Η ακεραιότητα είναι μια έννοια που δεν ορίζεται εύκολα, αλλά την αναγνωρίζουμε όταν τη βρούμε. Συνηθίζουμε να το λέμε για τους ανθρώπους που φαίνεται να έχουν μια ισχυρή ηθική πυξίδα, ξεκάθαρες και συνεπείς αρχές και μια γενναία ειλικρίνεια για τους εαυτούς τους και τους άλλους. Αποτελεί μέρος του χαρακτήρα τους.
Όμως, η έννοια της ακεραιότητας είναι λίγο πιο σύνθετη· υπάρχει ένα άλλο επίπεδο που συχνά παραγνωρίζεται ή αγνοείται. Στις λατινογενείς γλώσσες η λέξη αυτή προέρχεται από το integritas που σημαίνει ολόκληρο, πλήρες. Ίσως με αυτό τον τρόπο αναγνωρίσουμε ένα βασικό στοιχείο της ακεραιότητας που αγνοούμε και το οποίο μου κινεί το ενδιαφέρον περισσότερο. Η ακεραιότητα ως ψυχολογική διαδικασία, η ενοποίηση της εξωτερικής με την εσωτερική ζωή, δύο πλευρές που συναντιούνται, δημιουργούν ένα όλον, έναν συνεπή εαυτό.
Advertisment
Στην κοινωνία μας συνιστά ένα έργο δύσκολο να επιτεύξει κανείς. Πολλοί από εμάς είμαστε αποσυνδεδεμένοι από την εσώτερη έκφανσή μας, ενώ άλλοι σπάνια την αποκαλύπτουν κιόλας. Αντιθέτως, υιοθετούμε μια «κοινωνική» περσόνα για να βγάλουμε τις μέρες μας και με τον καιρό αυτή μας κυριεύει. Μπορούμε να δημιουργήσουμε εμείς την ακεραιότητά μας, να την αναπτύξουμε; Μπορούμε να αναδιαμορφώσουμε τις ζωές μας και να γίνουμε εκείνοι οι άνθρωποι που θαυμάζουμε και σεβόμαστε για την αυθεντικότητα και την ειλικρίνειά τους; Εγώ νομίζω πως ναι.
Ας ξεκινήσουμε με αυτές τις προτάσεις:
Βήμα 1ο: Ανακαλύψτε την εσωτερική σας πλευρά
Αν η ακεραιότητα σχετίζεται με την αντανάκλαση του εσωτερικού μας κόσμου στον εξωτερικό, το πρώτο βήμα είναι να βρείτε τον χρόνο και τη σκέψη για να ανακαλύψετε και να εξερευνήσετε το ποιοι είστε. Ποιο είναι το βαθύτερο σας είναι, οι κλίσεις σας, τα δώρα που μόνο εσείς κατέχετε και μπορείτε να καταθέσετε στον κόσμο; Ο δρόμος της εξερεύνησης είναι μακρύς:
Advertisment
Βρείτε και ορίστε τους σκοπούς σας
Άλλες μορφές ζωής, δηλαδή άλλα ζώα και φυτά, δεν έχουν αυτό που εμείς έχουμε, την ικανότητα να ελέγχουμε τη ζωή μας, να επιλέγουμε και να ορίζουμε το πεπρωμένο μας. Η ιδιότητα του ανθρώπου αποτελεί δώρο που χρειάζεται να εκτιμήσουμε και να εκμεταλλευτούμε. Γι’ αυτό εκμεταλλευτείτε αυτή τη θέση στον κύκλο της ζωής και δράστε.
Δράστε, αφού θέσετε τους σκοπούς σας. Με αυτή τη μοναδική ικανότητα ελέγχου και επιλογής, τι είναι αυτό που πραγματικά θέλετε να κάνετε; Κάποιοι γνωρίζουν από την αρχή το κάλεσμα και τα πάθη τους, για άλλους όμως η εξερεύνηση αυτή θέλει χρόνο, απαιτεί να ακολουθήσουμε πολλά διαφορετικά μονοπάτια για να βρούμε το ένα. Όμως, στη σημερινή κοινωνία δεν βρίσκουμε τον χρόνο για όλα αυτά. Βλέπουμε τις ζωές μας να ξεφεύγουν γρήγορα μέσα από τα χέρια μας, καθώς ακολουθούμε τους ρυθμούς της καθημερινότητας. Αντισταθείτε σε αυτό, μείνετε μόνοι με τον εαυτό σας και θέστε του αυτές τις σημαντικές ερωτήσεις.
Διαχωρίστε τα πρέπει από τα θέλω
Όταν θέσετε αυτή τη διαδικασία σε κίνηση, άλλα μεγάλα ερωτήματα αναδύονται. Μπερδεύεστε και χαώνεστε συναισθηματικά και ψυχολογικά από τις επιλογές που έχετε να κάνετε. Μπορεί να δυσκολεύεστε να αναγνωρίσετε τι είναι αυτό που πραγματικά νιώθετε και τι προέρχεται από τις προσδοκίες και τους κανόνες που η οικογένεια και η κοινωνία σας επέβαλλαν. Έχετε μπει πολύ βαθιά και ήρθε η στιγμή να ακούσετε την καρδιά σας. Εκεί βρίσκονται τα πάθη και οι σκοποί σας, οι επιθυμίες σας.
