Η έννοια του θανάτου, της μνήμης και της μνημόνευσης μετασχηματίζεται ενεργά από τους εικονικούς χώρους. Πολλοί έχουν βιώσει την εμπειρία φίλων, αγαπημένων προσώπων ή δημόσιων προσωπικοτήτων να πεθαίνουν και να αφήνουν διαδικτυακά ψηφιακά ίχνη της ζωής τους.
Τα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει χώροι συγκέντρωσης, πένθους και μνημόνευσης των ανθρώπων που έχουν φύγει από τη ζωή. Τα ψηφιακά προφίλ, τα άβαταρ και η διαδικτυακή παρουσία κάποιου αποτελούν πλέον μέρος μιας ευρύτερης ψηφιακής κληρονομιάς. Πώς θα υπάρχει ο θάνατος στο metaverse και το Web3;
Advertisment
Ο θάνατος ως αποκλεισμός από το δίκτυο
Ένα πρόσφατο meme στο Twitter και το Reddit που ασκεί κριτική στο Meta (πρώην Facebook) ισχυρίζεται ότι ο Mark Zuckerberg είπε: «Αν πεθάνεις στο metaverse, πεθαίνεις στην πραγματική ζωή». Το meme αναφέρεται σε ένα δυστοπικό όραμα που εξισώνει την απαγόρευση από το metaverse με μια μορφή «θανάτου» τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά.
Το μετέπειτα σχόλιο ως meme ασκεί κριτική σε μια συγκεντρωτική εκδοχή του metaverse, στην οποία η εξουσία συγκεντρώνεται σε μια χούφτα ιδιοκτητών ή διαχειριστών. Το ποιος ζει ή «πεθαίνει» (δηλαδή, αποκλείεται/εξορίζεται) σε ένα δίκτυο είναι εκτός του ελέγχου των χρηστών σε αυτό το μοντέλο.
Δεν θα είναι όλα τα metaverses συγκεντρωτικά, και ακόμη και αυτά που θα είναι, θα έχουν διαφορετικούς κανόνες, κανονισμούς και διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Το metaverse δεν είναι το ίδιο πράγμα με το Web3.
Advertisment
Οι εικονικοί κόσμοι θα υπάρχουν επίσης ως μέρος του Web3 ή web 3.0., ενός αποκεντρωμένου Διαδικτύου που βασίζεται στην αλυσίδα μπλοκ (blockchain) και στους αποκεντρωμένους αυτόνομους οργανισμούς (DAOs), οι οποίοι ιδανικά θα επιτρέπουν στους χρήστες να κατέχουν τα δικά τους δεδομένα και ψηφιακές ταυτότητες.
Με την άφιξη του Web3, η εξουσία να τραβήξουν την πρίζα σε χρήστες ή λογαριασμούς δεν θα βρίσκεται πλέον στα χέρια λίγων και εκλεκτών. Οι υποστηρικτές του Web3 ελπίζουν ότι αυτό το μοντέλο θα οδηγήσει σε ένα πιο δημοκρατικό Διαδίκτυο, στο οποίο οι χρήστες θα έχουν μεγαλύτερη εξουσία και ιδιοκτησία. Αυτό σημαίνει ότι καμία μεμονωμένη οντότητα δεν θα μπορεί να απομακρύνει έναν χρήστη.
Ωστόσο, η απαγόρευση ή η απομάκρυνση από ένα δίκτυο είναι μόνο μια μορφή «θανάτου». Οι σχεδιαστές και οι προγραμματιστές των πολλών κόσμων του metaverse και του Web3 θα πρέπει να παλέψουν με το πώς ο φυσικός και ο ψηφιακός θάνατος υπάρχουν στους εικονικούς χώρους. Το πώς θα υπάρχει ο θάνατος σε αυτούς τους εικονικούς χώρους μπορεί να χωριστεί σε δύο πολύ διαφορετικά ερωτήματα:
– Πώς θα αντιμετωπιστεί ψηφιακά ο φυσικός θάνατος ενός χρήστη; Τι συμβαίνει με τα δεδομένα και τους λογαριασμούς των ανθρώπων που έχουν πεθάνει; Πώς θα επηρεάσουν οι προγραμματιστές και οι δημιουργοί του metaverse και του Web3 τη σχέση μας με τις ψηφιακές μας κληρονομιές;
– Πώς βιώνεται ο «θάνατος» στους εικονικούς χώρους από τους ζωντανούς χρήστες; Θα υπάρξουν προσομοιωμένες εμπειρίες θανάτου, όπως στα μαζικά διαδικτυακά παιχνίδια πολλαπλών παικτών; Η απαγόρευση ή η απομάκρυνση από τα δίκτυα θα είναι τόσο σημαντική κοινωνικά ή οικονομικά που θα μοιάζει με μια μορφή «θανάτου»;
Όσον αφορά το πρώτο ερώτημα, οι σχεδιαστές και οι προγραμματιστές του metaverse αντιμετωπίζουν το πολύπλοκο έργο του τι θα κάνουν με τους ανενεργούς λογαριασμούς των αποθανόντων χρηστών. Οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναγκάστηκαν να αναπτύξουν ad hoc λύσεις για το πρόβλημα αυτό.
