Μετά την καταστροφική εισβολή των ανταρτών στη Φρίταουν το 1999 και την επιδημία του Έμπολα το 2014, η Υβόν Άκι-Σόγιερ, δήμαρχος της πόλης, αρνήθηκε να αφήσει την απόγνωση να την παραλύσει. Αντ’ αυτού, χρησιμοποίησε τον θυμό της ως καταλύτη για δράση. Σε αυτήν την εμπνευσμένη ομιλία, μοιράζεται τον τρόπο με τον οποίο μεταμόρφωσε την πόλη της, παίρνοντας τα απαραίτητα ρίσκα για να επιφέρει δραματικές αλλαγές – και μας αποδεικνύει πώς μπορούμε να αντλήσουμε δύναμη από τη δυσαρέσκειά μας.
Advertisment
Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη την ομιλία
00:04
Μερικές φορές, έχεις ένα άσχημο συναίσθημα. Δεν είσαι ευχαριστημένος με το πώς πάνε τα πράγματα. Νιώθεις δυσαρέσκεια και απογοήτευση, και συχνά, επιλέγεις να ζεις μ’ αυτό το συναίσθημα. Είναι μια κατάσταση που πείθουμε τον εαυτό μας ότι πρέπει να υπομείνει. Όμως στ’ αλήθεια πιστεύω ότι όλοι έχουμε την ικανότητα να μετατρέψουμε αυτό το αρνητικό συναίσθημα σε θετικό επιτρέποντας απλώς στη δυσαρέσκειά μας να γεννήσει την αλλαγή.
00:40
Στις 6 Ιανουαρίου 1999, δούλευα στο Λονδίνο όταν τα κανάλια άρχισαν να μεταδίδουν την επαναστατική εισβολή στην πατρίδα μου, τη Φριτάουν στη Σιέρα Λεόνε. Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πτώματα πλημμύρισαν τους δρόμους της Φρίταουν. Η ηλικιωμένη θεία του συζύγου μου κάηκε ζωντανή και σκέφτηκα το δύο ετών παιδί μου στη θέση των μικρών παιδιών με τα ακρωτηριασμένα άκρα.
01:12
Συνάδελφοι με ρώτησαν, «Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;» Δεν ήξερα, έτσι άρχισα να καλώ τους αριθμούς που εμφανίστηκαν στην οθόνη μου καθώς διεθνείς οργανισμοί βοήθειας άρχισαν να κάνουν εκκλήσεις για συγκέντρωση χρημάτων για την αντιμετώπιση της τραγωδίας. Η ασάφεια και η αοριστία αυτών των συνομιλιών με απογοήτευσαν. Ένιωσα ότι οι άνθρωποι που συγκέντρωναν τα χρήματα δεν καταλάβαιναν το μέγεθος της κρίσης, το οποίο ήταν φυσικό, αλλά δεν ένιωσα καθησυχασμένη, ούτε και πεισμένη ότι οι παρεμβάσεις που τελικά θα εφάρμοζαν θα είχαν τον μεγάλο αντίκτυπο που ήταν εμφανώς αναγκαίος. Είχα ένα σφίξιμο σαν κόμπο στο στομάχι για μέρες κι ενώ συνέχιζα να βλέπω στην τηλεόραση τη φρίκη να εκτυλίσσεται, συνεχώς αναρωτιόμουν, Τι μπορώ να κάνω εγώ; Τι πρέπει να κάνω; Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να βοηθήσω τα παιδιά που πλήττονταν από τον πόλεμο. Αυτό κάναμε λοιπόν.
