Αναρρωτηθήκατε κι εσείς όπως κι εγώ τι μπορούμε να κάνουμε σαν γονείς για να παρέμβουμε, να βοηθήσουμε και να φτιάξουμε την συμπεριφορά των παιδιών μας; Ο προβληματισμός μου προέκυψε από συζητήσεις που είχα με την διευθύντρια του σχολείου μας.
Συχνά μιλάμε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά όταν μέσα στην τάξη και μέσα στην αυλή συναντούν συμπεριφορές που τους δημιουργούν προβλήματα. Αυτό θα σκεφτεί κανείς είναι φυσιολογικό. Παιδιά είναι. Συμφωνώ μαζί σας, και γι αυτό δεν μιλάω για αυτές τις αναμενόμενες συμπεριφορές που και θα μαλώσουν και θα θυμώσουν και θα στεναχωρηθούν τα παιδιά. Όταν αυτά αντιμετωπίζονται και υπάρχει συνεργασία με το κάθε παιδί, δεν είναι πρόβλημα.
Advertisment
Πρόβλημα έχουμε όταν παρά τις προσπάθειες των εκπαιδευτικών δεν λύνεται το θέμα συμπεριφοράς που υπάρχει. Όταν η συμπεριφορά του παιδιού δεν ταιριάζει με την αναμενόμενη ανάπτυξη για την ηλικία του και τα κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια στα οποία ζούμε.
Μια επιθετική συμπεριφορά εμποδίζει την ομαλή κοινωνικοποίηση πρώτα του ίδιου του παιδιού. Το δυσκολεύει να νιώσει μέρος του συνόλου και να ενταχτεί ομαλά στην κοινωνική ομάδα του σχολείου. Επηρεάζει κατά πολύ την απόδοσή του στα μαθήματα και όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το σχολείο σε όλα του τα στάδια, που θέτει τις βάσεις για την μετέπειτα εκπαίδευση των παιδιών μας, αλλά και τα προετοιμάζει για τη ζωή.
Πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε και γνωρίζουμε τι σημαίνουν όλα αυτά και όλοι, από λιγότερο έως περισσότερο, τα έχουμε ζήσει στην σχολική πορεία των παιδιών μας.
Advertisment
Μιά κοινωνία αποτελεί μιά ενότητα. Όταν υπάρχει μία δυσλειτουργία σε ένα μέλος ή σε μερικά μέλη της κοινότητας, αυτό είναι ένα μήνυμα ότι όλο το σύστημα χρειάζεται θεραπεία. Δεν υπάρχουν οι μεν και οι δε, τα θύματα και οι θύτες. Υπάρχουμε εμείς, σαν σύνολο, όλοι από την ίδια πλευρά και ζητάμε την αρμονική διευθέτιση του κάθε προβλήματος με τον ποιό όμορφο και γαλήνιο τρόπο.
Ας δούμε μερικούς λόγους που ίσως να οδηγούν μερικά παιδιά σε ακραίες συμπεριφορές. Τα παιδιά είναι τρυφεροί και ευαίσθητοι φορείς των ενεργειών που υπάρχουν γύρω τους. Είναι πανέξυπνα και αντιλαμβάνονται τα πάντα, ακόμα και όταν δεν μπορούν να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους με το σωστό τρόπο.
Αυτή τη στιγμή είναι γνωστό ότι η χώρα μας περνάει μιά μεγάλη δοκιμασία. Παλιοί τρόποι και θεσμοί καταρρέουν και κυριαρχεί ως επί το πλείστον η ανασφάλεια, ο φόβος και το άγχος, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Οι γονείς προσπαθούν σκληρά για την επιβίωση και είναι τον περισσότερο καιρό χωρίς την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζεται μία τόσο τρυφερή ύπαρξη. Οι διδάσκοντες καταβάλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες μέσα σε δύσκολες συνθήκες και είναι αδύνατον να καλύψουν όλες τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε παιδιού.
