Η ανάγκη να γεμίσουμε το κενό με πράγματα σχετίζεται με τη διαταραχή παρασυσσώρευσης. Το χάος και οι πιέσεις που δεχόμαστε από τη ζωή μπορεί να αυξήσουν την ανάγκη να δίνουμε και να λαμβάνουμε «μικρές δόσεις χαράς», μια τάση δελεαστική και παράλληλα απόλυτα κατανοητή.
Το 2020 έφερε μαζί του 10 μήνες πίεσης και απομόνωσης σε μια προσπάθεια να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους αγαπημένους μας από τον κορονοϊό. Περάσαμε τις γιορτές των Χριστουγέννων γνωρίζοντας ότι θα περάσουν αρκετοί μήνες ακόμα πριν μπορέσουμε να ελπίζουμε σε μια επιστροφή στην κανονικότητα.
Advertisment
Η πρόσβαση στα εμβόλια πιστεύεται ότι είναι η πιο βέβαιη προστασία μας, αλλά μόνο αν οι περισσότεροι άνθρωποι συνεργαστούν ώστε να δημιουργήσουμε την λεγόμενη ανοσία της αγέλης. Αυτά τα βάρη είναι η τρέχουσα πραγματικότητά μας, αλλά δεν αποτελούν απαραιτήτως το μέλλον μας. Έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε το αποτέλεσμα για εμάς και για τους σημαντικούς μας άλλους.
Αυτή η περίοδος χάους αυξάνει τον κίνδυνο ακόμα περισσότεροι άνθρωποι να αναπτύξουν διαταρχή παρασυσσώρευσης, καθώς νιώθουν όλο και πιο ευάλωτοι και τείνουν να εμφανίζουν χρόνια πλέον αποδιοργάνωση.
Πολλοί επαγγελματίες της ψυχικής υγείας προσπαθούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του έντονου άγχος, προσφέροντας ακόμα και δωρεάν τις υπηρεσίες τους. Αν η παρασυσσώρευση είναι ένα χαρακτηριστικό σας που έχετε αντιληφθεί, ίσως εδώ να μπορέσετε να βρείτε κάποιους τρόπους πρόληψης και αλλαγής ώστε να αποφύγετε τη διαταραχή.
Advertisment
Διαταραχές όπως η κατάθλιψη και πολλές άλλες συχνά αναπτύσσονται λόγω κάποιων πιεστικών παραγόντων. Εκμεταλλεύονται ορισμένες καταστάσεις ανεξαρτήτως προσωπικότητας. Κανείς δεν φαίνεται να αποτελεί εξαίρεση όσον αφορά στην πιθανότητα.
Το ζήτημα παρατηρήθηκε για πρώτη φορά κατά το πρώτο lockdown όταν πολλοί πολίτες άρχισαν να συσσωρεύουν χαρτί τουαλέτας και αντισηπτικά στα καλάθια τους. Αυτό το φαινόμενο έκανε αρκετούς να αναρωτιούνται αν επρόκειτο για ένα πρόβλημα παρασυσσώρευσης. Οι ψυχίατροι απαντούν πως στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό δεν ισχύει.
Η διαταραχή αυτή αποτελεί μια ψυχιατρική νόσο που επηρεάζει εκατομμύρια ενήλικες. Η αιτία είναι ένα σύμπλεγμα βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι γιατροί γνώριζαν την ύπαρξη της εδώ και αιώνες, όμως αναγνωρίστηκε επίσημα από την ψυχιατρική κοινότητα μόλις το 2013.
Είναι ένα ζήτημα χρόνιο και συχνά ακολουθεί το άτομο όλη του τη ζωή. Αν και τα συμπτώματα ξεκινούν τυπικά στην εφηβεία, συνήθως δεν γίνονται προβληματικά μέχρι αργά στην ενήλικη ζωή. Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς γιατί οι διαταραχή αυτή κάνει τόσο καιρό να εκδηλωθεί· η ικανότητα των ατόμων αυτών να πετάνε και να αποχωρίζονται αντικείμενα βλάπτεται σοβαρά. Ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν λιγότερους ανθρώπους γύρω τους, όπως γονείς και συζύγους, που να τους ενθαρρύνουν να ξεφορτωθούν άχρηστα αντικείμενα.
Τα πιο συνηθισμένα πράγματα που αρνούνται οι άνθρωποι να ξεφορτωθούν είναι τα καθημερινά: ρούχα, παπούτσια, κούτες, εργαλεία και μηχανικά αντικείμενα, σκεύη της κουζίνας, εφημερίδες, γράμματα και περιοδικά. Όσοι έχουν διαγνωστεί με αυτή αναφέρουν ότι είναι αναποφάσιστοι για το τι δεν χρειάζονται ή φοβούνται ότι το αντικείμενο μπορεί να το χρειαστούν στο μέλλον.
