Για όλα υπάρχει μια εποχή. Και σε κάθε μόδα υπάρχει και η αρνητική αντίδραση και τώρα είναι η σειρά του διαλογισμού. Αν ακολουθείτε ιστοσελίδες σχετικές με την υγεία και τον τρόπο ζωής, το πιθανότερο είναι να έχετε διαβάσει για τον διαλογισμό. Και θα έχετε διαβάσει ότι οι ανάλογες εφαρμογές βρίσκονται στην κορυφή της λίστας, καθώς έχει υπάρχει μια έκρηξη ενδιαφέροντος όσον αφορά σε όλα όσα σχετίζονται με τον διαλογισμό.
Μαζί με όλα αυτά, έκαναν την εμφάνισή τους και διάφορα άρθρα τα οποία άρχισαν να επιτίθενται στην πρακτική διαλογισμού και στη μόδα που έχει προκύψει με πρόσφατο παράδειγμα ένα κείμενο δημοσιευμένο στους New York Times και με τίτλο «Hey Boss, You Don’t Want Your Employees to Meditate». Το θέμα είναι όμως ότι ο διαλογισμός δεν είναι μια μόδα και ούτε αποτελεί πρόσφατο εύρημα, χρήσιμο στην αδηφάγα πολιτισμική μηχανή, που χωνεύει και εφευρίσκει συνεχώς καινούριες τάσεις. Είναι ζήτημα δημόσιας υγείας. Και το πρόσφατο άρθρο εμπεριέχει πολλά προβλήματα.
Advertisment
Ο βασικός ισχυρισμός των συντακτών, της Kathleen D. Vohs, καθηγήτριας σε Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και του Andrew C. Hafenbrack, βοηθού καθηγητή σε Σχολή Οικονομικών είναι ότι με βάση την έρευνά τους, ο διαλογισμός μειώνει το κίνητρο και γι’ αυτό «μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγικό σε ένα εργασιακό περιβάλλον». «Μια βασική τεχνική του ενσυνείδητου διαλογισμού», μας βεβαιώνουν οι συγγραφείς «είναι η αποδοχή των πραγμάτων ως έχουν».
Για την ακρίβεια, αυτό που η ενσυνειδητότητα κάνει είναι να μας ενθαρρύνει να μην αντιδράμε συναισθηματικά, χωρίς σκέψη ή αυθόρμητα στα πράγματα ως έχουν. Η αποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση. Και όπως ο Mark Williams, καθηγητής ψυχολογίας έχει γράψει: «η ενσυνειδητότητα καλλιεργεί την ικανότητά μας να πράξουμε, γνωρίζοντας ότι πράττουμε».
Ύστερα, οι αρθρογράφοι ισχυρίζονται ότι ο διαλογισμός «υπονοεί κάποιο βαθμό δυσαρέσκειας με το παρόν, που έρχεται σε αντίθεση με μια ψυχολογική άσκηση που ενσταλάζει αυτοκυριαρχία και αίσθηση ηρεμίας». Αλλά οι άνθρωποι κινητοποιούμαστε συνεχώς από κάτι παραπάνω από δυσαρέσκεια – από αγάπη, από ευγνωμοσύνη, από πατριωτισμό, από όνειρα κλπ. Όταν οι συντάκτες ορίζουν τόσο στενά τους δύο όρους της ενσυνειδητότητας και του διαλογισμού, δεν είναι δύσκολο να βρουν μια «ένταση» ανάμεσα στα δύο.
Advertisment
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της έρευνάς τους ήταν η ίδια η έρευνα. Ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να ακούσουν μια ηχογραφημένη συνεδρία ενσυνείδητου διαλογισμού 8 ή 15 λεπτών. Όμως, τα οφέλη του διαλογισμού κάνουν την εμφάνισή τους μετά από αρκετές εβδομάδες εξάσκησης. Γι’ αυτό και τόσες πολλές έρευνες έχουν αποδείξει τα οφέλη του διαλογισμού μετά από προγράμματα 8 εβδομάδων ή και περισσότερο. Και αυτές οι έρευνες είναι ξεκάθαρες, αναμφισβήτητες και σχεδόν οικουμενικές ως προς την πληθώρα των οφελών που ο διαλογισμός προσφέρει, τα οποία αποδεικνύονται πολύτιμα και στον εργασιακό χώρο.
Η εξάσκηση της μίας φοράς που μελετήθηκε από τους Hafenbrack και Vohs δεν παράγει καμία σημαντική αλλαγή και δεν πρέπει να συγχέεται με αλλαγές που προκαλεί ο ενσυνείδητος διαλογισμός και οι οποίες έχουν εντοπιστεί μετά από έρευνες δεκαετιών. Στο νέο τους βιβλίο, οι Goleman και Davidson μελέτησαν περίπου 6.000 επιστημονικά άρθρα για τον διαλογισμό και συνόψισαν τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία, συμπεραίνοντας ότι πράγματι ο διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει την εργασιακή επίδοση σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων όσων σχετίζονται με συγκέντρωση και ορισμένα είδη μνήμης. Ο διαλογισμός επίσης βελτιώνει την συναισθηματική ρύθμιση, έχοντας δευτερεύοντα οφέλη σε τόσες πολλές εργασίες.
Οι μελέτες έχουν επίσης αποκαλύψει ότι ο διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει τη συγκέντρωση, να μειώσει το στρες, να βελτιώσει τον συναισθηματικό έλεγχο, μα μας βοηθήσει να ξαναβρούμε τη χαμένη μας συγκέντρωση σε μια εργασία και να ενισχύσει την ενσυναίσθηση και τη δημιουργικότητα – όλες οι ποιότητες εξαιρετικά σημαντικές για το εργασιακό περιβάλλον.
Τέλος, το 2016, μια ανασκόπηση από τους Christopher Lyddy και Darren Good εξέτασε 4.000 έρευνες σχετικές με την ενσυνειδητότητα. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι η ενσυνειδητότητα βελτίωσε τα επίπεδα απόδοσης σε διάφορες κατηγορίες εργασιών. Όλα τα παραπάνω στοιχεία και επιχειρήματα όχι μόνο υποδεικνύουν ότι ο διαλογισμός δεν είναι μια μόδα, αλλά επίσης επισημαίνει τον ρόλο της στη δημόσια υγεία.
Richard J. Davidson, Ph.D και Arianna Huffington – Photo: Author/Depositphotos