Όλη σας η ζωή δεν είναι παρά ένα όνειρο. Ζείτε σε μια φαντασίωση όπου όλα όσα γνωρίζετε για τον εαυτό σας είναι αλήθεια μόνο για σας. Η αλήθεια σας δεν είναι αλήθεια για τους άλλους, κι αυτό ισχύει ακόμη και για τους γονείς σας και τα παιδιά σας. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τι πιστεύετε εσείς για τον εαυτό σας και τι πιστεύει η μητέρα σας για σας.
Μπορεί να λέει ότι σας ξέρει καλά, αλλά δεν έχει ιδέα ποιοι είστε πραγματικά. Και το ξέρετε. Μπορεί να θεωρείτε ότι ξέρετε τη μητέρα σας καλά, αλλά δεν έχετε ιδέα ποια είναι πραγματικά. Στο μυαλό της έχει όλες αυτές τις φαντασιώσεις που δεν έχει μοιραστεί ποτέ με κανέναν. Δεν έχετε ιδέα τι έχει στο μυαλό της.
Advertisment
Αν προσπαθήσετε να θυμηθείτε τι κάνατε όταν ήσασταν έντεκα δώδεκα χρονών, μετά βίας θα θυμηθείτε το 5% της ζωής σας. Θα θυμηθείτε τα σημαντικότερα πράγματα, όπως το όνομά σας, γιατί αυτά τα επαναλαμβάνετε συνεχώς.
Όμως, στην καθημερινή σας ζωή, πολλές φορές, ξεχνάτε το όνομα των παιδιών σας ή των φίλων σας. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζωή σας αποτελείται από όνειρα – πολλά μικρά όνειρα που μεταβάλλονται συνεχώς. Τα όνειρα έχουν την τάση να διαλύονται και γι’ αυτό ξεχνάμε τόσο εύκολα.
Κάθε άνθρωπος έχει ένα όνειρο ζωής, που είναι εντελώς διαφορετικό από των άλλων. Ονειρευόμαστε σύμφωνα με όλες τις πεποιθήσεις που έχουμε και μεταβάλλουμε το όνειρό μας ανάλογα με το πώς κρίνουμε και το πώς θυματοποιούμαστε. Γι’ αυτό όλοι έχουν διαφορετικά όνειρα.
Advertisment
Σε μια σχέση, μπορεί να προσποιούμαστε ότι είμαστε ένα, ότι σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, ονειρευόμαστε με τον ίδιο τρόπο, αλλά αυτό είναι αδύνατον. Υπάρχουν δύο άτομα με δύο διαφορετικά όνειρα. Καθένας ονειρεύεται με τον δικό του τρόπο. Γι’ αυτό πρέπει να αποδεχτούμε τις διαφορές μας, πρέπει να σεβαστεί ο ένας το όνειρο του άλλου.
Μπορεί να έχουμε χιλιάδες σχέσεις ταυτόχρονα, αλλά κάθε σχέση είναι μεταξύ δύο μόνο ατόμων. Έχω σχέση με καθέναν από τους φίλους μου χωριστά. Έχω σχέση με καθένα από τα παιδιά μου ξεχωριστά, και κάθε σχέση είναι διαφορετική από τις άλλες.
Αναλόγως με τον τρόπο που ονειρεύονται τα δύο άτομα, προσδιορίζουν την κατεύθυνση του ονείρου που αποκαλούμε “σχέση”. Κάθε σχέση – με τη μητέρα, τον πατέρα, τους αδελφούς, τις αδελφές ή τους φίλους μας – είναι μοναδική, γιατί βλέπουμε μαζί ένα μικρό όνειρο. Κάθε σχέση γίνεται κάτι ζωντανό που δημιούργησαν τα δύο άτομα που ονειρεύονται.
Όπως το σώμα σας αποτελείται από κύτταρα, τα όνειρά σας αποτελούνται από συναισθήματα. Υπάρχουν δύο βασικές πηγές συναισθημάτων: η μία είναι ο φόβος και η άλλη η αγάπη. Βιώνουμε και τα δύο συναισθήματα, αλλά αυτό που κυριαρχεί στους ανθρώπους είναι ο φόβος.
Μπορούμε να πούμε ότι το φυσιολογικό είδος σχέσης βασίζεται κατά 95% στον φόβο και κατά 5% στην αγάπη. Για να κατανοήσουμε αυτά τα συναισθήματα, μπορούμε να περιγράψουμε ορισμένα χαρακτηριστικά τους που αποκαλώ “το μονοπάτι της αγάπης” και το “μονοπάτι του φόβου”.
Τα μονοπάτια αυτά είναι δύο απλά σημεία αναφοράς για να διαπιστώσετε πώς ζείτε τη ζωή σας. Αυτές οι διακρίσεις βοηθούν τον λογικό νου να κατανοήσει και να ελέγξει όσο γίνεται τις επιλογές που κάνουμε. Ας εξετάσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της αγάπης και του φόβου.
Η αγάπη δεν έχει υποχρεώσεις. Ο φόβος είναι γεμάτος υποχρεώσεις. Στο μονοπάτι του φόβου, ό,τι κι αν κάνουμε, το κάνουμε επειδή πρέπει, και περιμένουμε κι από τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Έχουμε την υποχρέωση, και όταν πρέπει να κάνουμε κάτι, αρχίζουμε να αντιστεκόμαστε.
Όσο περισσότερη αντίσταση προβάλλουμε, τόσο περισσότερο υποφέρουμε. Αργά ή γρήγορα, προσπαθούμε να απαλλαγούμε από τις υποχρεώσεις μας. Από την άλλη, η αγάπη δεν έχει αντίσταση. Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε επειδή το θέλουμε. Γίνεται απόλαυση. Είναι σαν ένα παιχνίδι που μας διασκεδάζει.
