Εκεί που πολλοί υπνοθεραπευτές σκαλίζουν τα παιδικά χρόνια ή τα ψυχολογικά εμπόδια, ο Χόργουελ δεν ενδιαφερόταν να λύσει τα προσωπικά προβλήματα των ασθενών του. Ήθελε να στοχεύσει αυτό που θεωρούσε ως την κύρια αιτία της δυστυχίας τους: το έντερο.
Ο εγκέφαλος και το έντερο είναι περίπλοκα συνδεδεμένα, μου λέει. Υπάρχει μια συνεχής επικοινωνία διπλής κατεύθυνσης ανάμεσά τους, μέσω των συνδετικών νευρώνων του αυτόνομου νευρικού συστήματος καθώς και με ορμόνες που κυκλοφορούν στη ροή του αίματος. Σήματα σχετικά με όσα συμβαίνουν στο έντερο ταξιδεύουν μέχρι τον εγκέφαλο, ο οποίος τότε ρυθμίζει τη λειτουργία του εντέρου ανταποκρινόμενος σε αυτές τις πληροφορίες – συνήθως χωρίς εμείς να το συνειδητοποιούμε.
Advertisment
Για παράδειγμα, σήματα από το στομάχι μάς ειδοποιούν αν είμαστε πεινασμένοι και πρέπει να φάμε, αν είμαστε χορτασμένοι και πρέπει να εκκρίνουμε γαστρικό υγρό, ή πρέπει να εκτρέψουμε τη ροή του αίματος για να βοηθήσουμε τη χώνευση, ή αν έχουμε αφομοιώσει δηλητήριο και πρέπει να κάνουμε εμετό. Στο άλλο άκρο της διαδικασίας, σήματα από το κόλον και το ορθό έντερο μας ενημερώνουν πότε πρέπει να αφοεύσουμε. Και τότε μπορούμε είτε να το κάνουμε ή να καταστείλουμε την παρόρμηση μέχρι έναν πιο βολικό χρόνο.
Οι περισσότεροι έχουμε νιώσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί το μυαλό μας να επηρεάσει τη λειτουργία του εντέρου. Αν δεν μας βολεύουν οι συνθήκες τουαλέτας μπορεί να κάνουμε μέρες να την επισκεφθούμε, ενώ όταν αισθανόμαστε νευρικοί νιώθουμε σφίξιμο στο στομάχι ή αδειάζουμε το έντερό μας. «Η εξελικτική αξία είναι πως, αν περιπλανιέσαι στη σαβάνα και κάτι ετοιμάζεται να σε φάει, είναι καλό να αφοδεύσεις στα γρήγορα, ώστε να μειωθεί η ροή αίματος στα έντερά σου», λέει ο Χόργουελ. «Τότε μπορείς να χρησιμοποιήσεις όλη τη ροή αίματος στους μυς σου για να τρέξεις».
Στους ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, όμως, η επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλου και εντέρου έχει αποσυντονιστεί. Το χρόνο στρες, για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε επίμονη διάρροια, εμετούς, ή επώδυνες συσπάσεις των εντέρων. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο στον οποίο οι άνθρωποι ανησυχούν για τα συμπτώματά τους, κάνοντάς το πρόβλημα ακόμα χειρότερο. «Έρχεται ο πόνος, μετά έρχεται η ανησυχία», λέει η Έμα, 21 ετών, που επισκέφθηκε την κλινική του Χόργουελ με τη μητέρα της. «Δεν ξέρω πώς λειτουργεί, αλλά απλώς δεν μπορώ να σπάσω τον κύκλο».
Advertisment
Μετά την εκπαίδευσή του στην υπνοθεραπεία, ο Χόργουελ πίστεψε ότι η συγκεκριμένη τεχνική θα μπορούσε να μειώσει το στρες και την ανησυχία, βοηθώντας τους ασθενείς να μην αντιδρούν υπερβολικά στα σήματα που έρχονται από το έντερο. Αλλά επίσης είχε την ελπίδα ότι θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τη λειτουργία του εντέρου.
