Η άνοια αναφέρεται σε ένα εύρος προβλημάτων που χαρακτηρίζονται από γνωστικά συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή ενός ατόμου. Η πιο κοινή αιτία της άνοιας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, η οποία αντιπροσωπεύει το 60-80% των περιπτώσεων άνοιας. Ωστόσο, μπορεί επίσης να οφείλεται σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
Άλλοι τύποι της πάθησης περιλαμβάνουν την άνοια με σωμάτια Lewy, τη μετωποκροταφική άνοια και τη μικτή άνοια, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πολλαπλούς τύπους άνοιας. Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τις νευροεκφυλιστικές άνοιες, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, και οι κλινικοί ιατροί συνήθως διαχειρίζονται τα συμπτώματα. Συνιστούν επίσης μια πιο ισορροπημένη διατροφή και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας για να μειωθεί η πιθανότητα εμφάνισης του προβλήματος. Εκτός από την αναζήτηση θεραπείας για τους πιο κοινούς τύπους άνοιας, οι επιστήμονες ενδιαφέρονται να εντοπίσουν τυχόν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για την πάθηση.
Advertisment
Πιθανή σύνδεση με την απώλεια δοντιών;
Ένας τομέας έρευνας είναι η πιθανή σχέση μεταξύ της απώλειας δοντιών και της άνοιας. Η Alzheimer’s Association στις ΗΠΑ σημειώνει ότι καθώς η νόσος Alzheimer ενός ατόμου αναπτύσσεται, μπορεί να χρειάζεται βοήθεια για να θυμάται να βουρτσίζει τα δόντια του και να διατηρεί καλή οδοντική υγιεινή.
Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν προτείνει ότι μπορεί να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της απώλειας των δοντιών, της άνοιας και της γνωστικής έκπτωσης. Οι συγγραφείς της παρούσας μελέτης τονίζουν ότι οι τρέχουσες μετα-αναλύσεις που εξετάζουν τη σχέση μεταξύ της απώλειας δοντιών, της άνοιας και της γνωστικής έκπτωσης είχαν δώσει μέχρι πρόσφατα μικτά αποτελέσματα.
Για να βοηθήσουν στην αποσαφήνιση της σχέσης, διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση διαχρονικών μελετών που παρακολουθούσαν ασθενείς σε βάθος χρόνου, με στόχο έτσι να παράσχουν σύγχρονα στοιχεία. Η Bei Wu, καθηγήτρια στο Τμήμα της Παγκόσμιας Υγείας στο Rory Meyers College of Nursing του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU), συνδιευθυντήτρια του NYU Aging Incubator και κύρια συγγραφέας της μελέτης, εξηγεί,
Advertisment
«Δεδομένου του συγκλονιστικού αριθμού ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με νόσο Αλτσχάιμερ και άνοια κάθε χρόνο και της ευκαιρίας να βελτιωθεί η στοματική υγεία σε όλη τη διάρκεια της ζωής, είναι σημαντικό να αποκτήσουμε βαθύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της κακής στοματικής υγείας και της γνωστικής έκπτωσης». Οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν υπάρχει σχέση μεταξύ της απώλειας δοντιών, της άνοιας και της γνωστικής έκπτωσης και αν υπάρχει σχέση μεταξύ του αριθμού των δοντιών που χάνονται και του κινδύνου εμφάνισης άνοιας ή γνωστικής εξασθένισης.
Η έρευνα και τα εντυπωσιακά της αποτελέσματα
Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές έψαξαν σε έξι βάσεις δεδομένων για διαχρονικές μελέτες που διερευνούσαν τη συσχέτιση μεταξύ της απώλειας δοντιών και της άνοιας ή της γνωστικής έκπτωσης έως την 1η Μαρτίου 2020. Οι μελέτες έπρεπε να έχουν δημοσιευτεί στα αγγλικά σε επιστημονικά περιοδικά και οι συμμετέχοντες έπρεπε να είναι ενήλικες σε οποιοδήποτε είδος περιβάλλοντος.
