Πώς αρχίζουν σε γενικές γραμμές οι σχέσεις με τα παιδιά μας; Μόλις ανακοινώσετε ότι είστε έγκυος, σας συνεπαίρνει ένας χείμαρρος συμβουλών σχετικά με το πώς να φάτε, τι να μην πίνετε – και γενικά τι να μην κάνετε. Κάθε συμβουλή διαφέρει ανάλογα με την κουλτούρα και την ηλικία του προσώπου που τη δίνει, αλλά η συγκεκριμένη φάση –ο καταιγισμός συμβουλών– είναι σχεδόν παρόμοια για όλες τις μέλλουσες μητέρες.
Αυτή η πληθώρα κανόνων και συμβουλών που πρέπει να ακολουθήσετε μπορεί να σας δώσει την εντύπωση ότι υπάρχει η τέλεια εγκυμοσύνη και άθελά σας να υποθέσετε ότι υπάρχει και ο τέλειος γονιός που θα αναθρέψει ένα άψογο παιδί. Πιστεύω ότι αυτός ο τρόπος σκέψης τελικά θα δυναμιτίσει τη σχέση με τα παιδιά μας, δεν θα τη βοηθήσει.
Advertisment
Αν βλέπουμε την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τα καθήκοντα του γονιού ως διαδικασίες που πρέπει να τελειοποιήσουμε με βάση κάποια στάνταρ, είναι πιθανό να θεωρήσουμε ότι και το παιδί είναι ένα αντικείμενο που πρέπει να δημιουργήσουμε και να σφυρηλατήσουμε στην τελειότητα και όχι ένας άνθρωπος με τον οποίο θα αποκτήσουμε μια στενή σχέση.
Αντί να ενδίδουμε στις προσταγές της δήθεν τελειότητας, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η εγκυμοσύνη και τα γονεϊκά καθήκοντα δεν είναι μια δουλειά που κάποιος μας ανέθεσε. Θα συνεχίσω να το λέω ξανά και ξανά, τα παιδιά μας είναι άνθρωποι με τους οποίους θα χτίσουμε σχέσεις ζωής που θα βασίζονται στην αποδοχή και την αγάπη.
Υπάρχει κι ένας ακόμα λόγος για να αναλογιστείτε πώς θα αντιμετωπίσετε όλους τους κανόνες και τις συμβουλές που θα σας δώσουν σχετικά με την εγκυμοσύνη. Ακολουθώντας πιστά όλους τους κανόνες και λαμβάνοντας όλες τις προφυλάξεις που μας προτείνουν, αν και μερικές από αυτές είναι πράγματι χρήσιμες, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ελέγξουμε την εγκυμοσύνη μας και ότι μπορούμε να επηρεάσουμε ποια χρωμοσώματα και ασθένειες θα κληροδοτήσουμε στο παιδί μας.
Advertisment
Σκεφτείτε το κι έτσι: Υπάρχουν τόσο πολλοί κανόνες για την εγκυμοσύνη και ποικίλλουν από κουλτούρα σε κουλτούρα. Αλλά η αίσθηση ότι δεν ακολουθείτε τους κανόνες κατά γράμμα μπορεί να σας οδηγήσει σε κατάσταση πανικού. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, θα σας συμβουλεύσουν να αποφεύγετε τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αν έτυχε να φάτε ένα τέτοιο προϊόν προτού μάθετε ότι είστε έγκυος, ενδεχομένως να πανικοβληθείτε νομίζοντας πως έχετε βλάψει το μωρό σας.
Κάποιοι θα σας προειδοποιήσουν για μερικούς κινδύνους, ενώ δεν θα σας αναφέρουν κάποιους άλλους. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν μπορεί να σας εγγυηθεί μια απόλυτα ασφαλή εγκυμοσύνη. Η εγκυμοσύνη είναι, από τη φύση της, ένα ρίσκο. Υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσετε ένα παιδί διαφορετικό από τα περισσότερα και επομένως ένα πλάσμα που δεν ταιριάζει στην εικόνα του «τέλειου παιδιού», αλλά στην ουσία μεγαλώνετε ένα πρόσωπο που θα αγαπάτε για μια ζωή, όχι ένα έργο τέχνης.