Advertisment
02:13
Εγώ, η αδερφή μου και μερικοί φίλοι ιδρύσαμε το Ταμείο Πολέμου της Σιέρα Λεόνε για τα Παιδιά, ΤΠΣΛ. Αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε στους χιλιάδες ανθρώπους που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και ζούσαν τώρα σε πολύ κακές, δύσκολες συνθήκες σε καταυλισμούς στη Φρίταουν. Ξεκινήσαμε με τον καταυλισμό Ρος Ρόουντ στο ανατολικό άκρο της πόλης. Σε συνεργασία με έναν τοπικό οργανισμό υγείας, εντοπίσαμε περίπου 130 από τις πιο ευάλωτες ανύπαντρες μητέρες με παιδιά κάτω των πέντε ετών και τις στηρίξαμε εφοδιάζοντάς τες με επαγγελματικές δεξιότητες, μικροπιστώσεις και ό,τι άλλο μας ζήτησαν. Υπό από αυτές τις δύσκολες συνθήκες, ακόμα και να κάνεις τα βασικά, δεν ήταν κάτι εύκολο, αλλά η συλλογική μας αίσθηση δυσαρέσκειας από την απαράδεχτη υπάρχουσα κατάσταση μας έδωσε δύναμη να προχωρήσουμε. Κάποιες από αυτές τις γυναίκες άνοιξαν μικρές επιχειρήσεις, εξόφλησαν τα δάνειά τους και κι έτσι κατέστησαν δυνατό να δοθούν οι ίδιες ευκαιρίες και σε άλλες μητέρες με τα παιδιά τους.
03:23
Και συνεχίσαμε. Το 2004, ανοίξαμε ένα κέντρο γεωργικής κατάρτισης για παιδιά πρώην στρατιώτες, και όταν ο πόλεμος πια τελείωσε, ξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα υποτροφιών για μειονεκτούντα κορίτσια που υπό άλλες συνθήκες δεν θα ήταν σε θέση να συνεχίσουν το σχολείο. Σήμερα, η Στέλλα, ένα από αυτά τα κορίτσια, είναι έτοιμη να πάρει το πτυχίο Ιατρικής. Είναι εκπληκτικό τι μπορεί λίγη δυσαρέσκεια να καταφέρει.
03:52
(Χειροκρότημα)
03:55
Δέκα χρόνια αργότερα, το 2014, η Σιέρα Λεόνε χτυπήθηκε από τον Έμπολα. Δούλευα στην κατασκευή ενός ξενοδοχείου στη Φρίταουν στις 25 Μαΐου, όταν ανακοινώθηκαν τα πρώτα κρούσματα, αν και είχα επιστρέψει στο Λονδίνο όταν στις 30 Ιουλίου ανακοινώθηκε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ίδια μέρα που πολλές αεροπορικές εταιρείες σταμάτησαν τις πτήσεις προς Σιέρα Λεόνε.
04:21
Θυμάμαι να κλαίω για ώρες, ρωτώντας τον Θεό, Γιατί αυτό; Γιατί σ’ εμάς; Αλλά πέρα από τα δάκρυα, άρχισα να νιώθω ξανά αυτή τη βαθιά αίσθηση δυσαρέσκειας.
04:36
Όταν λοιπόν έξι μήνες μετά την επιβεβαίωση των πρώτων κρουσμάτων, κάλπαζε ακόμα η διασπορά του ιού στη Σιέρα Λεόνε και ο αριθμός των ανθρώπων που μολύνονταν και πέθαιναν συνέχισε να αυξάνεται, η απογοήτευση και ο θυμός μου ξεπέρασαν κάθε όριο και κατάλαβα ότι δεν μπορούσα να παραμείνω αμέτοχος θεατής απ’ το εξωτερικό. Έτσι, στα μέσα Νοεμβρίου, αποχαιρέτησα τον σύζυγο και παιδιά μου που πολυαγαπώ και έχουν τόση κατανόηση, και επιβιβάστηκα σ’ ένα σχεδόν άδειο αεροπλάνο για τη Φρίταουν.
05:11
Η Φρίταουν ήταν τώρα το επίκεντρο της επιδημίας. Υπήρχαν εκατοντάδες νέα κρούσματα κάθε εβδομάδα. Μιλούσα με πολλούς εμπειρογνώμονες ιατρούς, επιδημιολόγους και απλούς ανθρώπους κάθε μέρα. Όλοι ήταν πολλοί φοβισμένοι.
