνια συνιστά μια από τις πολλές αντιδράσεις στην ενσυναίσθηση.
• Συνειδητοποιήστε πότε νιώθετε φορτισμένοι και πνιγμένοι: Είναι αναπόφευκτο ότι θα βιώσουμε κάποια στιγμή συναισθηματική κόπωση. Αυτό όμως που είναι σημαντικότερο είναι η συνειδητοποίησή της και η προσπάθεια επαναφοράς της ισορροπίας. Η συμπόνια χρειάζεται και μια σταθερότητα, μια συγκέντρωση· το ενδιαφέρον με ένα σοφό και ισορροπημένο τρόπο, το να νοιαζόμαστε τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους.
Advertisment
• Αναγνωρίστε το γεγονός ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε τους άλλους: Η ενσυναίσθηση απαιτεί μια σοφία και μια αναγνώριση του γεγονότος ότι δεν είναι δική σας αρμοδιότητα η διόρθωση όλων των προβλημάτων των άλλων. Δεν μπορείτε να λειτουργήσετε, αν συνεχώς εσωτερικεύετε τον πόνο του άλλου. Χρειάζεται εδώ μια ισορροπία κρίσιμης σημασίας: Μπορείτε να αναγνωρίσετε τον πόνο, μπορείτε να επιθυμείτε να βοηθήσετε, αλλά πρέπει να αναγνωρίσετε ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε την εμπειρία και τα συναισθήματα των ανθρώπων σε αυτό τον κόσμο. Αυτό αποτελεί το σημείο απελευθέρωσής σας.
Ένα απλό και καθημερινό παράδειγμα: Το σκληρότερο κομμάτι του να είσαι γονιός, είναι να αφήνεις τα παιδιά σου να κάνουν τα δικά τους λάθη. Αυτό είναι ενσυναίσθηση με αυτοκυριαρχία και αυτοέλεγχο. Με όρια.
