Συχνά μέσα στη θεραπευτική διαδικασία, ο αναζητητής έρχεται αντιμέτωπος με μια αλήθεια. Αντιλαμβάνεται ότι από τη συμπεριφορά του εξαρτάται η συμπεριφορά του άλλου και το ανάποδο. Είναι η στιγμή που τα μάτια του αρχίζουν να βλέπουν αλλιώς, τα αυτιά του ακούνε άλλα από αυτά που του λέει ο συνομιλητής του. Ο νους του αρχίζει να καταλαβαίνει τα κρυμμένα. Αν θέλαμε να είμαστε λυρικοί θα λέγαμε «Φωτίστηκε»!
Ναι λοιπόν! Οι συμπεριφορές των ανθρώπων είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Δεν μπορεί στο ένα δοχείο να έχει πίκρα και δηλητήριο και στο άλλο που συγκοινωνεί μαζί του να συνεχίσει να έχει μέλι και πετιμέζι. Κάτι άλλο θα προκύψει, ανάλογα με τη δοσολογία, την πυκνότητα ή άλλους παράγοντες. Χρησιμοποιούμε ακραίο παράδειγμα για την αντίληψη της συνθήκης. Η ζωή όμως δεν είναι έτσι ακριβώς. Στην επικοινωνία δύο ανθρώπων πολλοί παράγοντες διαμορφώνουν τους τρόπους. Ερχόμενοι αντιμέτωποι οι άνθρωποι δίνουν αυτά που διαθέτουν, γιατί δεν ξέρουν αλλιώς, δεν έχουν άλλα.
Advertisment
Αν ο τρόπος που έμαθε κάποιος είναι ανταγωνιστικός , ανταγωνισμό θα φέρει μέσα στη σχέση. Αν είναι εγωκεντρικός, ο εγωκεντρισμός του αργά ή γρήγορα θα κυριαρχήσει. Αντίθετα, αν είναι δοτικός και διευκολυντικός θα φανεί και αυτό σύντομα. Δεν είναι οι άνθρωποί κακοί και μίζεροι. Δεν είναι εκδικητικοί και επιθετικοί. Πονεμένοι είναι. Τραύματα κουβαλούν και ερχόμενοι σε συνάφεια με τους άλλους πασχίζουν να τα επουλώσουν, να τα θεραπεύσουν και τις πιο πολλές φορές να τα κρύψουν, να τα απωθήσουν, να τα ξεχάσουν. Δεν ξέρουν τον τρόπο της αληθινής επικοινωνίας. Κανείς δεν τους τον έμαθε.
Εκείνος που θα αντιληφθεί πρώτος αυτή την αλήθεια, έχει και την ευθύνη να οδηγήσει την ανταλλαγή των υλικών μέσα στη σχέση με περισσότερη σοφία και διάκριση. Χρειάζεται να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για την αλληλεπίδρασή τους. Πόσο δύσκολο είναι να αφήσει κανείς την εγωιστική του τοποθέτηση, να δει τη σχέση σαν σύνολο αλληλεπιδράσεων και με συνεργατική διαδικασία να οδηγήσει τα πράγματα αλλιώς; Ένα εργαλείο για αυτή τη φάση της διαδικασίας της αλλαγής είναι η «παραγωγή συμπεριφοράς». Συχνά δεν γίνεται αντιληπτή η λεπτοφυής φροντίδα και η αγάπη που κρύβει μια τέτοια απόφαση. Πρόχειρα και βιαστικά εκλαμβάνεται ως υποκρισία και απορρίπτεται χωρίς το βάθος της επεξεργασίας που της αρμόζει.