Λογαριασμοί/ μνημόσυνα και επιλογές κληρονομιάς
Το 2006, το Facebook έδωσε στους χρήστες ή στα μέλη των οικογενειών των χρηστών τη δυνατότητα να μνημονεύουν λογαριασμούς με την ένδειξη «Remembering» στην κορυφή του προφίλ. Οι χρήστες μπορούν επίσης να επιλέξουν επαφές κληρονομιάς ή, στις ρυθμίσεις, να διαγραφεί ολόκληρος ο λογαριασμός τους μετά το θάνατό τους. Οι λογαριασμοί Instagram μπορούν να παγώσουν και να μνημονευτούν ή τα μέλη της οικογένειας ή οι πλησιέστεροι συγγενείς μπορούν να αποφασίσουν να διαγράψουν τον λογαριασμό. Η Google προσφέρει μια ονομαστική επαφή κληρονομιάς.
Το 2019, το Twitter ανακοίνωσε ότι θα διαγράψει ανενεργούς λογαριασμούς, αλλά στη συνέχεια σταμάτησε αυτή τη διαδικασία μετά από δημόσιες αντιδράσεις και εργάζεται για να απελευθερώσει λογαριασμούς με μνημόνευση.
Το Web3 θα αντιμετωπίσει επίσης τον τρόπο με τον οποίο ο θάνατος θα επηρεάσει τους λογαριασμούς – τι συμβαίνει με τα μη μεταβιβάσιμα token ή το κρυπτονόμισμα μετά τον θάνατο; Θα προκύψουν ζητήματα σχετικά με τη μεταφορά και την πρόσβαση στα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Ο ψηφιακός σχεδιασμός της περιουσίας θα γίνεται όλο και πιο σημαντικός.
Σε ένα πρόσφατο έγγραφο με τίτλο «Αποκεντρωμένη κοινωνία: Finding Web3’s Soul», οι συν-συγγραφείς Puja Ohlhaver του Flashbots, Glen Weyl της Microsoft και Vitalik Buterin του Ethereum παρουσιάζουν ένα εργαλείο που ονομάζεται «soulbound» tokens (SBTs), τα οποία θα αντιπροσωπεύουν διαπιστευτήρια, μέλη και συνδέσεις για τη δημιουργία προφίλ και φήμης – μια σειρά από ζωντανά, δημόσια ορατά tokens που ενδεχομένως να μπορούν να ανακληθούν από τον εκδότη. Οι λογαριασμοί αναφέρονται ως «ψυχές».
Οι άνθρωποι θα έχουν «ψυχές» που θα αποθηκεύουν βαθμούς με βάση τα εκπαιδευτικά τους πιστοποιητικά, τα επαγγελματικά τους πιστοποιητικά, το ιστορικό απασχόλησης ή έργα τέχνης ή συγγραφής που δημιούργησαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Εταιρείες και οργανισμοί όπως πανεπιστήμια ή εταιρείες θα εκδίδουν βαθμούς για να επαληθεύσουν μια πιστοποίηση ή μια ιδιότητα μέλους. Τι θα συμβεί σε όλα αυτά μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη;
Οι τελετουργίες πένθους και μνημοσύνου έχουν μεταμορφωθεί ενεργά από την τεχνολογία και θα συνεχίσουν να εξελίσσονται καθώς η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε – και τον τρόπο με τον οποίο πεθαίνουμε.
Κωδικοί QR έχουν προστεθεί στις επιτύμβιες στήλες για να φέρουν την μνημόνευση στον διαδικτυακό χώρο. Τρισδιάστατα και τεχνητά ολογράμματα διατηρούν τις ιστορίες των επιζώντων του Ολοκαυτώματος για τις μελλοντικές γενιές. Νεκροί μουσικοί ανεβαίνουν στη σκηνή με τη μορφή μουσικών ολογραμμάτων. Εικονικές κηδείες έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη και σε εικονικούς κόσμους, συμπεριλαμβανομένης μιας εικονικής κηδείας ενός γνωστού παίκτη που πραγματοποιήθηκε στο World of Warcraft.
