Μπορεί το προηγούμενο έτος να ήταν ένα έτος που οι περισσότεροι από εμάς θα θυμόμαστε ότι κυριαρχήθηκε από αισθήματα αβεβαιότητας, κοινωνικής αποστασιοποίησης και αποκλεισμού, αλλά δεν έλειψαν οι συναρπαστικές επιστημονικές ανακαλύψεις.
8 εκπληκτικές επιστημονικές στιγμές που θα μας θυμίσουν ότι το 2021 δεν ήταν τελικά τόσο κακό
Εκτόξευση του τηλεσκοπίου James Webb
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το μεγαλύτερο και ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που αναπτύχθηκε ποτέ, εκτοξεύθηκε τον Δεκέμβριο.
Θα ταξιδέψει σχεδόν 1 εκατομμύριο μίλια μέσα σε 30 ημέρες σε ένα σταθερό σημείο του διαστήματος και στη συνέχεια θα χρειαστεί άλλους έξι μήνες για να ξεδιπλώσει τα όργανά του, να ευθυγραμμιστεί και να ενεργοποιήσει όλα του τα εργαλεία.
Advertisment
Οι εργασίες για τη δημιουργία του τηλεσκοπίου ξεκίνησαν το 1996 από τη NASA, την Καναδική Διαστημική Υπηρεσία και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, και κόστισαν περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια. Η εκτόξευσή του καθυστέρησε αρκετές φορές.
Για τις επόμενες δεκαετίες, θα παρακολουθεί την τροχιά της Γης γύρω από τον ήλιο. Μη ορατά μέχρι πρότινος μέρη του σύμπαντος θα είναι πλέον παρατηρήσιμα και θα μπορεί να κάνει πράγματα που δεν μπορεί να κάνει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Οι άνθρωποι θα είναι σύντομα σε θέση να δουν πιθανά σημάδια ζωής σε άλλους πλανήτες, να παρακολουθήσουν τη γέννηση των άστρων και να ανακαλύψουν πώς σχηματίστηκαν οι πρώτοι γαλαξίες.
Επεξεργασία γονιδίων CRISPR με ένεση στο αίμα
Η γονιδιακή επεξεργασία είναι ένας κλάδος της επιστήμης που αναπτύσσεται με ραγδαίες ταχύτητες και το προηγούμενο έτος τα ορόσημα για την ανθρώπινη υγεία ήταν πολλά. Τον Ιούνιο, οι ερευνητές ανακοίνωσαν εξαιρετικά αποτελέσματα από μια εξαιρετική νέα τεχνική, όπου ο γονιδιακός επεξεργαστής CRISPR Cas-9 εγχύθηκε -για πρώτη φορά- απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος ενός ασθενούς με μια σπάνια κληρονομική ασθένεια.
Advertisment
Κανονικά, το CRISPR λειτουργεί με την εξαγωγή κυττάρων από έναν ασθενή, την επεξεργασία τους σε ένα εργαστήριο και την επιστροφή τους στο σώμα. Αυτό είναι δαπανηρό, χρονοβόρο και σκληρό για τους ασθενείς που μερικές φορές υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ως μέρος της διαδικασίας. Η τεχνική CRISPR ήταν σχετικά γρήγορη και επίσης επιτυχής: στη θεραπεία διαπιστώθηκε μια τεράστια μείωση των καταστροφικών πρωτεϊνών που συσσωρεύονται στα όργανα και τους ιστούς του σώματος στην προηγουμένως μη θεραπεύσιμη πάθηση αμυλοείδωση από μη μεταλλαγμένη τρανσθυρετίνη.