05:27
«Δεν θα τα καταφέρουμε αν δεν μιλήσουμε στον κόσμο σε κάθε μικρή πόλη και χωριό» είπε ο Δρ. Γιότι, γιατρός της Ουγκάντα που εργαζόταν για τον ΠΟΥ, και που είχε ασχοληθεί σχεδόν με όλα τα ξεσπάσματα του Έμπολα στην Αφρική κατά το παρελθόν. Είχε δίκιο, αλλά δεν υπήρχε κανένα σχέδιο για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο.
05:48
Έτσι, ένα Σαββατοκύριακο στις αρχές Δεκεμβρίου, Ανέπτυξα ένα σχέδιο που έγινε γνωστό ως το σχέδιο Western Area Surge. Ήταν απαραίτητο να συζητήσουμε με τους ανθρώπους, όχι απλώς να τους μιλήσουμε. Έπρεπε να μιλήσουμε με αυτούς που ασκούν επιρροή στη κοινότητα για να πείσουμε τους ανθρώπους να μας ακούσουν. Έπρεπε να μιλήσουμε στους ανθρώπους από κοντά, όχι από μεγάφωνα. Και χρειαζόμασταν περισσότερες κλίνες. Το Εθνικό Κέντρο Καταπολέμησης του Έμπολα, NERC, υλοποίησε αυτό το σχέδιο, κι ως την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο αριθμός των κρουσμάτων μειώθηκε αισθητά. Μου ζητήθηκε να υπηρετήσω ως η νέα Διευθύντρια Προγραμματισμού του NERC, και ταξίδεψα σε όλη τη χώρα, προσπαθώντας να προλάβω ξεσπάσματα του ιού αλλά και να αποκριθώ σε άλλα σε απομακρυσμένα χωριά στις επαρχίες καθώς και στις αστικές παραγκουπόλεις.
06:42
Μια φορά, βγήκα από το αυτοκίνητό μου να βοηθήσω έναν άνδρα που είχε καταρρεύσει στο δρόμο. Πάτησα κατά λάθος σε υγρά που κύλαγαν στο δρόμο από εκεί που βρισκόταν. Έτρεξα στο σπίτι των γονιών μου κι έπλυνα τα πόδια μου με χλωρίνη. Ποτέ δεν θα ξεχάσω να περιμένω για τα αποτελέσματα των εξετάσεών του, καθώς έλεγχα συνεχώς τη θερμοκρασία μου τότε και σ’ όλη τη διάρκεια της επιδημίας.
07:08
Ο αγώνας κατά του Έμπολα ήταν πιθανότατα η πιο δύσκολη, αλλά και η πιο ωφέλιμη εμπειρία της ζωής μου, και είμαι πραγματικά ευγνώμων για τη δυσαρέσκεια που μου δημιούργησε την ανάγκη να δράσω.
07:24
Η δυσαρέσκεια μπορεί να υποβόσκει για καιρό κάτω από την επιφάνεια, ή μπορεί να έρθει ξαφνικά, να την πυροδοτήσουν τα γεγονότα. Μερικές φορές και τα δύο. Στην πατρίδα μου, έτσι έγινε.
07:39
Για χρόνια, η πόλη μας άλλαζε, και μου προκαλούσε αφάνταστο πόνο. Θυμάμαι στην παιδική μου ηλικία να μεγαλώνω σκαρφαλώνοντας δέντρα, να κόβω μάνγκο και δαμάσκηνα στην πανεπιστημιούπολη όπου ο πατέρας μου ήταν λέκτορας. Να ψαρεύω στα ρυάκια βαθιά στους βοτανικούς κήπους. Οι πλαγιές γύρω από τη Φρίταουν ήταν καλυμμένες από πλούσια βλάστηση, και οι παραλίες ήταν καθαρές και παρθένες. Ο διπλασιασμός του πληθυσμού της Φρίταουν στα χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο, και η έλλειψη χωροταξίας και πολεοδομίας είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική αποψίλωση των δασών. Καταστράφηκαν τα δέντρα και η φυσική ομορφιά για να δημιουργηθεί χώρος για νέες κοινότητες, νόμιμες ή αυθαίρετες, και για την κοπή καυσόξυλων. Ήμουν πολύ ταραγμένη και δυσαρεστημένη.
