Πολλές φορές αναρωτήθηκα πώς θα’ τανε ο κόσμος μας εάν ο Νέλσον Μαντέλα ή ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν είχαν γεννηθεί. Η φυσική ροπή της κοινωνίας προς τη βία βρήκε αντίσταση σε δυο ηγετικές μορφές που αγωνίστηκαν για την εξάλειψη των διακρίσεων και την ειρήνη. Η ιστορία, ωστόσο, θα είχε γραφτεί αλλιώς εάν δεν είχε προηγηθεί ο Μαχάτμα Γκάντι, ο μέγας κήρυκας της μη βίας που επηρέασε όχι μόνο τον Μαντέλα και τον Κινγκ αλλά έναν ολόκληρο πλανήτη.
Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι (महात्मा गांधी), Ινδός πνευματικός ηγέτης και πολιτικός , γεννήθηκε το 1869 σε ένα Ινδικό χωριό που τελούσε υπό αγγλική κυριαρχία. Έως το 1920 είχε γίνει η κυριότερη πολιτική φυσιογνωμία της Ινδίας και το μήνυμά του ήταν απλό: δεν κρατούσαν την Ινδία υπόδουλη τα βρετανικά όπλα, αλλά οι ατέλειες των ίδιων των Ινδών. «Πρέπει να είσαι η αλλαγή που θέλεις να έρθει» έλεγε και προέτρεπε τον λαό του να απαντάει στα όπλα με αγάπη. «Το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» είναι ότι θα καταλήξει να κάνει όλον τον κόσμο τυφλό». Έγινε ευρύτερα γνωστός με την προσωνυμία «Μαχάτμα» («Μεγάλη Ψυχή» στα σανσκριτικά), χαρακτηρισμό που φέρεται να του απέδωσε ο συμπατριώτης του νομπελίστας ποιητής και στοχαστής Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ.
Advertisment
Πολλές φορές αναρωτήθηκα πώς θα ‘ταν η ζωή μου αν ζούσα έστω για λίγο δίπλα του, δίπλα στον άνθρωπο που όρθωσε ανάστημα με την παθητική αντίσταση και που πολέμησε τη βία χωρίς βία. Και ίσως η πορεία μου να έμοιαζε μ’ αυτή του Arun, του εγγονού του Γκάντι, που έζησε πλάι του από τα 12 μέχρι τα 14. Τότε που η αθωότητα σ’ εγκαταλείπει βάναυσα και η πραγματική ζωή σε μπουρδουκλώνει και θυμώνεις. Αυτός ήταν κι ο λόγος που ο Arun στάλθηκε στον παππού του στη Ν. Αφρική: να θεραπεύσει τον θυμό του, απόρροια της αδικίας και του ρατσισμού που είχε κι ο ίδιος υποστεί.
«Δεν πρέπει να ντρεπόμαστε για τον θυμό. Είναι ένα πολύ καλό και ισχυρό συναίσθημα που μας δίνει κίνητρο. Αυτό για το οποίο θα πρέπει να ντρεπόμαστε είναι ο λάθος τρόπος έκφρασής του». Αυτό είναι και το πρώτο μάθημα που παίρνει ο Arun από τον «Μπάπου» του, όταν δειλά κι ενοχικά εξομολογείται τον θυμό του. Ένα μάθημα που τον εξέπληξε μα και τον ανακούφισε. Άνοιξε το δρόμο για μια ζωή με σεβασμό, αποδοχή και κατανόηση. Συμπόνια και αγάπη. Το πρώτο μάθημα, υπήρξε ο πυρήνας για μια ζωή ελεύθερη κι αγνή.
Advertisment
Είναι πολύ δύσκολο να χωρέσεις δυο χρόνια αναμνήσεων και σπουδαίων μαθημάτων σε μία παρουσίαση τόση δα. Ωστόσο, αυτό που δεν μπορεί να μείνει έξω από αυτές εδώ τις γραμμές είναι η αξία του συγκλονιστικού ταξιδιού προς την ελευθερία. Ο Γκάντι είχε τη βαθιά ηρεμία και την ικανοποίηση που όλοι επιθυμούμε. Δεν κέρδιζε κάθε αγώνα και δεν μπόρεσε ν’ αλλάξει εντελώς τον κόσμο όπως θα ήθελε, όμως ποτέ δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια να κάνει τον εαυτό του και τον κόσμο καλύτερο.
«Η χαρά βρίσκεται στον αγώνα, στην προσπάθεια, στον πόνο που προκύπτει, όχι στην ίδια την νίκη». Η Ιθάκη είναι πάντα εκεί, και είναι πάντα ίδια, όμως η διαδρομή έχει βουνά και θάλασσες, πεδιάδες κι γκρεμούς. Ο Γκάντι έριξε φως σε μια διαδρομή ανηφορική που νίκησε τη βία και το αίμα, το ψέμα και τον πόνο. Η ιστορία όμως γράφεται για να ξεχνιέται πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι της και η βία είναι πάλι εδώ, είναι παντού και είναι πάντα.
Όλοι μας μπορούμε ν’ ακολουθήσουμε το δρόμο που φώτισε για μας ο Γκάντι. Δεν θα κερδίσουμε όλες τις μάχες που θα δώσουμε, ο εαυτός μας είναι αμείλικτος εχθρός. Στο τέλος, όμως, ο αγώνας μας θα δικαιωθεί κάτι που οφείλουμε σε μας, στον κόσμο, στα παιδιά μας. Το «Δώρο του θυμού» του Αρούν Γκάντι, επίκαιρο όσο ποτέ, θα μας υπενθυμίσει τα όπλα που διαθέτουμε μα τα ξεχνάμε και θα μας εφοδιάσει με νέους οπλισμούς για να αντισταθούμε στη βία χωρίς βία.
«Κάθε αξιόλογη πράξη είναι δύσκολη. Η άνοδος είναι πάντα δύσκολη. Η κάθοδος είναι εύκολη και συχνά ολισθηρή». Αν είστε έτοιμοι για τον δύσκολο δρόμο που οδηγεί στην ειρήνη και την ελευθερία, το «Δώρο του θυμού» θα είναι το ισχυρό εφόδιο για τα στραβοπατήματα και τις ανηφοριές.
Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο στο e-shop των εκδόσεων Διόπτρα
- Κι αν ξύπναγες ένα πρωί και μάθαινες πως έχεις άλλα πέντε χρόνια για να ζήσεις; - 31 Μαΐου 2018
- Ψάξε Mέσα Σου… Όλοι απέχουμε από την ευτυχία, λίγα μόλις βήματα - 18 Μαΐου 2018
- Μαχάτμα Γκάντι: Το δώρο του θυμού - 19 Μαρτίου 2018
