«Με κάποιους τρόπους, ο πόνος σταματά να είναι πόνο τη στιγμή που βρίσκει ένα νόημα» – Viktor Frankl
Το Kintsugi είναι μια Ιαπωνική τέχνη αιώνων με την οποία επιδιορθώνονται τα σπασμένα κεραμικά. Αντί να πετούν τα σπασμένα σκεύη, η τεχνική περιλαμβάνει την επανένωση των σπασμένων κομματιών με βερνίκι που αναμιγνύεται με σκόνη χρυσού, ασημιού ή πλατίνας. Όταν συναρμολογείται ξανά, το κεραμικό σκεύος φαίνεται πιο όμορφο από ποτέ, ενώ παράλληλα αναδεικνύει την βαριά του, «σπασμένη» ιστορία.
Advertisment
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται σε αυτή τη χρονική στιγμή αν θα έχουμε μια δεύτερη ζωή. Όταν θα επανέλθουμε στην πραγματικότητα, θα μπορέσουμε να αναρρώσουμε με αξιοπρέπεια και δύναμη; Η επιστήμη τονίζει ότι όχι μόνο θα αναρρώσουμε, αλλά θα επιδείξουμε και μια τεράστια ανθρώπινη ικανότητα για ανθεκτικότητα και εξέλιξη.
Από την ανθεκτικότητα στην πρόοδο
Σε άρθρο του 2004, ο κλινικός ψυχολόγος George Bonanno έγραψε για μια ευρύτερη εννοιολόγηση της απόκρισης στο στρες. Έχοντας υπόψη του τη δύναμη της ψυχικής ανθεκτικότητας, ο Bonanno ανέλυσε πληθώρα μελετών δείχνοντας ότι η ανθεκτικότητα είναι αρκετά συνηθισμένη, ότι δεν είναι το ίδιο με την απλή απουσία ψυχοπαθολογίας και ότι μπορεί να αναπτυχθεί μέσω πολλαπλών, ορισμένες φορές απροσδόκητων, διαδρομών. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν το 61% των ανδρών και το 51% των γυναικών στις ΗΠΑ αναφέρουν τουλάχιστον ένα τραυματικό γεγονός, η ανθρώπινη ικανότητα για ανθεκτικότητα φαίνεται τελικά να είναι αρκετά αξιοσημείωτη.
Για την ακρίβεια, πολλοί άνθρωποι που βιώνουν τραύμα – όπως κάποιοι που διαγιγνώσκονται με χρόνια ή ανίατη ασθένεια, που χάνουν έναν αγαπημένο τους ή που βιώνουν σεξουαλική παρενόχληση – όχι μόνο επιδεικνύουν εκπληκτική ανθεκτικότητα, αλλά πραγματικά ανθίζουν στον απόηχο του τραύματος. Οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των επιζώντων από τραύμα δεν αναπτύσσουν PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες) και ένας μεγάλος αριθμός αυτών ακόμα αναφέρει εξέλιξη μέσα από την εμπειρία τους.
Advertisment
Μάλιστα, οι Richard Tedeschi και Lawrence Calhoun μάλιστα βρήκαν τον όρο «μετατραυματική εξέλιξη» για να περιγράψουν αυτό το φαινόμενο, εξηγώντας ότι αποτελεί τη θετική ψυχολογική αλλαγή που βιώνεται ως αποτέλεσμα του αγώνα με δύσκολα εμπόδια και συνθήκες της ζωής. Φαίνεται πως 7 είναι οι περιοχές εξέλιξης που έχουν αναφερθεί πως πηγάζουν από τις αντιξοότητες της ζωής και το τραύμα:
– Μεγαλύτερη εκτίμηση για τη ζωή
– Μεγαλύτερη εκτίμηση και ενδυνάμωση των στενών σχέσεων
– Αυξημένη συμπόνοια και αλτρουισμό
– Αναγνώριση νέων δυνατοτήτων ή ενός σκοπού στη ζωή
– Μεγαλύτερη επίγνωση και χρήση των προσωπικών δυνάμεων
– Ενισχυμένη πνευματική ανάπτυξη
– Δημιουργική εξέλιξη.
Φυσικά, κανένας από αυτούς τους ανθρώπους που βιώνει μετατραυματική εξέλιξη θα προτιμούσε να μην είχε βιώσει εξαρχής κανένα τραύμα και ελάχιστοι από αυτούς τους τομείς φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερη εξέλιξη μετά από τραύμα σε σύγκριση με τη βίωση θετικών εμπειριών. Η ουσία εδώ είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που καταφέρνουν να «σηκωθούν» και να εξελιχθούν συχνά εκπλήσσονται από αυτή την τροπή, παρά το γεγονός ότι έχουν προσπαθήσει πολύ γι’ αυτό.
Αλλά ποια άλλη επιλογή έχουμε; Όπως το έθεσε ο Αυστριακός ψυχίατρος Viktor Frankl: «Όταν δεν μπορούμε πια να αλλάξουμε μια κατάσταση, η μόνη επιλογή είναι να αλλάξουμε τον εαυτό μας». Τα τελευταία χρόνια, οι ψυχολόγοι έχουν αρχίσει να κατανοούν τις ψυχολογικές διεργασίες που μετατρέπουν μια αντιξοότητα σε πλεονέκτημα, και αυτό που γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο είναι ότι αυτή η «ψυχολογικά συγκλονιστική» αναδόμηση είναι απαραίτητη για την έλευση της εξέλιξης. Συμβαίνει όταν η θεμελιώδης δομή του εαυτού συγκλονίζεται τόσο που τελικά ερχόμαστε στην καλύτερη θέση να επιδιώξουμε νέες ευκαιρίες στη ζωή μας.
Ένας βασικός παράγοντας που μας επιτρέπει να μετατρέψουμε την αντιξοότητα σε πλεονέκτημα είναι ο βαθμός στον οποίο εξερευνούμε πλήρως τις σκέψεις και τα συναισθήματα που σχετίζονται με το γεγονός. Η γνωστική εξερεύνηση μας επιτρέπει να αναρωτιόμαστε και να εξετάζουμε τις καταστάσεις, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να βρούμε νέο νόημα στο φαινομενικά ακατανόητο.
Για να είμαστε ακριβείς, πολλά από τα βήμα που οδηγούν στην εξέλιξη μετά από τραύμα πάει ενάντια στη φυσική μας τάση να αποφεύγουμε τα πολύ άβολα συναισθήματα και τις σκέψεις. Όμως, είναι μόνο μέσα από την καταστολή των φυσικών αμυντικών μηχανισμών μας που καταφέρνουμε να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο την δυσφορία και να δούμε ξανά την δυνατότητα, να αγκαλιάσουμε τα παράδοξα της ζωής και να μπορέσουν να ανακτήσουμε τον έλεγχό της ξανά.
Πηγή:
creativitypost.com/psychology/post-traumatic-growth-finding-meaning-and-creativity-in-adversity
