Υπήρξες ποτέ σε μια σχέση όπου κάποιος σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι τρελός-η;
Υπήρξες με ανθρώπους που διαστρέβλωναν τα λόγια σου σε τέτοιο σημείο ,ώστε να παρουσιάζουν ότι εσύ φταις για ότι δεν πάει καλά;
Advertisment
Αν ναι, τότε μπορεί να έχεις πέσει θύμα χειρισμού ή gaslighting.
Εάν δεν έχετε ακούσει ξανά τον όρο, το gaslighting είναι μια μορφή συναισθηματικής κακοποίησης όπου ο θύτης κάνει το θύμα να αμφισβητήσει την πραγματικότητα και τη λογική του.
Δυστυχώς, αυτός ο τύπος χειραγώγησης είναι πολύ συνηθισμένος στις σχέσεις.
Λίγο ή πολύ όλοι έχουμε βιώσει φαινόμενα χειρισμού, τόσο σε ρομαντικές σχέσεις όσο και με φίλους. Είναι εκείνες οι περιπτώσεις που νιώθεις χωρίς να το συνειδητοποιείς σύγχυση, απογοήτευση και μοναξιά.
Advertisment
Δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί το πρόβλημα του χειρισμού, ώστε να απομακρυνθούμε από τέτοιες σχέσεις. Η πρώτη κίνηση που θα ανοίξει τον δρόμο είναι αναμφίβολα η επίγνωση.
Ας δούμε όμως 5 φράσεις που οι χειριστικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν στις σχέσεις τους χωρίς να συνειδητοποιούν το κακό τους.
#1. «Αν νοιαζόσουν για μένα, θα ___» (Χειριστική στοργή)
Αυτή είναι μια κλασική μορφή χειρισμού που οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν στις σχέσεις τους.
«Αν νοιαζόσουν για μένα, θα με άκουγες ό,τι κι αν γίνει».
«Αν νοιαζόσουν για μένα, θα ήθελες να περνάς περισσότερο χρόνο μαζί μου».
Όπως εκμυστηρεύεται ο Θωμάς «στην αρχή, σκέφτηκα ότι μπορεί να έχει ένα νόημα. Ίσως δεν της έδειχνα πως νοιαζόμουν τόσο όσο νόμιζα.
Αλλά όσο περισσότερο το έλεγε, τόσο περισσότερο συνειδητοποίησα ότι απλώς προσπαθούσε να με ελέγξει με τα λόγια της.
Με έκανε να αμφισβητήσω τις πράξεις και τις προθέσεις μου, ενώ έκανα ό,τι μπορούσα για να της δείξω ότι νοιάζομαι.
Την άκουγα με προσοχή, περνούσα ποιοτικό χρόνο μαζί της, βλέπαμε ταινίες που της άρεσαν, πήγαινα σε δείπνα επαγγελματικά μαζί της και προσπάθησα να κάνω τα πράγματα να λειτουργήσουν. Αλλά δεν το ήθελε αυτό. Ήθελε τον έλεγχο.»
Τι μπορεί να αλλάξει μια τέτοια κατάσταση:
Όταν σιγουρευτείτε για τον χειρισμό που ασκείται πάνω σας, μια επιλογή είναι να επιμείνετε σταθερά να επαναλαμβάνετε τις εξής φράσεις: «Γνωρίζω τις δικές μου προθέσεις και δεν πρόκειται να αμφιβάλω για τον εαυτό μου με αυτά που λες».
«Κάνω ό,τι μπορώ για να σου δείξω ότι νοιάζομαι και αυτό είναι το μόνο που μπορώ να κάνω».
Οι σχέσεις δεν έχουν «αν» και «αλλά». Εάν υπάρχουν,σε αυτή η σχέση δεν αξίζει για να επενδύσετε.
#2. “Εσύ πάντα/Εσύ ποτέ ___.” (Μιλάμε απόλυτα)
Το να μιλάς απόλυτα είναι το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις σε μια διαφωνία.
Φράσεις όπως «Πάντα ακυρώνεις σχέδια» ή «Δεν θέλεις ποτέ να βγεις έξω», είναι από τις πιο συνηθισμένες. Τα απόλυτα δεν είναι ποτέ αληθινά. Σας βάζουν στην διαδικασία όμως να σκεφτείτε πόσο λάθος έχουν και πώς πρέπει να αποδείξετε ότι έχετε δίκιο. Πολλές φορές σας κάνουν έντονα να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας.
Τι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση:
Αν κάποιος πει «εσύ πάντα…» ή «εσύ ποτέ…», μην πάτε αμυνόμενοι.
Αντίθετα, επισημάνετε ήρεμα την εξαίρεση στον κανόνα.
«Δεν ακυρώνω πάντα σχέδια. Υπήρξαν στιγμές που τα κράτησα».
«Θέλω να βγαίνω μερικές φορές. Απλώς δεν ήθελα να βγω έξω τη συγκεκριμένη ώρα».
Εάν δεν έχουν πειστεί ακόμα, δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσετε τη διαφωνία. Πάμε για άλλα.
#3. “Είσαι σαν ____.” (Συναισθηματική κακοποίηση συγκρίνοντάς σας με άλλους)
Αυτό είναι χτύπημα κάτω από τη ζώνη.
Ένας χειριστικός θα πει αυτή τη φράση για να προσπαθήσει να πυροδοτήσει τις ανασφάλειές σας και να σας κάνει να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας.
