Σε αυτή τη σύντομη πραγματεία ο Πλούταρχος αντικρούει την άποψη ότι το όφελος της κατοχής ενός αξιώματος είναι απλώς και μόνο η ευκαιρία για να ασκήσει κανείς εξουσία. Αυτή είναι η μυωπική στάση των απαίδευτων ηγετών, τους οποίους περιγράφει ως ανασφαλείς και φοβούμενους τους ανθρώπους που οι ίδιοι κυβερνούν. Οι μορφωμένοι ηγέτες, αντίθετα, μεριμνούν πρωτίστως για την ευημερία των ψηφοφόρων τους, ακόμη και εις βάρος της δικής τους δύναμης ή ασφάλειας.
Κατά την άποψη του Πλούταρχου, ένας ηγέτης εκπαιδεύεται με την έκθεσή του στη φιλοσοφία και ιδίως στην ηθική φιλοσοφία. Το μεγαλύτερο όφελος που θα προκύψει από αυτού του είδους την εκπαίδευση είναι η ανάπτυξη του Λόγου, της Λογικής, η οποία είναι απαραίτητη για τον έλεγχο των συναισθημάτων και των παρορμήσεών μας. Οι ηγέτες που επιτρέπουν στον εαυτό τους να τους κυβερνά η Λογική θα κυβερνήσουν, με τη σειρά τους, τις πόλεις τους με καλή προαίρεση.
Advertisment
Ο απαίδευτος ηγέτης, από την άλλη πλευρά, μαστίζεται από την απληστία, την παράνοια και μια ψευδαίσθηση μεγαλείου. Ο Πλούταρχος παρουσιάζει σε αυτή την πραγματεία τον θεό ως το ιδανικό πρότυπο με το οποίο οι ηγέτες θα πρέπει να συγκρίνονται και το οποίο πρέπει να υιοθετούν. Αυτός ο θεός, ωστόσο, δεν είναι μία από τις θεότητες της πολυθεϊστικής αρχαιοελληνικής θρησκείας αλλά μάλλον μία φιλοσοφική έννοια που ο Πλούταρχος έχει δανειστεί από τον Πλάτωνα. Αντιπροσωπεύει έναν καθαρό Λόγο και την τελειότητα της ηθικής αρετής.
Ο Πλούταρχος θεωρεί πως αυτή η θεότητα υπάρχει στους ουρανούς με τον ήλιο ως υλική της εκδήλωση. Και όπως ακριβώς ο ήλιος στον ουρανό αντιπροσωπεύει την τελειότητα της θεότητας, έτσι και ο ηγέτης που κυβερνάται από τη Λογική αποτελεί ένα υπόδειγμα αρετής για τους πολίτες μιας πόλης και, ακόμη περισσότερο, αυτός ο ενάρετος ηγέτης μπορεί με τη σειρά του να κάνει και τους πολίτες ενάρετους. Έτσι, η καλή πολιτική ηγεσία εξαρτάται όχι από τη διατύπωση και την εκτέλεση συγκεκριμένων πολιτικών, αλλά από την ηθική ανάπτυξη των ίδιων των ηγετών.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Jeff Beneker “Πλούταρχος – Μαθήματα ηγεσίας” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα
Advertisment