Με τον καιρό, η ζωή και η εργασία στους χώρους αυτούς γίνεται σχεδόν αδύνατη. Εκτός από αυτό, το πρόβλημα γίνεται αιτία συγκρούσεων ανάμεσα σε γονείς, φίλους και συζύγους. Η διαταραχή παρασυσσώρευσης έχει ουσιαστική επίδραση στη δημόσια υγεία, εκτός του ότι χάνονται εργασιακές ημέρες, αλλά επίσης εμφανίζει αυξημένα ποσοστά συννοσηρότητας, όπως κατάθλιψη, άγχος, αυτοκτονικούς ιδεασμούς και γνωστική εξασθένιση.
Τέλος, όλα αυτά τα αντικείμενα που συσσωρεύονται στο σπίτι αυξάνουν τους κινδύνους μόλυνσης, πτώσεων και δυσκολιών στην αυτοφροντίδα του ατόμου. Θα εκπλαγείτε με το γεγονός ότι το 25% των θανάτων από πυρκαγιές οφείλεται στην παρασυσσώρευση.
Η διαταραχή, λοιπόν, αυτή διαφέρει από τις αγορές του πανικού, οι οποίες έχουν άλλες αιτίες, όπως ένα μεγάλο, καταστροφικό γεγονός, μια απειλή ή απλώς η καταστροφολογία των μέσων ενημέρωσης. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει μια άλλου είδους σύνδεση ανάμεσα στην πανδημία και στη διαταραχή.
Ποια είναι τελικά η σχέση ανάμεσα στον COVID-19 και στη διαταραχή παρασυσσώρευσης
Κάποιοι άνθρωποι αυτό τον καιρό νιώθουν ότι είναι πιο δύσκολο να αποχωριστούν άχρηστα αντικείμενα. Άλλοι θεωρούν ότι αυτά τους παρέχουν παρηγοριά και ασφάλεια μέσα σε όλη αυτή την αβεβαιότητα. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι αυτοί αναπτύσσουν τη διαταραχή, αλλά υπάρχει ένα μικρό ποσοστό στο οποίο ο παράγοντας «πανδημία» την ενεργοποιεί. Επίσης, υπάρχει πάντα και το ποσοστό επικινδυνότητας που οι τωρινές συνθήκες αυξάνουν.
Μία ομάδα ανθρώπων που κινδυνεύει ίσως αρκετά από την ανάπτυξη μιας τέτοιας διαταραχής είναι όλοι οι υγειονομικοί και όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή μάχης ενάντια στον ιό. Εκείνοι γίνονται μάρτυρες περιστατικών και δυσκολιών που οι περισσότεροι από εμάς δεν αντικρύζουμε στην καθημερινότητά μας.
Αυτοί οι άνθρωποι «αδειάζουν» καθημερινά τον εαυτό τους, καθώς προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κατάστασης. Κάθε μέρα που περνά κάνουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να μας προστατεύσουν όλους και στέκονται μάλιστα δίπλα σε ανθρώπους που αφήνουν την τελευταία τους ανάσα στα κρεβάτια των νοσοκομείων μόνοι τους.
Είναι μια προβλεπόμενη παρενέργεια το να μην νοιάζεται κανείς τόσο πολύ για τη ζωή του, να νιώθει αποδιοργανωμένος, λιγότερο πειθαρχημένος και να μην φροντίζει τον εαυτό του μέσα σε όλο αυτό. Όλοι φοβόμαστε ότι θα υπάρξει μια μεγάλη έκρηξη ψυχικών διαταραχών, μέσα στις οποίες θα εμφανίζεται και η διαταραχή παρασυσσώρευσης που συνδυάζεται με το μετατραυματικό στρες και το burnout. Αν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος κοντινός σας άνθρωπος εμφανίζει τέτοια συμπτώματα, είναι καλύτερο να επικοινωνήσετε με έναν ψυχολόγο ώστε να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τις αιτίες ή πιθανώς τη σοβαρότητα της κατάστασης και στη συνέχεια να κάνετε ένα πλάνο αντιμετώπισης.
Πηγή:
psychologytoday.com/intl/blog/conquer-the-clutter/202101/how-covid-changed-hoarding-disorder
qz.com/1934522/hoarding-stockpiling-and-panic-buying-increase-during-covid-19/