Μπορεί να πουν, «Είσαι ακριβώς σαν τη μητέρα σου. Ηταν πάντα πολύ συναισθηματική και ποτέ δεν ήξερε πώς να ελέγξει τον εαυτό της».
Ή, «Είσαι σαν τον πατέρα σου. Ήταν πάντα πολύ ευέξαπτος και έδιωχνε όσους τον αγαπούσαν με την συμπεριφορά του».
Αυτές οι φράσεις έχουν σκοπό να σας πληγώσουν και να σας κάνουν να αμφισβητήσετε τον εαυτό σας.
Αλλά ξέρετε τι;
Δεν είστε σαν τη μητέρα ή τον πατέρα σας. Είστε εσείς με τις δικές σας μοναδικές εμπειρίες και ιδιότητες.
Ο καθένας είναι μοναδικός με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Αν κάποιος συγκρίνει τις σωματικές, διανοητικές, συναισθηματικές ή σεξουαλικές σας ικανότητες με άλλους, σας προσβάλλει.
Τι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση:
«Ακριβώς επειδή έχω κάποιες ιδιότητες που μοιάζουν με τους γονείς μου δεν σημαίνει ότι είμαι ακριβώς σαν αυτούς».
“Κανείς δεν είναι τέλειος. Θα το εκτιμούσα αν μπορούσες να με βοηθήσεις να βελτιωθώ, αν νομίζεις ότι έτσι είμαι.”
Μια σχέση έχει να κάνει με το να αναδεικνύει τα δυνατά σημεία και να βοηθά ο ένας τον άλλον να ξεπεράσει τις αδυναμίες.
#4. «Ακριβώς αυτός είναι ο λόγος που δεν έχεις φίλους». (Υποβιβάζοντας την αυτοεκτίμησή σας)
Είναι μια ανεπαίσθητη μορφή κακοποίησης που υφίστανται τα περισσότερα
παιδιά.
Λένε για παράδειγμα οι γονείς στα παιδιά τους ότι δεν έχουν φίλους επειδή ήταν πολύ ντροπαλοί ή πολύ περίεργοι.
Τα παιδιά το πιστεύουν. Μεγαλώνουν νομίζοντας ότι κάτι δεν πάει καλά μαζί τους, ότι κατά κάποιο τρόπο δεν αξίζουν να έχουν φιλίες.
Ως ενήλικες, αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να κάνουν και να κρατήσουν φίλους. Νομίζουν ότι όλοι τους κρίνουν και ότι δεν είναι αρκετά καλοί.
Αν μεγάλωσες ακούγοντας ότι δεν έχεις φίλους γιατί είσαι έτσι ή αλλιώς, ήρθε η ώρα να αφήσεις αυτή την πεποίθηση.
Δεν είναι αλήθεια.
Είσαι άξιος για φιλίες. Είσαι αξιαγάπητος και αξίζεις αγάπη.
Τι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση:
Επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας κάθε στιγμή:
«Είμαι άξιος για φιλίες».
«Είμαι αξιαγάπητος και αξίζω αγάπη».
«Δεν χρειάζομαι την έγκριση κανενός για να είμαι ευτυχισμένος».
5. «Δεν εννοούσα αυτό». (Φυτεύοντας την αυτοαμφισβήτηση στο μυαλό σας)
Αυτή είναι μια συνηθισμένη τακτική κατά την οποία ο θύτης αρνείται τα λόγια ή τις πράξεις του, αφήνοντας το θύμα να αισθάνεται σύγχυση και να αμφιβάλλει για τον εαυτό του.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχετε μια συζήτηση με το σύντροφό σας σχετικά με το γάμο και τη δημιουργία οικογένειας μια μέρα και συμφωνείτε πως το θέλετε και οι δυο.
Αλλά αργότερα, όταν το ξαναφέρετε στην συζήτηση, σας λέει ότι δεν συμφώνησε ποτέ σε αυτό και ότι απλά φαντάζεστε πράγματα.
Αυτό που κάνουν είναι να σας κάνουν να αμφιβάλλετε για την πραγματικότητά σας.
Σας κάνουν να αναρωτιέστε τι πραγματικά συνέβη. Και ως αποτέλεσμα, αρχίζετε να αμφισβητείτε τη μνήμη και τις εμπειρίες σας. Μήπως τελικά ήταν της φαντασία σας αυτή η συζήτηση;
Εάν κάτι σας συμβαίνει σε τακτική βάση, είναι καιρός να κάνετε ένα βήμα πίσω και να επανεκτιμήσετε την κατάσταση.
Μια υγιής σχέση βασίζεται στην εμπιστοσύνη και την επικοινωνία.
Εάν δεν νιώθετε ότι το έχετε αυτό, ίσως είναι καιρός να φύγετε επειδή δεν μπορείτε να κερδίσετε έναν χειριστικό-τοξικό άνθρωπο.
Τι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση:
«Εμπιστεύομαι τη μνήμη και τις εμπειρίες μου».
«Ξέρω τι είδα/άκουσα και ξέρω τι μου είπαν».
«Μπορεί να με επικρίνεις, αλλά δεν πρόκειται να σε αφήσω να με ελέγχεις».
Και να θυμάστε, δεν είστε μόνοι. Χρειάζεται κάποια στιγμή να δώσετε προτεραιότητα στο πιο σημαντικό άτομο στη ζωή σας — ΕΣΑΣ!