Η αγάπη δεν έχει προσδοκίες. Ο φόβος είναι γεμάτος προσδοκίες. Με το φόβο προσδοκούμε από τον εαυτό μας και από τους άλλους να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα. Γι’ αυτό ο φόβος πληγώνει και η αγάπη όχι.
Περιμένουμε κάτι, κι αν δεν συμβεί, νιώθουμε πληγωμένοι – δεν είναι δίκαιο. Κατηγορούμε τους άλλους που δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες μας. Όταν αγαπάμε, δεν έχουμε προσδοκίες. Το κάνουμε επειδή το θέλουμε.
Κι αν το κάνουν και οι άλλοι, είναι επειδή το θέλουν. Αν όχι, δεν πρέπει να το παίρνουμε προσωπικά. Αν δεν προσδοκούμε κάτι και δεν συμβεί, δεν μας πειράζει. Γι’ αυτό σχεδόν τίποτα δεν μας πληγώνει όταν αγαπάμε. Δεν προσδοκούμε ότι ο αγαπημένος μας θα κάνει κάτι και δεν έχουμε υποχρεώσεις.
Η αγάπη βασίζεται στο σεβασμό. Ο φόβος δεν σέβεται τίποτα, ούτε τον ίδιο το φόβο. Αν σε λυπάμαι, σημαίνει ότι δεν σε σέβομαι. Θεωρώ ότι δεν μπορείς να κάνεις τις δικές σου επιλογές.
Όταν πρέπει να πάρω εγώ τις αποφάσεις για σένα, τότε δεν σε σέβομαι. Αν δεν σε σέβομαι, προσπαθώ να σε ελέγξω. Τις περισσότερες φορές, όταν υποδεικνύουμε στα παιδιά μας πώς να ζήσουν, είναι επειδή δεν τα σεβόμαστε.
Η αγάπη είναι σκληρόκαρδη. Δεν λυπάται κανέναν, αλλά έχει συμπόνια. Ο φόβος είναι γεμάτος λύπηση. Λυπάται τους πάντες. Λυπάστε κάποιον όταν δεν τον σέβεστε, όταν δεν θεωρείτε ότι είναι αρκετά δυνατός για να τα καταφέρει.
Από την άλλη, η αγάπη σέβεται. Αγαπάτε κάποιον και ξέρετε ότι μπορεί να τα καταφέρει. Ξέρετε ότι είναι αρκετά δυνατός, έξυπνος και ικανός να πάρει τις δικές του αποφάσεις. Μπορεί να τα καταφέρει. Αν πέσει, μπορείτε να του δώσετε το χέρι σας και να τον βοηθήσετε να σηκωθεί.
Η αγάπη αναλαμβάνει πάντα την ευθύνη. Ο φόβος την αποφεύγει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι υπεύθυνος. Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε είναι να προσπαθούμε να αποφύγουμε την ευθύνη, κι αυτό γιατί κάθε πράξη έχει μια συνέπεια.
Όσα σκεφτόμαστε και κάνουμε έχουν συνέπειες. Όταν κάνουμε μια επιλογή, παράγουμε ένα αποτέλεσμα ή μια αντίδραση. Το ίδιο συμβαίνει ακόμη κι αν δεν επιλέξουμε τίποτα. Σε κάθε περίπτωση θα υποστούμε τις συνέπειες των πράξεών μας. Γι’ αυτό καθένας είναι απόλυτα υπεύθυνος για τις πράξεις του, ακόμη κι αν δεν το θέλει.
Η αγάπη μας κάνει να φερόμαστε με καλοσύνη, ο φόβος με κακία. Με τον φόβο είμαστε γεμάτοι υποχρεώσεις, προσδοκίες, δεν έχουμε σεβασμό, αποφεύγουμε την ευθύνη και νιώθουμε λύπηση.
Πώς να αισθανθούμε καλά όταν υποφέρουμε από τόσο φόβο; Νιώθουμε ότι είμαστε θύματα. Νιώθουμε θυμό, λύπη, ζήλια ή ότι μας πρόδωσαν. Η αγάπη δεν έχει όρους, ο φόβος είναι γεμάτος όρους.
Στο μονοπάτι του φόβου, σας αγαπάω αν με αφήνετε να σας ελέγξω, αν είστε καλοί μαζί μου, αν ταιριάζετε με την εικόνα που κατασκευάζω για σας. Δημιουργώ μια εικόνα του πώς πρέπει να είστε και, επειδή δεν είστε και δεν πρόκειται ποτέ να γίνετε έτσι, σας κατακρίνω και σας κατηγορώ.
Στο μονοπάτι της αγάπης δεν υπάρχουν αν, δεν υπάρχουν όροι. Σας αγαπώ δίχως λόγο, δίχως δικαιολογία. Σας αγαπώ όπως είστε, και έχετε την ελευθερία να είστε όπως θέλετε. Αν δεν μου αρέσει αυτό που είστε, τότε καλύτερα να βρω κάποιον άλλο, που να είναι όπως τον θέλω.
Δεν έχουμε δικαίωμα να αλλάξουμε κανέναν και κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας αλλάξει. Αν πρόκειται να αλλάξουμε, είναι επειδή το επιθυμούμε, επειδή δεν θέλουμε να υποφέρουμε άλλο.
“Μαθαίνοντας την αγάπη” Don Miguel Ruiz εκδόσεις Διόπτρα
Photo: Author/Depositphotos