Για να το κάνει αυτό, έκανε ένα μάθημα στους ασθενείς για τον τρόπο που λειτουργεί το έντερο⋅ μετά, κατά τη διάρκεια της ύπνωσης, τους ζήτησε να οραματιστούν μια πιο χαλαρή, απρόσκοπτη διαδικασία χώνευσης πάνω στην οποία είχαν οι ίδιοι τον έλεγχο. Μια δημοφιλής μέθοδος είναι να φαντάζεσαι το έντερο ως ποτάμι. Κάποιος με δυσκοιλιότητα μπορεί να οραματιστεί έναν ορμητικό καταρράκτη, ενώ ένας ασθενής με διάρροια μπορεί να προτιμήσει βάρκες σε ένα ήρεμο ποτάμι.
Για να επιβιώσει της ενασχόλησής του με την υπνοθεραπεία χωρίς να θιγεί η φήμη του, ο Χόργουελ ήξερε ότι έπρεπε να καταγράψει τα αποτελέσματά του με ισχυρές επιστημονικές μελέτες. Δημοσίευσε την πρώτη το 1984. Ήταν μια τυχαιοποιημένη μελέτη 30 ανθρώπων, οι οποίοι έκαναν 12 εβδομαδιαίες συνεδρίες είτε εστιασμένης στο έντερο υπνοθεραπείας είτε ψυχοθεραπείας (που συμπεριελάμβανε τη συζήτηση περί στρες και συναισθηματικών προβλημάτων, τα οποία μπορεί να συνέβαλλαν στα συμπτώματά τους).
Αυτοί ήταν απελπισμένοι ασθενείς που υπέφεραν χρόνια από σοβαρό σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και δεν είχαν βρει την παραμικρή ανακούφιση μέσω συμβατικών θεραπειών. Τους ζήτησε να βαθμολογήσουν τη λειτουργία των εντέρων τους σε μια κλίμακα 21 βαθμίδων, με τον μεγαλύτερο βαθμό να σημαίνει τα χειρότερα συμπτώματα. Η ομάδα ψυχοθεραπείας ξεκίνησε με μέση βαθμολογία 13 και δεν ήταν σε καλύτερη κατάσταση τρεις μήνες αργότερα. Η ομάδα υπνοθεραπείας ξεκίνησε τη μελέτη στο 17 και την ολοκλήρωσε στο 1.
Τότε ήταν που ένα διστακτικό πείραμα έγινε αποστολή ζωής. Αποφασισμένος να πετύχει πάση θυσία την επιστημονική αποδοχή της ύπνωσης, ο Χόργουελ ίδρυσε μια ειδική μονάδα υπνοθεραπείας στο Νοσοκομείο Γουίνθενσο, η οποία τώρα διαθέτει έξι θεραπευτές και έχει συγκεντρώσει εντυπωσιακό όγκο στοιχείων που υποστηρίζουν την τεχνική του.
Η εστιασμένη στο έντερο υπνοθεραπεία δεν βοηθά τους πάντες. Η Έμα, για παράδειγμα, έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία και συνεχίζει να υποφέρει φρικτά. Όμως, ύστερα από πολλαπλές μελέτες και ελέγχους, ο Χόργουελ έχει αποδείξει ότι η υπνοθεραπεία βοηθάει το 70-80% των ασθενών για τους οποίους έχουν αποτύχει όλες οι άλλες θεραπείες.
Άλλα συμπτώματα όπως οι πονοκέφαλοι και η κόπωση εξαφανίζονται μαζί με όσα σχετίζονται με τα έντερα, και μετά την υπνοθεραπεία οι ασθενείς επισκέπτονται λιγότερο συχνά τους γιατρούς και τους θεραπευτές – όχι μόνο για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά για οτιδήποτε. Μικρές μελέτες δείχνουν ότι η προσέγγιση είναι χρήσιμη και για άλλες λειτουργικές γαστρεντερικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων της λειτουργικής δυσπεψίας και του μη καρδιακού πόνου στο στήθος, και μπορεί ακόμα να βοηθήσει μέχρι και ασθενείς με σοβαρότερες ανοσοποιητικές διαταραχές όπως το σύνδρομο Κρον και η ελκωτική κολίτιδα, στις οποίες το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα τοιχώματα του εντέρου.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Jo Marchant με τίτλο «Ίαση: Ένα ταξίδι στην επιστήμη της επίδρασης του μυαλού στο σώμα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