08:38
Δεν ήταν μόνο η καταστροφή των δέντρων και των πλαγιών που με ενοχλούσε. Ήταν επίσης ο αντίκτυπος στους ανθρώπους, καθώς οι υποδομές απέτυχαν να συμβαδίσουν με την αύξηση του πληθυσμού. Δεν υπήρχε κανένα σύστημα υγιεινής, μια βρώμικη πόλη με τύφο, ελονοσία και δυσεντερία. Δεν ήξερα τα στατιστικά τότε, αλλά αποδείχθηκε ότι μέχρι το 2017, μόνο το 6% των υγρών αποβλήτων και 21% των στερεών αποβλήτων συλλέγονταν και αποχετεύονταν. Τα υπόλοιπα ήταν γύρω μας, σε αυλές, χωράφια, ποτάμια και κατέληγαν στη θάλασσα.
09:20
Ο τρόπος αντιμετώπισης του έντονου θυμού και απογοήτευσης που ένιωθα δεν ήρθε με κάποιον μαγικό τρόπο. Δεν λειτουργεί έτσι η δύναμη της δυσαρέσκειας. Πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι τα πράγματα μπορούν να καλυτερέψουν και να πάρεις τα ρίσκα που θα επιφέρουν αυτή την αλλαγή. Κι έτσι το 2017 αποφάσισα να κατέβω για δήμαρχος, γιατί ήξερα ότι μπορούσαμε και καλύτερα. Φάνηκε πως και άλλοι το πίστευαν, γιατί κέρδισα τις εκλογές.
09:52
(Χειροκρότημα)
09:55
Σήμερα, υλοποιούμε ένα φιλόδοξο σχέδιο για να μεταμορφώσουμε την πόλη μας, και μιλάω σε πρώτο πληθυντικό, πραγματικά ενθουσιασμένη γι’ αυτό, γιατί συμμετέχει ολόκληρη η κοινότητα της Φρίταουν, είτε πρόκειται για συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανταμοιβής των γειτονιών που έδειξαν τη μεγαλύτερη βελτίωση στη συνολική καθαριότητα, ή συμμετοχή στα προγράμματά μας που καθοδηγούν και φέρνουν σ’ επαφή τους ανθρώπους με συλλέκτες αποβλήτων μέσω των εφαρμογών μας.
10:30
Η Φρίταουν σήμερα, είναι μια πολύ καθαρότερη πόλη, κι όσο για τα δέντρα για τα οποία είμαστε τόσο γνωστοί, φυτέψαμε άλλα 23.000 την τελευταία περίοδο των βροχών.
10:42
(Χειροκρότημα)
10:43
Και το 2020 σκοπεύουμε να φυτέψουμε ένα εκατομμύριο δένδρα ακόμα στο πλαίσιο της εκστρατείας μας «Φρίταουν: Η Πόλη των Δέντρων».
10:51
(Χειροκρότημα)
10:54
Μερικές φορές, έχουμε ένα άσχημο συναίσθημα. Δεν είμαστε ευχαριστημένοι με το πώς πάνε τα πράγματα. Νιώθουμε δυσαρέσκεια και απογοήτευση, Μπορούμε να αλλάξουμε αυτό το αρνητικό σε θετικό.
11:13
Εάν πιστεύετε ότι τα πράγματα μπορούν να καλυτερέψουν, έχετε τότε την επιλογή να κάνετε κάτι, αντί να μην κάνετε τίποτα. Η ένταση και οι περιστάσεις κάθε κατάστασης μπορεί να διαφέρουν αλλά για τον καθένα μας υπάρχει ένας κοινός παρανομαστής. Μπορούμε, παίρνοντας τα κατάλληλα ρίσκα, να κάνουμε τη διαφορά, και θα κλείσω λέγοντας, βγείτε έξω, πάρτε ένα ρίσκο. Αν μπορούμε να ενωθούμε πίσω τη δύναμη της δυσαρέσκειας, ο κόσμος θα γίνει ένα καλύτερο μέρος.
11:47
Σας ευχαριστώ.
11:49
(Χειροκρότημα)