Η μετα-ανάλυση κάλυψε 34.074 συμμετέχοντες, εκ των οποίων οι 4.689 είχαν κάποια μορφή μειωμένης γνωστικής λειτουργίας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η απώλεια δοντιών σχετιζόταν με 1,48 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης και 1,28 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας. Αυτό συνέβαινε ακόμη κι όταν λαμβάνονταν υπόψη άλλοι πιθανοί παράγοντες.
Περαιτέρω, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε δόντι που χανόταν, το άτομο είχε 1,1% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξει άνοια και 1,4% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσει γνωστική έκπτωση. Σύμφωνα με τον Xiang Qi, υποψήφιο διδάκτορα του NYU Meyers και κύριο συγγραφέα της εργασίας, «αυτή η σχέση “δόσης-απόκρισης” μεταξύ του αριθμού των δοντιών που λείπουν και του κινδύνου μειωμένης γνωστικής λειτουργίας ενισχύει σημαντικά τα στοιχεία που συνδέουν την απώλεια δοντιών με τη γνωστική εξασθένιση και παρέχει κάποιες ενδείξεις ότι η απώλεια δοντιών μπορεί να προβλέπει τη γνωστική έκπτωση».
Ενώ οι ερευνητές εντόπισαν μια συσχέτιση μεταξύ της απώλειας δοντιών, της άνοιας και της γνωστικής έκπτωσης, διαπίστωσαν επίσης ότι η χρήση οδοντοστοιχιών μείωσε σημαντικά τη συσχέτιση – ένα εύρημα που υποστηρίζεται από προηγούμενες έρευνες. Σημειώνουν, ωστόσο, ότι δεν είναι σαφές ποιος μηχανισμός κρύβεται πίσω από τη σχέση μεταξύ της απώλειας δοντιών και της γνωστικής έκπτωσης και της άνοιας.
Υποστηρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε μορφολογικές αλλαγές που συμβαίνουν όταν ένα άτομο καταναλώνει τροφή χωρίς δόντια, ή στις επιπτώσεις της αλλαγής της διατροφικής πρόσληψης όταν καταναλώνει τροφή χωρίς δόντια. Σύμφωνα με τον καθηγητή Wu, «ένας πιθανός βιολογικός μηχανισμός για τη συσχέτιση προτείνεται από την έκθεση σε παθογόνα βακτήρια του στόματος, όπως το Porphyromonas gingivalis».
«Αυτό το βακτήριο παράγει μολυσματικούς παράγοντες, όπως η ενδοτοξίνη ή οι gingipains, που επιδεινώνουν την εναπόθεση β-αμυλοειδούς και διεγείρουν μια νευροφλεγμονώδη αντίδραση στα μικρογλοία και τα αστροκύτταρα, οδηγώντας σε παθολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την άνοια».
Επιπλέον, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν επίσης να εξηγηθούν εν μέρει από το γεγονός ότι τα άτομα με άνοια μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν καλή οδοντική υγιεινή. Σημειώνουν επίσης ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που συνδέονται με την άνοια συνδέονται και με την απώλεια δοντιών.
Η καθηγήτρια Wu πιστεύει ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί ο αιτιώδης μηχανισμός πίσω από τη συσχέτιση που εντόπισαν η ίδια και οι συνάδελφοί της. Η ίδια δήλωσε στο Medical News Today: «Για να μπορέσουμε να ελέγξουμε μια αιτιώδη σχέση, χρειαζόμαστε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές. Ωστόσο, οι μελέτες αυτές είναι δύσκολο να διεξαχθούν. Προχωρώντας προς τα εμπρός, πρέπει να διεξάγουμε περισσότερες διαχρονικές μελέτες που θα περιλαμβάνουν ολοκληρωμένες μετρήσεις της γνωστικής λειτουργίας και κλινική εξέταση της κατάστασης της στοματικής υγείας».
Πηγή:
www.medicalnewstoday.com/articles/tooth-loss-associated-with-greater-risk-of-cognitive-decline-and-dementia