Ανάπτυξη τεχνητής καρδιάς από τιτάνιο
Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατασκευάσουν μια τεχνητή καρδιά εδώ και πάνω από 50 χρόνια. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφαιρούν περίπου 17,9 εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο και αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Μια αυστραλιανή ερευνητική ομάδα δημιούργησε το BiVACOR, μια καρδιά από τιτάνιο που χρησιμοποιεί την τεχνολογία περιστρεφόμενων δίσκων. Δεν λειτουργεί ακριβώς όπως η ανθρώπινη καρδιά, αλλά προσπαθεί να προσαρμοστεί με έναν καλύτερο μηχανισμό για την άντληση αίματος στο ανθρώπινο σώμα. Διαθέτει μια κυκλική αντλία αναρτημένη μεταξύ μαγνητών σε μια τεχνητή καρδιά από τιτάνιο. Πλήρης δοκιμή στον άνθρωπο δεν έχει ακόμη διεξαχθεί. Μέχρι τώρα έχει δοκιμαστεί μόνο προσωρινά σε ασθενείς με μεταμόσχευση καρδιάς και έχει υποβληθεί σε δοκιμές σε ζώα.
Το ηλιακό τηλεσκόπιο καταγράφει την πιο λεπτομερή εικόνα μιας ηλιακής κηλίδας που έχει τραβηχτεί ποτέ
Το να κοιτάμε τον Ήλιο δεν είναι ποτέ καλή ιδέα, αλλά θα συγχωρήσουμε τους αστρονόμους που χρησιμοποιούν το ηλιακό τηλεσκόπιο Daniel K Inouye στη Χαβάη. Φέτος έδωσαν στη δημοσιότητα την πιο λεπτομερή εικόνα μιας ηλιακής κηλίδας που έχει καταγραφεί ποτέ.
Το καινοτόμο τηλεσκόπιο καταγράφει ηλιακές εικόνες υψηλότερης ανάλυσης από ποτέ και χρησιμοποιεί μια τεχνολογία που ονομάζεται προσαρμοστική οπτική για να διορθώσει ορισμένες από τις παραμορφώσεις, που προκαλούνται από τη γήινη ατμόσφαιρα, οι οποίες κανονικά θα διαστρέβλωναν την εικόνα. Το αποτέλεσμα: μια τρομακτική αλλά και συναρπαστική ματιά στη συμπεριφορά του άστρου μας, η οποία θα μπορούσε τελικά να μας βοηθήσει να προβλέψουμε τις ηλιακές εκρήξεις που δυσκολεύουν τη λειτουργία δορυφόρων και συνεπώς και των GPS. Μοιάζει λίγο με το μάτι του Σάουρον, σωστά;
Νέα είδη πρώιμων ανθρώπων
Πριν από 90 χρόνια, ένα απολίθωμα κρανίου ανακαλύφθηκε στην Κίνα και στη συνέχεια κρύφτηκε από μια οικογένεια μέχρι που ένας αγρότης το έδωσε σε ένα πανεπιστημιακό μουσείο το 2018. Ερευνητές από την Κίνα ανέλυσαν το εύρημα χρησιμοποιώντας χρονολόγηση σειράς ουρανίου, και φθορισμό ακτίνων Χ και δήλωσαν πως πρόκειται για ένα νέο είδος πρώιμου ανθρώπου. Πρόκειται για κρανίο το οποίο μπορεί να χωρέσει έναν μεγάλο εγκέφαλο, ένα παχύ μέτωπο και σχεδόν τετράγωνες κόγχες ματιών και αυτά τα χαρακτηριστικά το διαφοροποιούν από τα άλλα είδη Homo.
Ο Homo longi ή «άνθρωπος δράκος», όπως ονομάστηκε το νέο αυτό είδος, είχε προηγουμένως προταθεί ότι ήταν ένας μεταγενέστερος άνθρωπος του Πλειστόκαινου, που εντάσσεται στον Homo sapiens και τους Νεάντερταλ. Ωστόσο, η συζήτηση συνεχίζεται ακόμη για το αν πρέπει να ονομαστεί νέο είδος.
Μια άλλη επιστημονική ανακάλυψη του 2021 αφορά τους Νεάντερταλ, καθώς παλαιοντολόγοι από τη Μαδρίτη που δημιούργησαν τρισδιάστατα μοντέλα των δομών των αυτιών των Νεάντερταλ και ισχυρίστηκαν ότι ενδεχομένως είχαν την ικανότητα να μιλούν και να ακούν όπως ακριβώς ο Homo sapiens, το σύγχρονο ανθρώπινο είδος. Οι αντιλήψεις μας για τα πρώιμα ανθρώπινα είδη έχουν σίγουρα μεταβληθεί καθώς αποκαλύπτουμε περισσότερα δεδομένα.
