Η νοοτροπία μας καθορίζει το πόσο επιτυχημένοι θα γίνουμε σε κάθε πλευρά της ζωής μας. Αν θέλουμε να γίνουμε επαγγελματίες αθλητές ή εκατομμυριούχοι επιχειρηματίες, αλλά δεν πιστεύουμε ότι θα συμβεί, το πιθανότερο είναι να μη συμβεί. Η λάθος νοοτροπία και στάση ζωής παράγουν περιοριστικές πεποιθήσεις για τον εαυτό και τις δυνατότητές μας.
Οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται ότι χρειάζονται σκληρή δουλειά, ταλέντο ή συνδυασμό και των δύο για να «ξεκλειδώσουν» τη δυναμική τους. Αν και αποτελούν και αυτές σημαντικές παραμέτρους, η σωστή στάση ζωής τα κάνει όλα δυνατά. Χωρίς αυτά, δεν θα προχωρήσουμε στη δράση που χρειαζόμαστε για να κάνουμε πραγματικότητα τους στόχους μας.
Advertisment
Το πώς μεγαλώσαμε και το τι διδαχτήκαμε ως παιδιά έχει μεγάλη επίδραση στη νοοτροπία που έχουμε αναπτύξει σήμερα. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αμφισβητούν τις πεποιθήσεις και τις σκέψεις τους. Αν θέλουμε να κάνουμε μεγάλες αλλαγές σε ορισμένους τομείς της ζωής μας, χρειάζεται να επανεξετάσουμε την τρέχουσα νοοτροπία μας.
Τα δύο είδη νοοτροπίας
Όπως παρατηρεί η Carol Dweck στο βιβλίο της Mindset, υπάρχουν δύο κύρια είδη νοοτροπίας: η στατική και η νοοτροπία ανάπτυξης.
1. Στατική νοοτροπία
Η στατική νοοτροπία μαρτυρά ότι έχετε στατικές πεποιθήσεις. Δεν προσαρμόζεστε στην αποτυχία ή στην αλλαγή. Αν κάτι πάει στραβά, βρίσκετε δικαιολογίες όπως «Δεν είμαι αρκετά έξυπνος» ή «Ποτέ δεν τα πήγαινα καλά σε αυτό, οπότε πάντα έτσι θα είμαι». Η στατική νοοτροπία είναι περιοριστική, δεν επιτρέπει την εξέλιξη και ενισχύει μια αρνητική στάση προς την αποτυχία και τη μάθηση. Συνεπώς, δεν βοηθά στο ξεδίπλωμα της πλήρους δυναμικής μας. Ευτυχώς, όμως, είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει και να περάσουμε στην νοοτροπία ανάπτυξης.
Advertisment
2. Νοοτροπία ανάπτυξης
Η νοοτροπία ανάπτυξης είναι το απολύτως αντίθετο της στατικής. Με αυτή, πιστεύετε ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Έχετε μια τάση για μάθηση και θεωρείτε τις αποτυχίες ως ευκαιρίες να μάθετε, αντί να προσδιορίζεστε ως αποτυχημένοι. Με τη νοοτροπία ανάπτυξης, πιστεύετε ότι έχετε την ικανότητα να καλλιεργείτε και να αλλάζετε τις καταστάσεις σας. Τα προβλήματα αποτελούν προσωρινά εμπόδια, όχι μόνιμες καταστάσεις. Όσοι χαρακτηρίζονται από νοοτροπία ανάπτυξης τείνουν να είναι πιο αισιόδοξοι και να νιώθουν ότι μπορούν να αλλάξουν ριζικά. Κάποιοι από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους στον κόσμο όπως η Oprah Winfrey ή οι περισσότεροι πρωταθλητές επιλέγουν να έχουν νοοτροπία ανάπτυξης. Αυτό είναι λοιπόν που χρειαζόμαστε για να ξεπεράσουμε αποτυχίες και προκλήσεις.
Η νοοτροπία αλλάζει το νόημα της αποτυχίας
Πώς αντιλαμβάνεστε την αποτυχία; Μόλις συμβεί, λέτε στον εαυτό σας: «είμαι μια αποτυχία» ή «απέτυχα»; Αν η απάντησή σας είναι η πρώτη, τότε έχετε μια στατική νοοτροπία, ενώ η δεύτερη δηλώνει μια νοοτροπία ανάπτυξης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, οι άνθρωποι αποτυγχάνουμε. Όταν όμως αρχίζουμε τον αρνητικό εσωτερικό διάλογο, προσδιορίζοντας τον εαυτό μας ως αποτυχημένο, τότε αυτό γίνεται μέρος της ταυτότητάς μας.
Όταν έχετε μια στατική νοοτροπία με τη σημασία της αποτυχίας, τότε δεν έχετε πραγματική επιλογή για να βελτιώσετε την κατάσταση. Αντιθέτως, αποτυχία σημαίνει ότι δεν φτάνετε ποτέ να ξεκλειδώσετε τις ικανότητές σας ή τη δυναμική σας και έτσι βυθίζεστε στην αποτυχία. Ποιον βοήθησε όμως αυτή η στάση; Να θυμάστε ότι η αποτυχία είναι μέρος της διαδικασίας για να γίνετε επιτυχημένοι. Η επιτυχία δεν είναι γραμμική, κανείς ποτέ δεν πέτυχε κάτι χωρίς πρώτα να αποτύχει.
Η νοοτροπία μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα προσπάθειάς μας
Η νοοτροπία παίζει επίσης έναν τεράστιο ρόλο στην ποσότητα προσπάθειας που θα καταβάλλετε σε οτιδήποτε. Με μια στατική νοοτροπία, δεν πιστεύουμε ότι χρειάζεται καν κάποια προσπάθεια, όλα θα έπρεπε να συμβαίνουν εύκολα και ακούραστα. Αν προσπαθήσουμε σκληρά, τότε μάλλον δεν είμαστε αρκετά καλοί.
Με λίγη σοβαρή εμπειρία όμως, κάποιος μπορεί να αντιληφθεί εύκολα πως αυτό δεν ισχύει. Η σκληρή δουλειά είναι μέρος της διαδικασίας, ακριβώς όπως η αποτυχία. Η προσπάθεια μπορεί να τρομοκρατεί όσους έχουν στατική νοοτροπία. Αλλά όσοι έχουν νοοτροπία ανάπτυξης, καταλαβαίνουν ότι η προσπάθεια είναι ο μόνος τρόπος να επιτύχουν.
Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν ότι χωρίς τη σωστή νοοτροπία, είναι σχεδόν αδύνατο να αγγίξουμε, πόσο μάλλον να ξεκλειδώσουμε την πλήρη δυναμική μας. Όταν υποδεχτούμε τη νοοτροπία ανάπτυξης στη ζωή μας, θα καταλάβουμε ότι τίποτε δεν είναι στατικό: ούτε η νοημοσύνη, ούτε το σώμα μας, ούτε η ικανότητα να μάθουμε κάτι καινούριο.
Photo: Author/Depositphotos
