Πολλά από τα όσα έχω μάθει σχετικά με τον τρόπο που αποκτάται σθένος προέρχονται από συνεντεύξεις με άντρες και γυναίκες που αποτελούν την επιτομή των αρετών του πάθους και της επιμονής. (…) Αυτές οι ιστορίες σθένους συνιστούν ένα είδος δεδομένων, και λειτουργούν συμπληρωματικά με τις πιο συστηματικές ποσοτικές μελέτες που έχω πραγματοποιήσει σε περιπτώσεις όπως το Γουέστ Πόιντ και ο Εθνικός Διαγωνισμός Ορθογραφίας. Συνδυαστικά, η έρευνα αποκαλύπτει τις κοινές ψυχολογικές πτυχές που έχουν οι ώριμοι άνθρωποι- πρότυπα του σθένους.
Υπάρχουν τέσσερις τέτοιες πτυχές. Αντισταθμίζουν καθεμία από τις τέσσερις δηλώσεις- «δολοφόνους» του ενθουσιασμού σας τις οποίες παραθέσαμε παραπάνω, και τείνουν να αναπτύσσονται σε βάθος χρόνου με συγκεκριμένη σειρά.
Advertisment
Πρώτα έρχεται το ενδιαφέρον. Το πάθος ξεκινάει όταν απολαμβάνετε με φυσικό τρόπο αυτό που κάνετε. Όλοι οι άνθρωποι με κότσια που έχω μελετήσει μπορούν να επισημάνουν πτυχές της δουλειάς του τις οποίες απολαμβάνουν πιο πολύ από τις άλλες, ενώ οι περισσότεροι είναι αναγκασμένοι να ανέχονται τουλάχιστον μία ή δύο αγγαρείες που δεν είναι σε καμία περίπτωση απολαυστικές. Ωστόσο, επειδή είναι καταγοητευμένοι από το εγχείρημα συνολικά, θεωρούν ότι ακόμα και αυτές οι αγγαρείες έχουν νόημα. Με ένα έντονο ενδιαφέρον που αντέχει στον χρόνο, και την περιέργεια ενός μικρού παιδιού, είναι σαν να φωνάζουν σε όλο τον κόσμο, «Λατρεύω αυτό που κάνω!»
Μετά έρχεται η διάθεση για εξάσκηση. Μια μορφή επιμονής είναι και η καθημερινή πειθαρχία που δείχνουμε όταν προσπαθούμε να κάνουμε κάποια πράγματα καλύτερα απ’ ό,τι τα κάναμε χθες. Επομένως, αφού πρώτα ανακαλύψετε και αναπτύξετε το ενδιαφέρον σας σε έναν συγκεκριμένο τομέα, πρέπει να αφιερωθείτε σε εκείνο το είδος της απολύτως συγκεντρωμένη, ψυχωμένης εξάσκησης που θα σας κάνει να υπερβείτε τον εαυτό σας και τις τρέχουσες δεξιότητές σας, και θα σας οδηγήσει στην υπεροχή.
Πρέπει να εστιάσετε την προσοχή σας στις αδυναμίες σας και πρέπει να το κάνετε ξανά και ξανά, για ώρες ολόκληρες κάθε μέρα, κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο. Για να αποκτήσετε κότσια, πρέπει να μην επαναπαύεστε. «Οτιδήποτε χρειαστεί, θα το κάνω, θέλω να βελτιωθώ!» είναι ο ρεφρέν που επαναλαμβάνουν οι άνθρωποι με κότσια, ανεξάρτητα από το ποιο είναι το εκάστοτε ενδιαφέρον τους, αλλά και από το πόσο διαπρέπουν ήδη σε αυτό.
Advertisment
Η τρίτη πτυχή είναι ο σκοπός. Το στοιχείο που βοηθάει το πάθος σας να μεστώσει είναι η σιγουριά ότι αυτό που κάνετε είναι σημαντικό. Για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρήσουν ένα ενδιαφέρον χωρίς σκοπό σε όλη τους τη ζωή. Συνεπώς, είναι επιτακτικό να εκλαμβάνετε τη δουλειά σας ως κάτι που είναι προσωπικά ενδιαφέρον και, ταυτόχρονα, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ευημερία των άλλων.
Για τους λίγους τυχερούς, αυτή η αίσθηση του σκοπού έρχεται αρκετά νωρίς, αλλά για τη μεγάλη πλειονότητα, το κίνητρο της υπηρεσίας προς τους άλλους αναδεικνύεται μετά την ανάπτυξη του ενδιαφέροντος και έπειτα από χρόνια πειθαρχημένης εξάσκησης. Παρ’ όλα αυτά, έχω ακούσει όλους ανεξαιρέτως τους πλήρως ώριμους ανθρώπους- πρότυπα του σθένους να μου λένε: «Η δουλειά μου είναι σημαντική – τόσο για μένα όσο και για τους άλλους».
Και τέλος, φτάνουμε στην ελπίδα. Η ελπίδα είναι εκείνο το είδος επιμονής που μας επιτρέπει να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων. (…) Ορίζει όλα τα στάδια. Από την αρχή έως το τέλος, είναι ανεκτίμητα σημαντικό να μάθετε να συνεχίζετε, να προχωράτε, ακόμα και όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, ακόμα και όταν έχετε αμφιβολίες. Σε διάφορες φάσεις, με περισσότερο ή λιγότερο ορυμαγδό, δεχόμαστε χτυπήματα και βγαίνουμε νοκάουτ. Αν δεν σηκωθούμε, αυτό που θα ηττηθεί θα είναι τα κότσια μας. Αν σηκωθούμε, τα κότσια μας θα είναι ο νικητής.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Angela Duckworth με τίτλο «Άνθρωποι με κότσια: Η δύναμη του πάθους και της επιμονής» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος
