Η εις βάθος έρευνα στη φυσιολογία της επικοινωνίας νου-καρδιάς ξεκίνησε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και του 1970, οι πρωτοπόροι φυσιολόγοι John και Beatrice Lacey διεξήγαγαν μια έρευνα που έδειξε ότι η καρδιά όντως επικοινωνεί με τον εγκέφαλο, με τρόπους που επηρεάζουν πολύ το πώς αντιλαμβανόμαστε και αντιδρούμε στον κόσμο γύρω μας.
Το 1991, τη χρονιά που ιδρύθηκε το Ινστιτούτο HeartMath, ο πρωτοπόρος νευροκαρδιολόγος Dr. J. Andrew Armour εισήγαγε τον όρο «εγκέφαλος της καρδιάς». Ανακάλυψε ότι η καρδιά είχε το δικό της περίπλοκο και πολύπλοκο νευρικό σύστημα που δρούσε σαν εγκέφαλος, ανεξάρτητα όμως από τον εγκέφαλο που βρίσκεται στο κεφάλι. Έχει αποδειχθεί ότι αυτός ο «εγκέφαλος της καρδιάς» αντιλαμβάνεται, επεξεργάζεται και κρυπτογραφεί πληροφορίες εσωτερικά.
Advertisment
Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο εγκέφαλος της καρδιάς έχει την ικανότητα να μαθαίνει, καθώς και ότι έχει επίσης βραχεία και μακρόχρονη μνήμη, όπως και νευρική πλαστικότητα. Επιπρόσθετα, ανιόντα νευρολογικά σήματα που στέλνονται από την καρδιά στον εγκέφαλο αλληλεπιδρούν συνεχόμενα και διαμορφώνουν τη δραστηριότητα των ανώτερων νοητικών και συναισθηματικών κέντρων του εγκεφάλου.
Μ’ αυτό τον τρόπο, κάθε τι που προέρχεται από την καρδιά ασκεί σημαντική και σταθερή επιρροή στις ίδιες τις διαδικασίες που αποτελούν τη βάση της αντίληψης, της γνώσης και του συναισθήματός μας. Σε φυσικό επίπεδο, η καρδιά όχι μόνο διαθέτει μια έμφυτη μορφή νοημοσύνης, αλλά μέσω της εκτεταμένης επικοινωνίας της με τον εγκέφαλο και το σώμα εμπλέκεται ιδιαίτερα στο πώς σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και ανταποκρινόμαστε στον έξω κόσμο.
Σήμερα οι επιστήμονες έχουν μάθει πολύ περισσότερα πράγματα για τις ανεξάρτητες και ευφυείς λειτουργίες της καρδιάς, οι οποίες δεν είναι ακόμη γνωστές στο ευρύ κοινό, ή ακόμη και σε κλινικούς γιατρούς και άλλους ερευνητές. Ακολουθούν μερικά από τα ευρήματα:
Advertisment
– Η καρδιά αρχίζει να χτυπάει στο αγέννητο έμβρυο πριν καν σχηματιστεί ο εγκέφαλος.
– Υπάρχει μια διαρκής αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ της καρδιάς και του εγκεφάλου.
– Η καρδιά στέλνει περισσότερες πληροφορίες στον εγκέφαλο απ’ ό,τι στέλνει ο εγκέφαλος στην καρδιά.
– Η καρδιά στέλνει σήματα στον εγκέφαλο που συμβάλλουν στη διαμόρφωση των επιλογών μας.
– Η καρδιά συμβάλλει στον συγχρονισμό πολλών συστημάτων του σώματος, έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους.
– Τα σήματα της καρδιάς επηρεάζουν ιδιαίτερα τα κέντρα του εγκεφάλου που συνδέονται με τη στρατηγική σκέψη, τους χρόνους αντίδρασης και την αυτορρύθμιση.
Συναισθηματική αυτορρύθμιση
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 το ερευνητικό μας κέντρο διαπίστωσε ότι τα αρνητικά ή στρεσογόνα συναισθήματα αποσυντονίζουν το νευρικό σύστημα· όταν συνέβαινε αυτό, οι καρδιακοί ρυθμοί διαταράσσονταν και εμφανίζονταν ακανόνιστοι σε ένα σύστημα ελέγχου του καρδιακού ρυθμού. Αυτό δημιουργούσε παραπάνω άγχος στο σώμα και επηρέαζε αρνητικά τις διανοητικές λειτουργίες.
Αντίθετα, ανακαλύψαμε ότι τα θετικά συναισθήματα, όπως η εκτίμηση, η αγάπη, η φροντίδα και η συμπόνια, αυξάνουν την τάξη και την ισορροπία του νευρικού συστήματος, και παράγουν ομαλό και αρμονικό καρδιακό ρυθμό. Αυτοί οι αρμονικοί ρυθμοί μείωναν το άγχος, έκαναν όμως και κάτι περισσότερο: Ενίσχυαν την ικανότητα των ανθρώπων να σκέπτονται πιο καθαρά και να ρυθμίζουν τις συναισθηματικές τους αποκρίσεις.
Διαπιστώσαμε ότι καθώς μαθαίναμε να αποκρυπτογραφούμε τα μηνύματα που λαμβάνουμε από την καρδιά μας κερδίζουμε την οξεία αντιληπτική ικανότητα που απαιτείται για την αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων μας εν όψει των προκλήσεων της ζωής. Όσο περισσότερο μαθαίνουμε να ακούμε και να ακολουθούμε τη νοημοσύνη της καρδιάς μας, τόσο πιο ισορροπημένα και συνεκτικά γίνονται τα συναισθήματά μας.
Όσο πιο συναισθηματικά ευφυείς είναι οι άνθρωποι τόσο περισσότερο έχουν εκπαιδευτεί μέσω της σοφίας και της νοημοσύνης της καρδιάς. Χωρίς την εξισορροπητική επιρροή της νοημοσύνης της καρδιάς, ο νους μας πέφτει εύκολα θύμα αντιδραστικών συναισθημάτων, π.χ. ανασφάλειας, θυμού, φόβου και ενοχής, ή ακόμη και άλλων συμπεριφορών και αντιδράσεων που απορροφούν ενέργεια.
Έγινε ξεκάθαρο ότι η συναισθηματική αυτορρύθμιση υποστηρίζει την πρόσβαση στη νοημοσύνη της καρδιάς μας. Επιπλέον, η πνευματική διαύγεια και η διαίσθηση αυξάνονται καθώς οι άνθρωποι μαθαίνουν να στρέφονται προς έναν πιο συνεκτικό καρδιακό ρυθμό, ο οποίος τους επιτρέπει να ακούνε και να συνδέονται βαθύτερα με τα διαισθητικά μηνύματα της καρδιάς τους.
Photo: Author/Depositphotos
Απόσπασμα από το βιβλίο των Doc Childre, Howard Martin, Deborah Rozman, Ph.D, Rollin McCraty, Ph.D με τίτλο «Η νοημοσύνη της καρδιάς. Ακολουθώντας το μονοπάτι της» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Η τέχνη της ζωής”. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
