Τι σημαίνει να είναι κάποιος ενήλικας ή «ώριμος»; Και δεν αναφερόμαστε στο να μπορούμε να κρατήσουμε μια δουλειά (αν και αυτό βοηθά με βεβαιότητα) ή να πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας, αλλά περισσότερο για τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τη ζωή μας, τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας. Παρακάτω, ακολουθεί μια λίστα με 8 αλληλοσυσχετιζόμενες δεξιότητες. Τονίζω εδώ ότι πρόκειται για δεξιότητες, δηλαδή για χαρακτηριστικά που μαθαίνονται, αποκτώνται, αν και χρειάζονται εξάσκηση και είναι προσβάσιμα σε όλους μας πέρα από την ιδιοσυγκρασία με την οποία γεννηθήκαμε. Σας τα προσφέρω ως τροφή για σκέψη, όσο εσείς συνθέτετε την δική σας ενήλικη ζωή.
8 απαραίτητες συναισθηματικές δεξιότητες για κάθε ενήλικα
1. Επίτευξη συναισθηματικής ρύθμισης
Συνδέουμε ιδιαίτερα την συναισθηματική ρύθμιση, ή την ικανότητα ρύθμισης των συναισθημάτων μας, με τον θυμό και αυτό ενέχει μια αλήθεια: εκείνοι που παλεύουν να τιθασεύσουν τα νεύρα τους συνήθως αποβάλλονται από το σχολείο τους, απολύονται από δουλειές, καταλήγουν διαζευγμένοι και είναι συχνά δυστυχισμένοι. Πλέον όμως, υπάρχουν πολλά διαθέσιμα εργαλεία, ώστε να μπορέσετε να χαλαρώσετε τις συναισθηματικές διεργασίες. Όμως εδώ μιλάω και για την ηπιότερη πλευρά των συναισθημάτων- το άγχος, την απόσυρση και τη σύγχυση. Η δεξιότητα εδώ ενέχει τον έλεγχο της υπερδραστήριας αμυγδαλής και την ενδυνάμωση της λογικής μας πλευράς.
Advertisment
2. Αντοχή στην αντιπαράθεση και στα ισχυρά συναισθήματα των άλλων
Αν και είναι καλός ο αυτοέλεγχος, πολλοί από τους γύρω μας αδυνατούν να τον επιτεύξουν λίγο ή πολύ. Η αντοχή στα ισχυρά συναισθήματα των άλλων έχει να κάνει με τη δική μας αυτο-ρύθμιση, δηλαδή το να μην ρίχνουμε λάδι στη φωτιά, όπως επίσης και να μην επιτρέπουμε στον εαυτό μας να κακοποιείται. Αλλά το μεγαλύτερο ζήτημα εδώ είναι ότι αν δεν μάθουμε να αντέχουμε την αντιπαράθεση, είναι εύκολο να καταφύγουμε στη δειλία και ύστερα να μην υπερασπιζόμαστε ούτε τον ίδιο μας τον εαυτό.
Και τότε όχι μόνο δυσκολευόμαστε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας, αλλά και οι άλλοι ποτέ δεν καταφέρνουν να μας μάθουν σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Καταλήγουμε να προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε αποκλειστικά τους άλλους ως ένα τρόπο διαχείρισης του άγχους μας. Η δεξιότητα εδώ αφορά στον έλεγχο του άγχους σας και στη συνειδητοποίηση ότι οι αντιδράσεις και τα συναισθήματα των άλλων δεν αποτελούν δικό σας πρόβλημα προς επίλυση.
3. Παραδοχή λαθών
Η παραδοχή των λαθών σημαίνει κυρίως την παραδοχή τους στον εαυτό μας πρώτα και ύστερα στους άλλους. Με αυτή την κίνηση, απομακρυνόμαστε από μια αίσθηση μεγαλομανίας και εγωισμού. Μας βοηθά επίσης να γίνουμε πιο διαλλακτικοί και «μαλακοί» με τα λάθη των άλλων. Μέσω της παραδοχής επίσης, δείχνουμε ταπεινότητα και ανθρωπιά. Και η δεξιότητα εδώ ενέχει την συνειδητοποίηση ότι τα λάθη είναι απλά λάθη και όχι ελαττώματα του χαρακτήρα. Δεν αξίζουμε την τιμωρία (το ψυχικό αυτομαστίγωμα), όπως δεν αξίζουν και οι άλλοι την τιμωρία μας. Τα λάθη υπάρχουν για να τα διορθώνουμε και για να παίρνουμε μαθήματα ζωής.
Advertisment
4. Ειλικρίνεια
Πρόκειται για μια ευρύτερη εκδοχή της παραδοχής των λαθών. Η ειλικρίνεια συχνά συγχέεται με την αλήθεια, που σχετίζεται με τα γεγονότα και τις αποδείξεις. Αλλά η ειλικρίνεια θα μπορούσε κανείς να πει ότι μοιάζει περισσότερο με ένα συναίσθημα, με αυτό που βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή στην καρδιά και στο νου μας, αλλάζει με τον καιρό και αυτό δεν πρέπει να μεταφραστεί σε ανειλικρίνεια ή ψέμα. Αυτή η δεξιότητα αποτελεί ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο, επειδή απαιτεί αρχικά να γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι το τι νιώθουμε και σκεφτόμαστε και ύστερα να βρούμε το κουράγιο να το δηλώσουμε. Πολλοί κολλάμε ακόμα και στην αρχή, άλλοι φοβόμαστε περισσότερο την αντιπαράθεση.
5. Προσέγγιση του άγχους
Όλοι νιώθουμε άγχος και όλοι μπορούμε να το αποφύγουμε- να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το καταπνίξουμε, να το κρύψουμε ή να το απενεργοποιήσουμε για λίγο. Όμως, υπάρχει και άλλος δρόμος. Μπορούμε να το προσεγγίσουμε. Προσεγγίζοντας το άγχος μας επιτρέπουμε στον εαυτό μας να επεκτείνει τον κόσμο του. Παίρνοντας ρίσκα, μαθαίνουμε πράγματα που δεν γνωρίζαμε μέχρι τότε. Η δεξιότητα αυτή αποτελείται από μικρά βήματα που θα μας βγάλουν έξω από τη ζώνη άνεσής μας αποδεσμεύοντάς μας από το άγχος. Μέσω της εξάσκησης, όλα γίνονται ευκολότερα και εμείς γενναιότεροι. Το αντίδοτο στο άγχος είναι να τρέξουμε προς τον φόβο και όχι αντίθετα από αυτόν.
6. Επιζήτηση βοήθειας και στήριξης
Για να μπορέσουμε να κάνουμε μικρά βήματα ενάντια στο άγχος, χρειαζόμαστε την παρουσία και τη στήριξη των άλλων. Κάποιοι από εμάς έχουμε μάθει να μην εμπιστευόμαστε και να μην βασιζόμαστε σε κανέναν και έτσι χάνουμε τόσο την τρυφερότητα που προσφέρει μια σχέση, όσο και τη διεύρυνση των κοινωνικών μας δυνατοτήτων. Ο στόχος εδώ δεν είναι να γίνετε ανεξάρτητοι, αλλά να συνειδητοποιήσετε την αλληλεξάρτηση και ότι η επιζήτηση βοήθειας δεν μειώνει τη δύναμή σας.
7. Προληπτική δράση
Είναι τόσο εύκολο να αντιδράμε, να ανταποκρινόμαστε απλά σε ό,τι βρίσκεται στο δρόμο μας ή να βάζουμε τον αυτόματο πιλότο και απλά να χαλαρώνουμε. Από την άλλη, η ενεργητική πρόληψη απαιτεί συνειδητές κινήσεις και προσπάθεια, «χτίσιμο» των κινήσεων και των αποφάσεών μας. Εδώ παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας και δεν παίζουμε τους κομπάρσους σε ένα έργο που προοριζόταν για εμάς. Σε αυτή τη δεξιότητα χρειάζεται να κάνετε ένα βήμα πίσω και να εξετάσετε τι κάνετε, γιατί και πώς το κάνετε και ύστερα να πάρετε συνειδητές αποφάσεις για το τι από αυτά θέλετε να κρατήσετε και τι να αλλάξετε.
8. Καθορισμός των δικών σας αξιών
Πρόκειται μάλλον για το αρχικό σημείο της έννοιας ενηλικίωσης, όπως την εννοούμε εδώ. Ποιο είναι το όραμά σας για το τι θέλετε να γίνετε- όχι με την έννοια ενός μεγάλου, χειροπιαστού στόχου όπως εργασία και σχέσεις, αλλά όσον αφορά στις αξίες της ζωής. Αυτό καταλήγει στην ενηλικίωση, επειδή σας επιτρέπει να απομακρυνθείτε από τα «πρέπει» των γονιών σας. Σας επιτρέπει να απομακρυνθείτε επίσης από τις σκοτεινές σκιές του παρελθόντος σας και των ενοχών που το συνοδεύουν, επιτρέποντάς σας να αποφύγετε να πράττετε για την ευχαρίστηση των άλλων στο παρόν. Η δεξιότητα αυτή αφορά στην φαντασία, στον οραματισμό αυτών που πιστεύουμε και που επιθυμούμε, αυτών που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας μας. Και ύστερα να ζήσουμε σύμφωνα με αυτό, να αγγίξουμε την ακεραιότητα, συνδέοντας αρμονικά τον εσωτερικό με τον εξωτερικό μας κόσμο.
Αυτή είναι η δική μου λίστα. Σκεφτείτε κι εσείς τις δικές σας, ύστερα θέστε ένα μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στην απόκτηση αυτών των δεξιοτήτων και θα σας μεταμορφώσει σε έναν ώριμο ενήλικα.
Robert Taibbi, κλινικός κοινωνικός λειτουργός, συγγραφέας / Photo: Author/Depositphotos