Κάποιοι πολιτισμοί, όπως ο λαός Κάλια στην Παπούα Νέα Γουινέα, πιστεύουν ότι για να πάει καλά μια εγκυμοσύνη, το ζευγάρι πρέπει να έχει σεξουαλική επαφή όσο το δυνατόν συχνότερα, έως την ώρα και ίσως κατά τη διάρκεια του τοκετού. Οι Κάλια πιστεύουν επίσης ότι εάν μια έγκυος φάει ένα είδος νυχτερίδας, που είναι ένα συνηθισμένο έδεσμα στην κουλτούρα τους, το παιδί θα είναι διανοητικά ασθενές ή θα τρέμει με τον τρόπο που τινάζεται η νυχτερίδα.
Ανάλογα έθιμα και ταμπού υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Οι ανθρωπολόγοι αποκαλούν αυτό το φαινόμενο «συμπαθητική μαγεία»: Τα όποια προβλήματα παρουσιάσει το παιδί είναι απαραίτητα συνδεδεμένα με κάτι που η μητέρα έφαγε ή έκανε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της περιόδου γαλουχίας. Όποιοι και αν είναι οι κανόνες που σας λένε να ακολουθήσετε, είτε είναι επιστημονικά και ιατρικά αποδεδειγμένοι ή λαογραφικά επαληθευμένοι, θα διαφέρουν ανάλογα με τον τόπο που ζείτε και θα αλλάζουν συνεχώς.
Δεν προτείνω να αγνοήσετε τις συμβουλές του γιατρού σας, αλλά να σκεφτείτε και να υπολογίσετε πώς σας κάνουν να νιώθετε. Ίσως χαρείτε ιδιαίτερα με τα συμπεράσματα της παρακάτω έρευνας από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ: Οι γυναίκες που κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους έτρωγαν πέντε ή περισσότερες μερίδες σοκολάτας την εβδομάδα είχαν 40% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προεκλαμψίας. Και, όπως φαίνεται, υπάρχουν περισσότεροι λόγοι για να φάτε σοκολάτα.
Το 2004, η Κάτρι Ράικονεν από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι μελέτησε τη σχέση μεταξύ της ποσότητας σοκολάτας που έτρωγαν οι μητέρες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της συμπεριφοράς του μωρού τους. Όταν τα μωρά ήταν έξι μηνών, βαθμολογήθηκαν σε σχέση με συγκεκριμένες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένου του φόβου· πόσο εύκολα παρηγορούνται, πόσο συχνά χαμογελούσαν και γελούσαν. Τα μωρά που γεννήθηκαν από γυναίκες που κατανάλωναν σοκολάτα καθημερινά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους ήταν πιο δραστήρια, χαμογελούσαν και γελούσαν περισσότερο.
Υπολόγισαν επίσης τα επίπεδα στρες των μητέρων. Τα μωρά των γυναικών που κατανάλωναν συχνά σοκολάτα εμφάνιζαν σε γενικές γραμμές λιγότερο φόβο σε νέες καταστάσεις από τα μωρά των γυναικών που είχαν άγχος αλλά δεν έτρωγαν σοκολάτα. Το πρόβλημα με οποιαδήποτε συμβουλή είναι ότι, αν την ακούσετε αργά, μπορεί να αισθανθείτε ότι έχετε προκαλέσει κάποια βλάβη στο μωρό σας.