Οι θεσμοί της θρησκείας έχουν ατονίσει και μία ανεξάντλητη πηγή δύναμης για την οικογένεια αλλά κυρίως για το ίδιο το παιδί έχει χαθεί. Πριν αναρωτηθούμε λοιπόν για την βίαιη συμπεριφορά των παιδιών μας, ας αναρωτηθούμε κατά πόσο καλύπτονται οι ανάγκες τους.
Πίσω από την βίαιη συμπεριφορά υπάρχουν κατά κανόνα συναισθήματα φόβου, πόνου, αδικίας. Μερικά παιδιά εκφράζουν τον ανεκδήλωτο πόνο, φόβο ή θυμό του συνόλου. Ας κάνουμε μερικές σκέψεις γύρω από το θέμα…
Έχει το παιδί σήμερα γαλήνη και αρμονία μέσα στην οικογένεια;
Νιώθει ασφάλεια και προστασία;
Το περιβάλλον του, μέσα στην οικογένεια και στην κοινωνία, το στηρίζει και το βοηθά να καλλιεργήσει την πίστη στον εαυτό του και στις δυνάμεις του;
Γίνεται εκπαίδευση στις αρετές και στις αξίες, όπως η αγάπη, η αλληλεγύη, η συμπόνια, η ταπεινότητα, η πίστη, η προσφορά, η μη βία;
Στις παιδικές εκπομπές και στα video games κατά κανόνα προβάλονται ως πρότυπα ήρωες που εκπροσωπούν τη βία, ενώ αγνοούνται παραδείγματα ειρηνιστών όπως πχ. ο Χριστός, ο Γκάντι, ο Σωκράτης, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Μετά από αυτό απορούμε όταν εκείνα εκφράζουν βία, ενώ τα ίδια ίσως να είναι μπερδεμένα με τα αντιφατικά μηνύματα που λαμβάνουν από τη κοινωνία, τα παιχνίδια και τα προγράμματα της τηλεόρασης. Η δύναμή μας βρίσκεται στην ενότητα, την συνεργασία, την αλληλοβοήθεια, στην αυτοπεποίθηση και στην αλληλοεκτίμηση.
Χρειάζεται εκ βάθρων ανοικοδόμηση του τρόπου που βλέπουμε τα πράγματα. Χρειάζεται η αλλαγή να ξεκινήσει μέσα στον καθένα και μέσα στην οικογένεια, με συνοχή, κατανόηση, συνεργασία, αγάπη.
Τα παιδιά έχουν την τάση να συνεχίζουν να συμπεριφέρονται με έναν τρόπο όταν ανταμοίβονται και να σταματούν όταν αγνοούνται. Αν λοιπόν η συμπεριφορά του παιδιού σας δεν σας φαίνεται φυσιολογική ακολουθήστε τα εξής τρία βήματα.
1. Πρώτα ελέγξτε αν η συμπεριφορά του ταιριάζει με την ηλικία του και την ανάπτυξη του
2. Προσπαθήστε να σταματήσετε την λανθασμένη συμπεριφορά αγνοώντας την
3. Προτείνετε την συμπεριφορά που προτιμάτε και εκφράστε την εκτίμηση σας και την χαρά σας στο παιδί όποτε την ακολουθεί
Εδώ χρειάζεται να έχετε υπομονή συνέπεια και σταθερότητα. Οι αντιδράσεις σας πρέπει να ειναι ίδιες. Δεν μπορείτε την μία φορά να ανταμοίβεται και την άλλη να αγνοείτε την ίδια συμπεριφορά. Αυτή η μέθοδος χρειάζεται χρόνο, υπομονή και συνέπεια.
Πολύ βοηθητικές είναι επίσης οι ομάδες γονέων. Εκεί μαθαίνουμε νέους τρόπους επικοινωνίας και αντιμετώπισης των παιδιών. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πρόοδο, την ταχύτατη εξέλιξη και την πληροφόρηση, όλοι μας έχουμε πρόσβαση σε γνώση, στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων και σε στήριξη, βοήθεια και καθοδήγηση από ειδικούς.
Βιργινία Γεραζούνη, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
