«Κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να είναι ψηλοί, κόβοντας τα κεφάλια των άλλων» – Paramahansa Yogananda
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία (APA) ορίζει το bullying ως: «μια μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, κατά την οποία κάποιος με πρόθεση και επανάληψη βλάπτει ένα άλλο άτομο ή το φέρνει σε δύσκολη θέση. Το bullying μπορεί να πάρει τη μορφή σωματικής επαφής, λέξεων ή συγκαλυμμένων πράξεων». Ο θύτης μπορεί να είναι ένας επιθετικός νεαρός, ένας τρομακτικός εργοδότης ή συνάδελφος, ένας αυταρχικός ερωτικός σύντροφος, ένας απείθαρχος γείτονας, ένας εξαιρετικά πιεστικός πωλητής ή επιχειρηματίας, ένα επικριτικό οικογενειακό μέλος, μια ντροπιαστική κοινωνική γνωριμία αλλά και άλλοι, αφού η λίστα είναι μεγάλη με τους διάφορους τύπους κακοποιητικών σχέσεων.
Advertisment
Εδώ θα δούμε πέντε κοινές τακτικές των θυτών. Ένας θύτης, πρέπει να τονίσουμε, ότι μπορεί να χρησιμοποιεί μία ή και περισσότερες από τις ακόλουθες μεθόδους για να προξενήσει βλάβη, ενώ παράλληλα αποκομίζει προβληματική απόλαυση από τον πόνο που προκαλεί στο θύμα.
1. Σωματικός εκφοβισμός: Αναφέρεται στη χρήση σωματικού εκφοβισμού, απειλής, παρενόχλησης και/ή βλάβης. Κάποια παραδείγματα αποτελούν η σωματική επίθεση, η προσποιητή βία (όπως το σήκωμα του χεριού ή το πέταγμα αντικειμένων κοντά σε ένα άτομο), η ενδοοικογενειακή βία, ο βιασμός σε όλες τις περιπτώσεις, η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, η παραβίαση του προσωπικού χώρου, η παγίδευση, η κυριαρχία λόγω σωματικού μεγέθους και η επίθεση με πολλά μέλη σε άτομο (συμμορίες).
2. Φανερός/υλικός εκφοβισμός: Η χρήση μια επίσημης εξουσίας (π.χ. τίτλος ή θέση) ή υλική επιρροή (π.χ. οικονομική, νομική, πληροφοριακή) ως μορφές απειλής, παρενόχλησης, βλάβης ή εκφοβισμού. Σε αυτά τα σενάρια, ο θύτης χρησιμοποιεί την πλεονεκτική του/της θέση και τους πόρους για να κυριαρχήσει και να ελέγξει το θύμα.
Advertisment
«Όσο μεγαλύτερη η δύναμη, τόσο πιο επικίνδυνη η κακοποίηση» – Edmond Burke
3. Λεκτικός εκφοβισμός: Απειλές, ντροπή (ατίμωση), επιθετικό πείραγμα, προσβολές, συνεχή αρνητική κριτική, ρατσιστική, σεξιστική ή ομοφοβική γλώσσα.
4. Παθητικο-επιθετικός ή συγκαλυμμένος εκφοβισμός: Αυτή η μορφή bullying δεν αναφέρεται συχνά, αλλά με κάποιους τρόπους είναι η πιο ύπουλη. Με τους περισσότερους θύτες, είναι εύκολο να παρατηρήσει κανείς ότι πλησιάζουν, επειδή επιθυμούν γρήγορα να κάνουν την εκφοβιστική τους παρουσία αισθητή. Ένας παθητικο-επιθετικός ή συγκαλυμμένος θύτης, ωστόσο, συμπεριφέρεται σωστά επιφανειακά, αλλά επιτίθεται με επιδεξιότητα.
Τέτοια παραδείγματα περιλαμβάνουν το αρνητικό κουτσομπολιό, τα αρνητικά ανέκδοτα εις βάρος κάποιου, τον σαρκασμό, το επικριτικό βλέμμα, εκφράσεις του προσώπου ή χειρονομίες, κοροϊδευτική μίμηση, σκόπιμη πρόκληση ντροπής και ανασφάλεια, κοινωνικό αποκλεισμό, επαγγελματική απομόνωση και σκόπιμο σαμποτάζ της ψυχικής ευεξίας του άλλου, της ευτυχίας και την επιτυχίας του.
5. Διαδικτυακός εκφοβισμός: Πολλοί τύποι φανερών, υλικών, λεκτικών και παθητικο-επιθετικών συμπεριφορών, που προαναφέρθηκαν, μπορούν να εμφανιστούν διαδικτυακά μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, των μηνυμάτων, των βίντεο, email, της διαδικτυακής συζήτησης και άλλων ψηφιακών τύπων. Η κλοπή της ταυτότητας είναι επίσης μια μορφή διαδικτυακού εκφοβισμού.
Αυτό που και οι πέντε τύποι bullying έχουν κοινό είναι ότι, όταν εμφανίζονται σε επανάληψη, γίνονται ένα μοτίβο σωματικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής κακοποίησης. Αν δεν εγκαθιδρυθούν ισχυρά και αποτελεσματικά όρια, ο θύτης είναι πολύ πιθανό να επαναλάβει και να εντείνει την κακοποίηση.
«Κάποιος που σας μισεί φυσιολογικά το κάνει για έναν από τους τρεις αυτούς λόγους: Σας βλέπει ως απειλή. Μισεί τον εαυτό του. Ή θέλει να γίνει εσείς» – Άγνωστος
Το πιο σημαντικό πράγμα που χρειάζεται να κρατήσετε στο νου σας για τους θύτες είναι ότι επιλέγουν εκείνους που αντιλαμβάνονται ως αδύναμους. Συνεπώς, όσο παραμένετε παθητικοί και δεκτικοί, γίνεστε από μόνοι σας στόχος. Πολλοί θύτες είναι επίσης δειλοί: όταν τα θύματά τους αρχίζουν να δείχνουν πυγμή και υπερασπίζονται τον εαυτό τους, είναι συχνό φαινόμενο να υποχωρούν. Αυτό ισχύει στις σχολικές αυλές, αλλά και σε άλλα περιβάλλοντα, όπως το σπίτι και το γραφείο.
«Συνειδητοποίησα ότι το bullying δεν έχει ποτέ να κάνει με εσένα. Ο θύτης είναι εκείνος που είναι ανασφαλής» – Shay Mitchell
Όταν αντιμετωπίσετε θύτες, βεβαιωθείτε ότι θα βρίσκεστε σε θέση, όπου θα μπορείτε να προστατεύσετε με ασφάλεια τον εαυτό σας, είτε έχετε άλλους ανθρώπους παρόντες ως μάρτυρες, είτε έχετε κάποιο γραπτό στοιχείο για την ανάρμοστη συμπεριφορά τους. Σε περιπτώσεις σωματικής, λεκτικής ή συναισθηματικής κακοποίησης, συμβουλευτείτε έναν ειδικό, ψάξτε κάποια νομική στήριξη και απευθυνθείτε και στις αρχές. Είναι σημαντικό να αντιστεκόμαστε στους θύτες και δεν χρειάζεται να το κάνετε μόνοι σας.
