Η ΙΦΝΕ (ιδιοπαθής φλεγμονώδης εντερική νόσος) είναι πιο διαδεδομένη στις εύπορες χώρες από ό,τι στις χώρες με χαμηλότερο μέσο εισόδημα. Ωστόσο, οι περιπτώσεις αυξάνονται στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα γίνονται όλο και πιο διαθέσιμα και δημοφιλή.
Εδώ και χρόνια, οι γαστρεντερολόγοι υποπτεύονται ότι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να συμβάλλουν στη φλεγμονή και την ΙΦΝΕ. Ωστόσο, λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει αυτή την υπόθεση σε μεγάλη κλίμακα. Μια πρόσφατη διεθνείς μελέτη κοόρτης διερεύνησε τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και του κινδύνου εμφάνισης ΙΦΝΕ.
Advertisment
Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Neeraj Narula, M.D., επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο McMaster στο Χάμιλτον του Καναδά. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο British Medical Journal.
Τι είναι η ΙΦΝΕ;
Η ΙΦΝΕ είναι μια ομάδα ασθενειών που προκαλούν χρόνια φλεγμονή στον γαστρεντερικό σωλήνα. Η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο ζουν με ΙΦΝΕ.
Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν γενετικούς παράγοντες κινδύνου για την πάθηση, αλλά όλο και περισσότερα στοιχεία συνδέουν τα διατροφικά πρότυπα με την ανάπτυξή της. Ο Ashkan Farhadi, γαστρεντερολόγος, περιγράφει την ΙΦΝΕ ως «ασθένεια των πλούσιων εθνών».
Advertisment
Καθώς οι κοινωνίες προοδεύουν οικονομικά, λέει, εγκαταλείπουν τους παραδοσιακούς τρόπους καλλιέργειας, προετοιμασίας και συντήρησης των τροφίμων υπέρ της χρήσης βολικά συσκευασμένων προϊόντων.
Τι είναι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα;
Το σύστημα ταξινόμησης τροφίμων NOVA ορίζει τέσσερις κατηγορίες τροφίμων: μη επεξεργασμένα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, επεξεργασμένα συστατικά, επεξεργασμένα τρόφιμα και υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα.
Στα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνονται τα περισσότερα τρόφιμα και ποτά μαζικής παραγωγής. Αυτά τα είδη περιέχουν πρόσθετα τροφίμων, όπως γαλακτωματοποιητές, συντηρητικά, πρόσθετα γλυκαντικά και αρωματικά, τρανς λιπαρά και χρωστικές ουσίες. Οι ενήλικες στις δυτικές χώρες του κόσμου καταναλώνουν περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. Μάλιστα, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν περισσότερο από το 60% της θερμιδικής πρόσληψης εκεί.
Τι αποκαλύπτει η έρευνα
Η ερευνητική ομάδα της παρούσας μελέτης αξιολόγησε τα ιατρικά δεδομένα περισσότερων από 116.000 ενηλίκων ηλικίας 35-70 ετών. Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από 21 χώρες χαμηλού, μεσαίου και υψηλού εισοδήματος στη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Κίνα.
Οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων ανά περίπου 3 χρόνια από το 2003 έως το 2016. Ανέφεραν την κατανάλωση όλων των τύπων συσκευασμένων και τυποποιημένων τροφίμων και ποτών που περιέχουν πρόσθετα τροφίμων, τεχνητά αρώματα, χρώματα ή άλλα χημικά συστατικά.
Το πρωταρχικό αποτέλεσμα της μελέτης ήταν οι διαγνώσεις ΙΦΝΕ μετά τη συμπλήρωση του βασικού ερωτηματολογίου. Οι συμμετέχοντες στη Βόρεια Αμερική, τη Νότια Αμερική και την Ευρώπη ανέφεραν υψηλότερη κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων σε σχέση με εκείνους στις άλλες περιοχές. Η εμφάνιση ΙΦΝΕ ήταν επίσης μεγαλύτερη σε αυτές τις τρεις περιοχές.
Η επεξεργασία μπορεί να είναι το πρόβλημα
Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Για παράδειγμα, η δημοφιλής δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP ενθαρρύνει τα άτομα με ΙΦΝΕ να αποφεύγουν τρόφιμα με υψηλά επίπεδα συγκεκριμένων σακχάρων.
Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υψηλότερη κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ΙΦΝΕ. Η μελέτη, ωστόσο, δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει μια αιτιώδη σχέση μεταξύ των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και της ανάπτυξης ΙΦΝΕ.
Αν και η υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συσχετίστηκε με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης ΙΦΝΕ, η κατανάλωση των ίδιων τροφίμων σε μη επεξεργασμένη μορφή δεν εγκυμονούσε τους ίδιους κινδύνους. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ΙΦΝΕ σχετίζεται με την επεξεργασία των τροφίμων.
Πηγή:
medicalnewstoday.com/articles/international-study-links-ultra-processed-foods-with-ibd-risk