Παράγω τη συμπεριφορά που χρειάζεται ο άλλος, η συνθήκη, η κατάσταση για να κινηθούμε προς τον κοινό στόχο, για να αποφύγουμε τον ανταγωνισμό και την αντιπαράθεση, σημαίνει αντιλαμβάνομαι πως πονάει ο άλλος και έτσι πονεμένος που είναι δεν μπορεί παρά να αναπαράγει τον πόνο του. Όποιος λοιπόν σταθεί αγέρωχα σαν κυματοθραύστης του πόνου θα είναι ο σοφότερος της παρέας. Δεν είναι;
Advertisment
Παράγω λοιπόν σιωπή την ώρα που κυκλοφορεί γύρω μου θυμός. Παράγω κατανόηση την ώρα που το νήπιο χτυπιέται στο πάτωμα επιμένοντας πως θέλει αυτό ή εκείνο. Αγνοώ όλα τα άλλα και παράγω τη συνθήκη εκείνη που θα οδηγήσει την ένταση στην εκτόνωσή της. Αν χρειάζεται μάλιστα να πω «Καταλαβαίνω την ανάγκη σου και θέλω πολύ να σου πω πως επειδή σε αγαπώ πολύ δεν θα σου πάρω αυτό που ζητάς», θωπεύοντας το κεφαλάκι του είμαι στη θέση του σοφού μέντορα και προπονητή ζωής.
Πόσοι καυγάδες θα αποφεύγονταν, πόσες κακοποιητικές συμπεριφορές θα έλειπαν, πόσα περιττά λόγια δεν θα είχαν ειπωθεί. Αν απλά κάποιος μας μάθαινε εκεί στα πρώιμα στάδια της ζωής μας που σαν σφουγγάρι ρουφάμε τον περίγυρο, πως το να παράγεις τη συμπεριφορά που χρειάζεται η ώρα και στιγμή είναι εργαλείο εξέλιξης. Αρκεί να ξέρω πως το κάνω και για τους δύο μας. Αρκεί την άλλη στιγμή, όταν η ατμόσφαιρα θα έχει γλυκάνει, να μοιραστώ μαζί σου τη γνώμη μου γι’ αυτό ή εκείνο που προηγήθηκε και ήταν σκληρό ή άσχημο ή δυσλειτουργικό.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό και αυτό το σημείο. Αν απλά παραμείνω στην παραγωγή συμπεριφοράς, είναι σίγουρο πως θα αποφύγω την κακοτοπιά, αλλά αν συνεχίσω χωρίς ίσως να γίνει κατανοητό και στον άλλον όταν θα έχει εξομαλυνθεί η κατάσταση, είναι πολύ εύκολο να χάσει την ουσία της η συνειδητή αυτή συμπεριφορά. Είναι εύκολο να εκληφθεί ως κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι και το αποτέλεσμα να είναι το αντίθετο σε πολλά επίπεδα και για τον πομπό και για τον δέκτη. Σύνεση λοιπόν και συνειδητότητα χρειάζεται η κάθε αλλαγή. Πολλές φορές αρκεί και μόνο να τολμήσω να κάνω το διαφορετικό. Αρκεί να δοκιμάσω. Αν δοκιμάσω θα μάθω!
Αν αυτή την εφαρμογή τη μεταφέρουμε στη συντροφική σχέση ή στην επαγγελματική πόσο πιο όμορφα και συνεργατικά θα πορευτούμε το μονοπάτι της ζωής αναλογιζόμενοι πως ήρθαμε εδώ για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Δεν γίνομαι καλύτερος άνθρωπος πασχίζοντας να αποδείξω το δίκιο μου. Δεν γίνομαι καλύτερος άνθρωπος όταν θέλω να υπερισχύσει η δική μου άποψη. Δεν γίνομαι καλύτερος άνθρωπος αν ξεχνώ πως μαζί πορευόμαστε, μαζί μαθητεύουμε και μαζί θα εξελίξουμε την κοινωνία που νοσεί μαζί με μας.
Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη λένε, μια σχισμή όμως μπορεί να είναι η απαρχή για την κατεδάφιση ενός ολόκληρου φράγματος. Ας ρίξουμε το φράγμα της δυσλειτουργίας στη σχέση με το να παράγουμε τη συμπεριφορά που χρειάζεται η κάθε στιγμή. Η παραγωγή συμπεριφοράς δεν είναι υποκρισία. Είναι βαθύ νοιάξιμο και φροντίδα. Είναι σοφία!
- Απεμπλοκή: Πώς μπορούν οι γονείς να συμβάλουν σε μια καλύτερη ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι - 23 Οκτωβρίου 2017
- Η σοφία του να συμπεριφέρεσαι κάθε στιγμή όπως της ταιριάζει - 18 Οκτωβρίου 2017
- Η αποδοχή δεν είναι υποταγή - 13 Οκτωβρίου 2017