Προσδιορίστε τις αξίες και τα οράματά σας
Τα δύο πρώτα βήματα όμως δεν είναι αρκετά για να προσεγγίσετε την ακεραιότητα. Ο παραπάνω συνδυασμός μπορεί να οδηγήσει σε μια ναρκισσιστική, εγωιστική συμπεριφορά, παρά σε έναν ακέραιο χαρακτήρα. Το τελευταίο στάδιο του πρώτου βήματος είναι το φιλτράρισμα όλων των πληροφοριών που έχετε αποκτήσει μέσα από τις αξίες σας, το όραμά σας για μια «καλή» ζωή και μια «σωστή» προσωπικότητα, για τις οποίες θα είστε περήφανοι.
Η πρόκληση εδώ είναι η μετατροπή αυτών των αξιών σε αρχές σύμφωνα με τις οποίες θα συμπεριφέρεστε. Για παράδειγμα, το να διαδίδετε ότι για εσάς η οικογένεια είναι πάνω απ’ όλα, δεν σημαίνει κάτι, διότι είναι μια πολύ γενική έκφραση, χωρίς χρώμα. Τι σημαίνει για εσάς οικογένεια; Πού ακριβώς μπαίνει ανάμεσα στις υπόλοιπες προτεραιότητες της ζωής σας; Πώς συμπεριφέρεστε στα μέλη της και πώς σχετίζεστε καθημερινά μαζί τους;
Βρίσκοντας τον χρόνο και το κουράγιο να ταξιδέψετε περνώντας μέσα από το πυκνό δάσος του εσωτερικού σας εαυτού, τώρα βρίσκεστε αντιμέτωποι με το δεύτερο βήμα της διαδικασίας: την πρόκληση της πλήρους ενσωμάτωσής του στην καθημερινή εξωτερική ζωή.
Βήμα 2ο: Η εξωτερική σας ζωή να αναπαριστά την εσωτερική σας
Κατά κάποιο τρόπο όλο το δύσκολο ψυχολογικό κομμάτι έχει γίνει. Τώρα ήρθε η στιγμή της μεταφοράς και εφαρμογής: Πώς αντανακλάμε στο εξωτερικό περιβάλλον την εσωτερική μας ζωή;
Πάρτε ξεκάθαρες αποφάσεις
Σκεφτείτε την εσωτερική σας ζωή ως τη βάση για να χτίσετε πάνω της την εξωτερική. Το χτίσιμο εδώ έχει σημασία σαν επιλογή λέξης, γιατί θέλω να τονίσω το εμπρόθετο, συνειδητό στοιχείο εδώ. Απαιτείται προσπάθεια. Μέσα από τις αξίες, τους σκοπούς, τις επιθυμίες σας τώρα μπορείτε να πάρετε ξεκάθαρες αποφάσεις. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρόκειται για ένα έργο εύκολο: Πώς αφήνω την απαιτητική δουλειά μου; Και αν το κάνω, να ψάξω για άλλη πιο σημαντική και δύσκολη ή μια πιο χαλαρή για να περνώ χρόνο και με παιδιά μου; Ναι, αλλά τι θα γίνει με το οικονομικό κομμάτι; Δύσκολο.
Χρειάζεται πολύς χρόνος για τέτοιες αποφάσεις. Και θα το πω για άλλη μια φορά, αυτό που δεν θέλουμε είναι να παρασυρθούμε από τη ζωή και τις συνθήκες της. Η ακεραιότητα χρειάζεται να αποφεύγετε αυτόματα το εύκολο ή πιο δημοφιλές μονοπάτι, αν δεν σας εκφράζει.
Μείνετε αφοσιωμένοι σε αυτό που πιστεύετε
Είναι κάτι που χρειάζεται πειθαρχία και επίγνωση. Και απαιτεί το κουράγιο που έρχεται με τις αποφάσεις σας, τη δύναμη να τις στηρίζετε, την προθυμία να σηκώνετε το ανάστημά σας και να υπερασπίζεστε αυτά για τα οποία έχετε παλέψει.
Να είστε δεκτικοί στην αλλαγή
Πρέπει να αντιλαμβάνεστε ότι όταν η εσωτερική σας ζωή αλλάζει, κάτι που θα συμβαίνει, θα χρειάζεται και εσείς να επανεξετάσετε κάποια σημεία και να αναπροσαρμόζεστε. Τι πρέπει να κρατήσετε και τι να αφήσετε πίσω σας. Αλλά ύστερα ενσωματώστε ξανά, ξεκαθαρίστε και αντανακλάστε τα νέα στοιχεία και πάλι στον εξωτερικό σας κόσμο. Η ακεραιότητα δεν είναι το να μένουμε άκαμπτοι για όλη μας τη ζωή.
Και σίγουρα δεν πρόκειται για ένα εξαναγκασμένο βήμα, μια σκληρή συμπεριφορά και πολλά πρέπει. Η ακεραιότητα σχετίζεται με την ειλικρίνεια προς εμάς τους ίδιους πρώτα και το κουράγιο να ακούμε και να αποδεχόμαστε αυτό που καρδιά και νους μας λένε. Είναι η βαθιά και απόλυτη σύνδεση με τον εαυτό μας.
Robert Taibbi, κλινικός κοινωνικός λειτουργός, συγγραφέας