Επιστήμονες ερεύνησαν τον πιθανό ρόλο των ψυχεδελικών στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Μετά από χρόνια αντίστασης του επιστημονικού κόσμου, ερευνητικές αρχίζουν, με πολλούς τρόπους, να αλλάζουν γνώμη για τα ψυχεδελικά ναρκωτικά. Τα θεραπευτικά οφέλη των μαγικών μανιταριών, του LSD και άλλων παραισθησιογόνων υποστηρίζονται ολοένα και περισσότερο από στοιχεία που δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν, καθώς οι ουσίες αυτές γίνονται αντικείμενο μείζονος ερευνητικού ενδιαφέροντος. Το 2021, μπορεί να έχουμε φτάσει ακόμη και σε ένα σημείο καμπής της αποδοχής λόγω των σκληρών αποτελεσμάτων μιας μελέτης του Κέντρου Ψυχεδελικών Ερευνών του Imperial College του Λονδίνου.
Διαπίστωσε ότι η ψιλοκυβίνη, μια ουσία που προέρχεται από μαγικά μανιτάρια, ήταν τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματική στη θεραπεία της κατάθλιψης με την εσκιταλοπράμη. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν επίσης ψυχολογική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της δοκιμής. Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, διπλά τυφλή μελέτη και ο σχεδιασμός υποδηλώνει ότι η ψιλοκυβίνη προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς από την εσκιταλοπράμη, η οποία είναι ένας από τους πιο συχνά συνταγογραφούμενους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης.
Εμβόλιο mRNA κατά του HIV βρίσκεται σε κατάσταση δοκιμών
Ως ενθαρρυντικά εκτιμώνται τα αποτελέσματα ενός αμερικανικού πειραματικού mRNA εμβολίου κατά του ιού HIV, με τη συμμετοχή του διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων (NIAID) των ΗΠΑ, Άντ. Φάουτσι. Συγκεκριμένα, το πειραματικό mRNA εμβόλιο κατά του ιού HIV -παρόμοιας τεχνολογίας με αυτή των εμβολίων Covid-19- εμφάνισε ενθαρρυντικά αποτελέσματα κατά τη δοκιμή του σε ζώα (τρωκτικά και μαϊμούδες μακάκους), όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες στις ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα τα οποία δημοσιεύτηκαν στο Nature Medicine δείχνουν πως το εμβόλιο ήταν ασφαλές και παρήγαγε την επιθυμητή ανοσολογική αντίδραση απέναντι σε έναν ιό παρόμοιο με αυτόν του HIV τον simian-human immunodeficiency virus (SHIV), μειώνοντας μάλιστα τον κίνδυνο μόλυνσης κατα 79% σε σχέση με την ανεμβολίαστη ομάδα ελέγχου.
Η πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση νεφρού χοίρου σε άνθρωπο
Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά στον κόσμο μεταμόσχευσαν με επιτυχία όχι ένα αλλά δύο νεφρούς γενετικά τροποποιημένου χοίρου σε έναν άνθρωπο που ήταν εγκεφαλικά νεκρός. Η μεταμόσχευση οργάνων ζώων σε ανθρώπους -γνωστή ως ξενομεταμόσχευση- υπόσχεται να αυξήσει τον αριθμό των διαθέσιμων οργάνων και έτσι να αποτρέψει χιλιάδες θανάτους που συμβαίνουν κάθε χρόνο σε ανθρώπους που βρίσκονται σε μακριές λίστες αναμονής για μεταμόσχευση, αλλά τελικά δεν προλαβαίνουν. Αυτή η μεταμόσχευση αποτελεί μια επαναστατική στιγμή στην ιστορία της ιατρικής.
Πηγές:
www.sciencefocus.com/news/science-news-2021/
www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/10-science-breakthroughs-of-2021-that-you-need-to-know-about
