Το δηλητήριο του σκορπιού είναι κάτι που φοβόμαστε από τα παιδικά μας ακόμη χρόνια. Θα μπορούσε, ωστόσο, να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο, ανοίγοντας νέους δρόμους για τη θεραπεία ασθενειών;
Η απάντηση ενδεχομένως και να είναι καταφατική. Συγκεκριμένα, δύο επιστημονικές ομάδες στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ήδη πως άρχισαν να χρησιμοποιούν το δηλητήριο του σκορπιού, με την ελπίδα ότι θα καταφέρουν να το αξιοποιήσουν στη μάχη τους με την αρθρίτιδα αλλά και με τον καρκίνο του εγκεφάλου (γλοιοβλάστωμα).
Advertisment
Καθώς η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ αποφάσισε να παρέχει την άδεια για την πραγματοποίηση της πρώτης κλινικής δοκιμής, οι γιατροί είναι αισιόδοξοι για τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Πώς όμως το δηλητήριο του σκορπιού μπορεί να έχει θετική επίδραση στη θεραπεία της αρθρίτιδας; Μίνι πρωτεΐνη, που εντοπίστηκε στο συγκεκριμένο δηλητήριο, ενδέχεται να βελτιώνει την ασφάλεια των σημερινών φαρμάκων για την αρθρίτιδα, αναστέλλοντας την τοξική τους δράση.
Τα στεροειδή και τα διάφορα φάρμακα που λαμβάνουν όσα άτομα υποφέρουν από ρευματοειδή και άλλα είδη αρθρίτιδας καθώς και από άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις, προσφέρουν, ασφαλώς, ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο. Ωστόσο, όταν λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, επιφέρουν βλάβες σε υγιείς ιστούς του σώματος, όπως τη σπλήνα και τον θυμό αδένα.
Advertisment
Δημοσίευση στο αμερικάνικο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», με επικεφαλής τον δρα Τζιμ Όλσον, αναφέρει ότι μια πρωτεΐνη του σκορπιού συσσωρεύεται μέσα στο χόνδρο των αρθρώσεων και πως ο συνδυασμός της με τα φάρμακα για την αρθρίτιδα περιορίζει τη δράση των φαρμάκων μόνο στις αρθρώσεις, παρέχοντας προστασία από τις τοξικές επιδράσεις στο υπόλοιπο σώμα.
Μάλιστα, ο Όλσον δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Για τους ανθρώπους με αρθρίτιδα σε πολλές αρθρώσεις, οι παρενέργειες από τη φαρμακοθεραπεία μπορεί να αποβούν εξίσου αν όχι χειρότερες από την ίδια τη νόσο. Τα στεροειδή αρέσκονται να πηγαίνουν παντού στο σώμα, εκτός από εκεί που είναι πιο αναγκαία. Βρήκαμε μια νέα στρατηγική να βελτιώσουμε την ανακούφιση από την αρθρίτιδα, με ελάχιστες συστημικές παρενέργειες».
Η πιθανή αξιοποίηση του δηλητηρίου από φίδια, αράχνες και σκορπιούς απασχολεί την αμερικανική ερευνητική κοινότητα εδώ και περίπου μια δεκαετία αλλά η δυνατότητα εφαρμογής της νέας μεθόδου σε ασθενείς δεν καθίσταται ακόμη δυνατή, καθώς απαιτούνται επιπλέον τοξικολογικές και άλλες μελέτες.
Οι ερευνητές, όμως, πιστεύουν πως το δηλητήριο του σκορπιού ενδεχομένως και να συμβάλλει στη στοχευμένη δράση όχι μόνο των στεροειδών αλλά και άλλων φαρμάκων.
Τα ενθαρρυντικά νέα για το δηλητήριο του σκορπιού δε σταματούν εδώ. Στη δεύτερη μελέτη, χρησιμοποιήθηκε από ερευνητές του αντικαρκινικού ιατρικού κέντρου City of Hope στην Καλιφόρνια η χλωροτοξίνη, που αποτελεί ένα ακόμη συστατικό του δηλητηρίου του σκορπιού. Ο σκοπός ήταν να ενισχυθεί μια αντικαρκινική ανοσοθεραπεία με Τ-λεμφοκύτταρα (CAR T) ενάντια στη συνηθέστερη μορφή καρκίνου του εγκεφάλου, το γλοιοβλάστωμα.
Η νέα «χιμαιρική» θεραπεία (CLTX-DAR T) βασίζεται στο συνδυασμό της τοξίνης του σκορπιού με ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα, για να να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη και γρηγορότερη εξόντωση των καρκινικών κυττάρων του εγκεφάλου. Μάλιστα, η νέα μέθοδος στοχεύει κατευθείαν στα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας άθικτα τα υγιή κύτταρα.
Καθώς πρώτη κλινική δοκιμή της νέας θεραπείας σε ανθρώπους έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος παρακολουθoύν με ενδιαφέρον την πορεία των μελετών.
[toggle title="Πηγές"]
stm.sciencemag.org/content/12/533/eaaw2672
stm.sciencemag.org/content/12/533/eaay1041
[/toggle]
