Ακόμα κι αν έχουμε κάνει κάτι εκατομμύρια φορές, όπως το να ανεβούμε τις σκάλες, να παραγγείλουμε από ένα μενού ή να δέσουμε έναν κόμπο, κάτω από πίεση ή υπό επιτήρηση, αγχωνόμαστε και χάνουμε τις πιο βασικές μας δεξιότητες. Πράγματι, μια φίλη μου μου είπε ότι κάποτε, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με τη μορφή γεύματος, σκεφτόταν υπερβολικά πώς να καταπιεί και χρειάστηκε να μείνει για λίγα λεπτά με το στόμα γεμάτο παγωμένο τσάι μέχρι να μπορέσει να συνέλθει και να το καταλάβει. Πώς να αποτρέψετε τον εγκέφαλό σας από το να απενεργοποιείται υπό πίεση;
1ος τρόπος: Αυθεντικός ενθουσιασμός
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Experimental Psychology περιγράφεται πώς ερευνητές ζήτησαν από συμμετέχοντες να τραγουδήσουν τους πρώτους στίχους του “Don’t Stop Believin'” των Journey. Πριν από το καραόκε όμως, τους ζήτησαν να πουν δυνατά μια συγκεκριμένη φράση και – το σημαντικότερο – να κάνουν ό,τι μπορούν για να την πιστέψουν. Οι φράσεις ήταν «Είμαι αγχωμένος/η» «Είμαι ενθουσιασμένος/η», «Είμαι ήρεμος/η», «Είμαι θυμωμένος/η», «Είμαι λυπημένος/η» ή καμία δήλωση.
Advertisment
Στη συνέχεια, το λογισμικό αναγνώρισης φωνής βαθμολόγησε κάθε απόδοση καραόκε ως προς την ένταση, το ύψος και τη διάρκεια της νότας. Ποια ομάδα είχε τις χειρότερες επιδόσεις; Η ομάδα που είπε «Είμαι αγχωμένος».
Ποια ομάδα όμως είχε την καλύτερη απόδοση; Η ομάδα που είχε πριν πει «Είμαι ενθουσιασμένος/η». Γιατί αυτό κάνει τη διαφορά; Πριν από μια μεγάλη στιγμή, ενεργοποιούμαστε σε επίπεδο οργανισμού. Ακόμα κι αν πούμε στον εαυτό μας να ηρεμήσει, είναι δύσκολο να επιβραδύνουμε μια καρδιά που χτυπά γρήγορα και τα χέρια μας που τρέμουν.
Αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε τη φυσιολογία μας, μπορούμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας λέγοντας «είμαι ενθουσιασμένος». Αυτό μετατοπίζει το έργο από μια απειλή, που έχει ως αποτέλεσμα το άγχος, σε μια ευκαιρία, και μάλιστα μια ευκαιρία για την οποία είμαστε ενθουσιασμένοι. Βλέποντας την εργασία ως κάτι που έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε, αντί για κάτι που πρέπει να κάνουμε, βελτιώνεται στη συνέχεια η απόδοσή μας.
Advertisment
2ος τρόπος: Ορίζουμε μια τελετουργία
Στην καθημερινότητα, οι άνθρωποι μερικές φορές αναφέρονται στις ρουτίνες πριν από την εκτέλεση μιας εργασίας ως «OCD», αλλά οι δύο τύποι τελετουργιών είναι αρκετά διαφορετικοί. Μια πραγματική τελετουργία OCD – καταναγκασμού δηλαδή – εκτελείται ως απαραίτητη απάντηση σε μια σκέψη που προκαλεί άγχος – την εμμονή. Ο σκοπός της τελετουργίας είναι να εξουδετερώσει το άγχος.
Αντίθετα, ο σκοπός της ρουτίνας πριν από την εκτέλεση μιας εργασίας/πράξης είναι να ρυθμίσει τη διέγερση του οργανισμού, να ενεργοποιήσει τη συγκέντρωση και να θέσει το σώμα στον αυτόματο πιλότο, ώστε να μπορεί να εκτελέσει μια κίνηση που θα παρεμποδιζόταν από την υπερβολική σκέψη.
3ος τρόπος: Το σώμα συμμετέχει στον ενθουσιασμό
Στο Journal of Sport and Exercise Psychology βρίσκουμε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα με στόχο την επίδραση του σώματος στο συναίσθημα. Οι ερευνητές ζήτησαν από 150 μέλη μιας ομάδας CrossFit να συμμετάσχουν σε μια μελέτη που φαινομενικά αφορούσε τη χρήση ακουστικών κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες.
Από τη μία ομάδα ζητήθηκε να γράψει και να ηχογραφήσει τρεις θετικές δηλώσεις σχετικά με την τρέχουσα φυσική τους κατάσταση, όπως «είμαι σε πολύ καλή φυσική κατάσταση» ή «προπονούμαι πολύ σκληρά κάθε μέρα». Η άλλη ομάδα κατέγραψε τρεις αρνητικές δηλώσεις, όπως: «Τραυματίζομαι πολύ συχνά» ή «Νιώθω πιο κουρασμένος από ό,τι συνήθως».
Στη συνέχεια, κάθε συμμετέχων άκουσε τις δικές του καταγεγραμμένες δηλώσεις μέσω ενός σετ ακουστικών και του είπαν ότι τα ακουστικά δοκιμάζονται για παράγοντες όπως η άνεση και η εφαρμογή. Για να το ελέγξουν αυτό, τους ζητήθηκε να κουνήσουν το κεφάλι τους πάνω-κάτω -μιμούμενοι το νεύμα συμφωνίας- ή να κουνήσουν το κεφάλι τους από τη μία πλευρά στην άλλη, το οποίο μιμούνταν το κούνημα του κεφαλιού τους σε διαφωνία.
Στη συνέχεια, ζητήθηκε από κάθε συμμετέχοντα να κάνει κάποιες βασικές ασκήσεις. Τι συνέβη; Οι συμμετέχοντες που έγνεφαν θετικά στις θετικές δηλώσεις τους, αύξησαν τις αθλητικές τους επιδόσεις, φτάνοντας στην κορυφή της κατάταξης. Εκείνοι που έγνεψαν αρνητικά στις αρνητικές δηλώσεις τους, μείωσαν την απόδοσή τους, έχοντας τις χειρότερες επιδόσεις. Και όσοι διαφωνούσαν με τις θετικές ή αρνητικές; Οι δηλώσεις τους ουσιαστικά εξουδετερώθηκαν.
Ουσιαστικά, οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν αν οι σωματικές κινήσεις της επιβεβαίωσης ή της διάψευσης μπορούν να ενισχύσουν ό,τι λέμε στον εαυτό μας. Η απάντηση είναι θετική. Όταν λέτε στον εαυτό σας «το έχω αυτό», ή ακόμα καλύτερα «είμαι ενθουσιασμένος», γνέψτε επίσης. Το σώμα σας προσέχει και ακολουθεί.
Ακολουθήστε τη ροή της φυσιολογίας σας και πείτε στον εαυτό σας ότι είστε ενθουσιασμένοι. Συντονίστε τον εαυτό σας στην εργασία που έχετε να κάνετε με μια τελετουργία, η οποία θα σας βοηθήσει να συγκεντρωθείτε. Και κουνήστε το κεφάλι καθώς μιλάτε στον εαυτό σας, για να δημιουργήσετε επιβεβαίωση.
Πηγή: www.psychologytoday.com/intl/blog/how-be-yourself/202106/3-surefire-ways-perform-under-pressure