Τη συμβουλή της σοκολάτας την άκουσα όταν ήταν ήδη αργά. Δεν τρώω τακτικά σοκολάτα και το μωρό μου έγινε ένα γελαστό παιδάκι, ούτως ή άλλως. Η συμπαθητική μαγεία, είτε είναι ιατρικά αποδεδειγμένη είτε παραδοσιακή, μας καθησυχάζει όταν την ακολουθούμε και μας πανικοβάλει όταν την αγνοούμε. Όπως είπα και προηγουμένως,έχουμε λιγότερο έλεγχο πάνω στην εγκυμοσύνη μας από ό,τι θα θέλαμε να πιστεύουμε.
Το άγχος που προκαλείται από κάποια τραυματική εμπειρία –συνήθως αποκαλούμενο τοξικό άγχος–, όπως ο συνεχής σωματικός κίνδυνος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επηρεάζει δυσμενώς την ανάπτυξη του εμβρύου, όπως και ο υποσιτισμός. Φυσικά, όλες μας θα πρέπει να αποφεύγουμε τέτοια πράγματα, αν μπορούμε. Το φυσιολογικό άγχος, όπως οι δυσκολίες στη δουλειά ή η επίλυση των διαφορών μας με τους άλλους, πιθανότατα δεν θα επηρεάσει το έμβρυό σας.
Υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αποκτήσετε ένα παιδί με κάποια αναπηρία ή το μωρό να μην επιβιώσει. Και το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα μπορούσατε να έχετε κάνει τίποτα για να προλάβετε ή να αποφύγετε κάτι τέτοιο, ακόμα κι αν φάγατε νυχτερίδα ή ακόμα κι αν ακολουθήσατε όλους τους κανόνες, ιατρικούς και μη. Μια μορφή συμπαθητικής μαγείας που νομίζω ότι είναι η πιο χρήσιμη είναι να σκεφτείτε πως όλη η εμπειρία της εγκυμοσύνης επηρεάζει το έμβρυο, σαν το περιβάλλον της μήτρας να λέει στο μωρό μια ιστορία για το τι θα συναντήσει μετά τη γέννησή του.
Έτσι, εάν φροντίσετε να διασκεδάζετε, να είστε ήρεμες, να τρώτε καλά και να σκέφτεστε αισιόδοξα, η ιστορία που θα του πει το σώμα σας θα είναι μια ιστορία που τόσο το μωρό σας, όσο κι εσείς, θα επιθυμείτε να συνεχιστεί και μετά τη γέννησή του. Ένας τρόπος για να ξεκινήσετε αυτή την ιστορία είναι παρατηρώντας πώς νιώθετε κάθε φορά που σας δίνουν μια συμβουλή.
Όταν ενδείκνυται, μετατρέψτε τα συναισθήματα φόβου σε αισιοδοξία. Πιστεύω ότι βοηθάει αν δεν σκεφτόμαστε το αγέννητο παιδί μας σαν μια δοκιμασία στην οποία οτιδήποτε μπορεί να πάει στραβά. Δεν νομίζω ότι αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για να θέσουμε τα θεμέλια μιας αμοιβαία ικανοποιητικής σχέσης με αυτό το νέο άτομο. Έχουμε συγκεκριμένες συνήθειες που καθορίζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τους άλλους και το έμβρυό σας είναι η αρχή ενός νέου, μοναδικού ατόμου.
Επικεντρωθείτε στο τι μπορεί να πάει καλά, όχι στις τρομακτικές ιστορίες που ακούτε. Α, και το ίδιο ισχύει για τις διάφορες ανατριχιαστικές ιστορίες τοκετού. Η καλή σας διάθεση είναι αυτή που θα επηρεάσει το αγέννητο παιδί σας. Στρέφοντας το βλέμμα προς την κατεύθυνση στην οποία θέλετε να πάτε, αντί να εστιάζετε σε όσα θέλετε διακαώς να αποφύγετε, θα κάνει τις προοπτικές σας πιο θετικές και θα δημιουργήσετε μια καλύτερη βάση για τη σχέση σας.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Philippa Perry με τίτλο «Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα και μπορείτε να το βρείτε πατώντας εδώ
