Η καλλιτέχνις Sarah Walker είπε κάποτε ότι το να γίνεσαι μητέρα είναι σαν να ανακαλύπτεις την ύπαρξη ενός παράξενου νέου δωματίου στο σπίτι όπου ήδη ζεις. Αυτή η περιγραφή είναι ακριβέστερη από τη συχνή και κλισέ φράση: Όλα αλλάζουν. Πολλά από τα πράγματα όντως αλλάζουν, αλλά για τις νέες μητέρες, ορισμένες από τις εντονότερες διαφορές είναι και οι πιο συναισθηματικές. Που αποδεικνύεται πια ότι είναι και νευρολογικές.
Ακόμα και πριν μια γυναίκα γεννήσει, η εγκυμοσύνη επηρεάζει την ίδια τη δομή του εγκεφάλου της. Μετά από αιώνες παρατηρήσεων των συμπεριφορικών αλλαγών σε νέες μητέρες, οι επιστήμονες μόλις πρόσφατα άρχισαν να συνδέουν τον τρόπο που μια γυναίκα δρα με το τι συμβαίνει στον προμετωπιαίο φλοιό, τον μεσεγκέφαλο, τον βρεγματικό λοβό και αλλού.
Advertisment
Η γκρίζα ουσία γίνεται πιο συμπυκνωμένη• η δραστηριότητα αυξάνεται σε περιοχές που ελέγχουν την ενσυναίσθηση, το άγχος και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Στο πιο βασικό επίπεδο, αυτές οι αλλαγές, που πυροδοτούνται από μια πλημμύρα ορμονών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στην επιλόχεια περίοδο, βοηθούν στο να «δέσουν» μια νέα μητέρα με το μωρό της. Με άλλα λόγια, αυτά τα μητρικά συναισθήματα της τρομακτικής αγάπης, της προστατευτικότητας και της συνεχούς ανησυχίας ξεκινούν από αλλαγές στον εγκέφαλο.
Η χαρτογράφηση του μητρικού εγκεφάλου είναι επίσης, όπως πιστεύουν πολλοί επιστήμονες, το κλειδί για να κατανοήσουμε γιατί τόσες πολλές νέες μητέρες βιώνουν σοβαρό άγχος και κατάθλιψη. Υπάρχουν πολλές αλληλοσυνδεόμενες εγκεφαλικές περιοχές που βοηθούν στην εμφάνιση μητρικών συμπεριφορών και της αντίστοιχης διάθεσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν οι ερευνητές για την αμυγδαλή, που βοηθά στην επεξεργασία των αναμνήσεων και που καθοδηγεί συναισθηματικές αντιδράσεις όπως φόβος, άγχος και επιθετικότητα. Σε έναν φυσιολογικό εγκέφαλο, η δραστηριότητα της αμυγδαλής αρχίζει να αυξάνεται εβδομάδες και μήνες μετά τη γέννα. Αυτή η ανάπτυξη, πιστεύουν οι ερευνητές, σχετίζεται με το πώς συμπεριφέρεται μια νέα μητέρα – αυτή η αλλαγή την κάνει υπερευαίσθητη στις ανάγκες του μωρού της – ενώ ένα κοκτέιλ ορμονών, που βρίσκουν περισσότερους υποδοχείς σε μια μεγαλύτερη αμυγδαλή βοηθά στη δημιουργία θετικής ανατροφοδότησης για την κινητοποίηση μητρικών συμπεριφορών.
Advertisment
Μόνο και μόνο η θέαση του μωρού της, ενεργοποιεί τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλο της μητέρας. Αυτό το εγκεφαλικό μονοπάτι επηρεάζει τον γλυκό τρόπο που μιλά η μητέρα στο μωρό της, πόσο προσεκτική και φροντιστική είναι. Η αλλαγή αυτή στην αμυγδαλή όταν μια μητέρα αντικρίζει το παιδί της σχετίζεται με μικρότερα επίπεδα μητρικού άγχους και λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης. Με άλλα λόγια, τέτοιες εγκεφαλικές αλλαγές βοηθούν τη μητέρα να κινητοποιηθεί ώστε να νοιαστεί για το μωρό της και να το φροντίσει τόσο σωματικά, όσο και συναισθηματικά.
Η ωκυτοκίνη είναι επίσης μια ορμόνη που φτάνει στα ύψη μετά τη γέννηση ενός μωρού και η οποία εμφανίζεται κατά τις φάσεις δεσίματος με το παιδί. Η ίδια ορμόνη φαίνεται να αυξάνεται και στους άντρες, σε λίγο μικρότερα επίπεδα.
[toggle title="Πηγές"]
https://www.jneurosci.org/content/jneuro/24/3/711.full.pdf
[/toggle]