Περνώντας στο δεύτερο ερώτημα: Θα υπάρχουν εμπειρίες θανάτου σε εικονικούς κόσμους για τους ζωντανούς χρήστες; Πώς θα απεικονίζεται ο θάνατος; Ποιος είναι ο ψυχολογικός αντίκτυπος στον χρήστη;
Ο θάνατος στα βιντεοπαιχνίδια και τους εικονικούς κόσμους
Ένα παράθυρο για την κατανόηση αυτού του γεγονότος είναι η εξέταση του τρόπου με τον οποίο απεικονίζεται ο θάνατος στους εικονικούς κόσμους και στα διαδικτυακά παιχνίδια πολλαπλών παικτών. Η Wanda Gregory, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον που διδάσκει σχεδιασμό παιχνιδιών, περιγράφει τον θάνατο ως ένα σημαντικό μηχανισμό του παιχνιδιού και ως ένα παράθυρο στις πεποιθήσεις και τα συναισθήματά μας απέναντι στη θνητότητα.
Ο θάνατος ως αποτυχία για την επίτευξη ενός στόχου
Στα παιχνίδια, ο θάνατος μπορεί να συμβολίζει την αποτυχία επίτευξης ενός στόχου και είναι ένας τρόπος για να επιβραδυνθεί το gameplay και να δοθεί στον παίκτη η ευκαιρία να μάθει και να ξαναπαίξει. Είναι ένας τρόπος να παρέχεται αρκετή πρόκληση και αίσθηση επείγοντος για την επίτευξη ροής. Η Dr. Gregory επισημαίνει ότι ακόμη και στο παιχνίδι Candy Crush, στον παίκτη δίνονται «ζωές» αντί για «στροφές» για να εμπλακεί ο παίκτης.
Ο θάνατος ως επανεκκίνηση ή «επαναφορά»
Ορισμένοι εικονικοί κόσμοι επιλέγουν έναν «θάνατο» που έχει ελάχιστες έως μηδενικές επιπτώσεις στον χρήστη. Στο Second Life, έναν εικονικό κόσμο που λειτουργεί από το 1992, ο θάνατος είναι απλά μια επανεκκίνηση. Όταν το άβαταρ υποστεί αρκετή ζημιά ώστε η υγεία της καρδιάς του να πέσει στο 0%, το άβαταρ τηλεμεταφέρεται στην αρχική του τοποθεσία. Ο «θάνατος» δεν είναι μόνιμος και ο χρήστης δεν χάνει κανένα απόθεμα.
Θάνατος ως μερική ανάσταση
Σε ορισμένα εικονικά παιχνίδια, ο θάνατος μεταφέρεται ως μερική ανάσταση. Η Dr. Gregory περιγράφει την εμπειρία μιας παλαιότερης έκδοσης του World of Warcraft, όπου μετά το θάνατο του avatar, ο παίκτης έχει την επιλογή να πληρώσει ένα ποσό στον Άγγελο του Θανάτου και να αναστηθεί με λιγότερη δύναμη ή να επιλέξει να πάει σε μια ειδική πίστα ως πνεύμα που προσπαθεί να βρει το σώμα του.
Ο θάνατος ως αναστοχασμός της θνητότητας
Ο τρόπος με τον οποίο ο θάνατος βιώνεται ψυχολογικά στους εικονικούς χώρους επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τους προγραμματιστές και τους παίκτες. Η Gregory περιγράφει πώς η διατήρηση του avatar της στη ζωή απέκτησε ζωτική σημασία καθώς υποβαλλόταν σε θεραπεία για τον καρκίνο. Η επιβίωση στο παιχνίδι απέκτησε νέο νόημα.
«Καθώς οι παίκτες και οι προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών γερνούν, καθώς μεγαλώνετε και σκέφτεστε τη θνησιμότητα, πώς θα αλλάξει αυτό τον τρόπο που παίζετε το παιχνίδι και τι θα παρατηρήσετε στο παιχνίδι;» αναρωτιέται. Καθώς οι εικονικοί χώροι εξελίσσονται, θα εξελίσσονται και οι προοπτικές μας για τον θάνατο και τις ψηφιακές κληρονομιές.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/urban-survival/202206/how-will-death-exist-in-the-metaverse-and-web3
