Εάν συναντούσαμε τον μεγαλοαστό δικηγόρο Τζέιμς Κλάρκσον Σμιθ σε μια κοινωνική εκδήλωση, τότε πιθανότατα να εντυπωσιαζόμασταν από την αυτοπεποίθηση, την καλλιέργεια και τους κομψούς του τρόπους. Τι ήταν λοιπόν εκείνο που τον ώθησε κάποτε να χτυπήσει νευρικά το κουδούνι της ψυχοθεραπεύτριας Πατρίσια Φίλιπς και γιατί η απόφασή του να την επισκεφτεί αποδείχτηκε καταλυτική για την εξέλιξη της ζωής του;
Στα άδυτα των ψυχοθεραπευτικών συνεδριών
Το βιβλίο της Philippa Perry «Στον καναπέ – η ιστορία μιας θεραπείας» μας προσκαλεί σε ένα μαγικό ταξίδι στα άδυτα της ψυχοθεραπείας. Η εξαιρετικά εικονογραφημένη ιστορία των συνεδριών διάρκειας ενός έτους μας μυεί στον κόσμο του θεραπευτή αλλά και του θεραπευόμενου, δύο κόσμους που όταν συναντηθούν οδηγούν στην επίτευξη μιας ισχυρής συμμαχίας, ικανής για ουσιαστικές αναθεωρήσεις και αξιοθαύμαστες μετατοπίσεις.
Advertisment
Το αρχικό αίτημα του θεραπευόμενου
Ο Τζέιμς Κλάρκσον Σμιθ τα έχει φαινομενικά όλα. Ωστόσο, ο εθισμός του στην κλεπτομανία τον φέρνει στον καναπέ της ψυχοθεραπεύτριας. Και μπορεί το αρχικό του αίτημα να είναι η απαλλαγή του από ένα σύμπτωμα που του προκαλεί ενοχές και πλήττει το κύρος του, όμως το πρώτο πραγματικό στοίχημα που θα κληθεί να κερδίσει αφορά τον εντοπισμό των βαθύτερων αιτιών της δυσλειτουργικής του συμπεριφοράς.
Οι στρατηγικές επιβίωσης που εξελίχτηκαν σε στρατηγικές αυτοκαταστροφής
Παρακολουθούμε βήμα βήμα τους δισταγμούς του θεραπευόμενου να αποκαλυφθεί, την απροθυμία του να εγκαταλείψει τους μηχανισμούς άμυνας και να διεισδύσει στα έγκατα της ψυχής του.
Και σταδιακά συνειδητοποιούμε και τις δικές μας σκιές, εκείνες που αποτέλεσαν τις στρατηγικές επιβίωσής μας όταν ήμασταν παιδιά αλλά πια λειτουργούν υπονομευτικά για την ενήλικη ζωή μας.
Σε τι μας εξυπηρετούν πέρα από την αίσθηση της οικειότητας που μας παρέχει η επανάληψη του γνωστού μοτίβου τους και πώς θα καταφέρουμε να απαλλαγούμε από τον πόνο, τολμώντας μια βουτιά στο άγνωστο;
Advertisment
Ξεκλειδώνοντας το μπαούλο του παρελθόντος
Πια ταυτιζόμαστε με τον ήρωα του βιβλίου, τον συμπονούμε και αγωνιούμε όλο και περισσότερο για την εξέλιξη του: Θα μπορέσει να απεγκλωβιστεί από τον προσωπικό του λαβύρινθο; Αν το επιτύχει, τότε αυτό θα σημάνει μια ελπίδα και για καθέναν από εμάς.
Όταν πλέον ο μύθος της ιδανικής παιδικής ηλικίας καταρρέει, ο θεραπευόμενος καλείται να ξεκλειδώσει το μπαούλο του παρελθόντος, να αναμετρηθεί με τις ματαιωμένες επιθυμίες του και να εξημερώσει τους δράκους του.
Και το κάνει! Σταδιακά ο Τζέιμς Κλάρκσον Σμιθ απαλλάσσεται από την κλεπτομανία και συνειδητοποιεί πως η δυσκολία του στην έκφραση των συναισθημάτων απορρέει από τα ανεπίλυτα ζητήματα της σχέσης με τους γονείς του.
Και τότε ξεκινά η ουσιαστική θεραπεία: O ήρωας του βιβλίου αποφασίζει να αναλάβει την ευθύνη της ύπαρξης του, σημειώνοντας ουσιαστική πρόοδο σε όλους τους τομείς της ζωής του και θέτοντας τα θεμέλια της ευτυχίας του.
Στο μυαλό της ψυχοθεραπεύτριας
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αντιδράσεις, οι κρυφές σκέψεις, οι εικασίες και οι τεχνικές της ψυχοθεραπεύτριας στην προσπάθειά της να ωθήσει τον Τζειμς στην ανακάλυψη της αλήθειας του, στην κατανόηση και αποδοχή των τραυμάτων του, στην υιοθέτηση εναλλακτικών και πιο λειτουργικών τρόπων συμπεριφοράς.
Κατά τη διάρκεια των συνεδριών υπάρχουν στιγμές που η Πατρίσια Φίλιπς λειτουργεί παρορμητικά, προβαίνοντας σε άστοχες παρεμβάσεις. Εξάλλου, ο θεραπευτής δεν είναι τέλειος και αυτό φροντίζει να το επισημάνει σε αρκετά σημεία του βιβλίου της η Philippa Perry.
Χρειάζεται όμως να παραμένει αυθεντικός και να διαθέτει αρετές όπως η ενσυναίσθηση και η κατανόηση προκειμένου να εμπνεύσει εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Άλλωστε, η επιτυχία της θεραπευτικής διαδικασίας έγκειται στις προσδοκίες και την ελπίδα του θεραπευόμενου για αλλαγή αλλά και στην ποιότητα της σχέσης που συνάπτει εκείνος με τον θεραπευτή.
Το τέλος της θεραπείας και η αρχή μιας νέας ζωής
Το τέλος των συνεδριών μας αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση: Η Πατρίσια συνόδεψε τον Τζέιμς στο ταξίδι του όμως πια το πλοίο έφτασε στο λιμάνι και εκείνη πρέπει να φύγει. Και εμείς μελαγχολούμε για τον αποχωρισμό αλλά συγχρόνως κατακλυζόμαστε από μια αισιοδοξία για το ανεξάντλητο κουράγιο του ανθρώπου να αναποδογυρίσει το πεπρωμένο του, επιτυγχάνοντας ριζικές και μόνιμες αλλαγές.
Το βιβλίο είναι μια γραφική νουβέλα με σκληρό εξώφυλλο από τις Εκδόσεις Διόπτρα που μας συναρπάζει με τη γλαφυρή του γλώσσα, τον ευχάριστο ρυθμό, το άμεσο ύφος και την εξαιρετική του ειλικρίνεια. Η συγγραφέας Philippa Perry δεν εξιδανικεύει τον ρόλο του ψυχοθεραπευτή και δεν παρουσιάζει την ψυχοθεραπεία ως ένα θαυματουργό χάπι που θα λύσει αυτόματα τα προβλήματα μας. Αντίθετα, καταγράφει τη συγκινητική και επίπονη περιπέτεια θεραπευόμενου και θεραπευτή στον δρόμο προς την ανακάλυψη της αλήθειας και μας μεταφέρει το συναίσθημα της λύτρωσης που συνεπάγεται η επιστροφή στον αυθεντικό εαυτό.
