«Όταν μετακομίσω σε ένα μεγαλύτερο σπίτι, θα νιώσω καλύτερα» δηλώσαμε ένα απόγευμα στην παρέα μας. «Μόλις εξασφαλίσω αύξηση στη δουλειά μου, τα προβλήματα μου θα εξαφανιστούν» σκεφτήκαμε εκείνο το χειμωνιάτικο βράδυ. «Αν συναντήσω τον κατάλληλο σύντροφο, θα ανασάνω με ανακούφιση» εξομολογηθήκαμε στον παιδικό μας φίλο κάποιο απόγευμα. Τα χρόνια κύλησαν: αποκτήσαμε πράγματι το ευρύχωρο σπίτι που λαχταρούσαμε, την καλοπληρωμένη θέση εργασίας για την οποία μοχθήσαμε και την υποστηρικτική σχέση που τόσο ονειρευόμασταν.
Γιατί όμως συναισθήματα ανησυχίας, ακόμη και αγωνίας, εξακολουθούν κατά καιρούς να μας κατακλύζουν; Τι στα αλήθεια χρειάζεται ο άνθρωπος προκειμένου να αγγίξει την προσωπική ευδαιμονία;
Advertisment
Αποφεύγοντας τον πόνο, κατακτάμε την ευτυχία
Ο John Sellars στο βιβλίο Η Τέχνη της Ευτυχίας από τις Εκδόσεις Διόπτρα μας ταξιδεύει με αμεσότητα και ευαισθησία στον μαγικό κόσμο της επικούρειας φιλοσοφίας. Και εμείς παραδινόμαστε σε ένα ταξίδι στο συναρπαστικό σύμπαν της σοφίας του, σε μια πνευματική περιήγηση που επιδρά καθοριστικά στον τρόπο σκέψης μας.
Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι η ευχαρίστηση, είπε κάποτε ο αρχαίος φιλόσοφος Επίκουρος όμως η διδασκαλία του περί ευτυχίας δεν σχετίστηκε με τον άσκοπο ηδονισμό αλλά με μια ζωή αταραξίας που καταξιώνει απόλυτα την ύπαρξή μας. Στην Τέχνη της Ευτυχίας η ικανοποίηση ταυτίζεται περισσότερο με την αποφυγή του πόνου και λιγότερο με την άμεση επιδίωξη της ευχαρίστησης ενώ η επαφή με τις βαθύτερες αιτίες του ψυχικού πόνου ορίζεται ως η απαρχή της θεραπείας. Πώς λοιπόν θα ξεπεράσουμε την ψυχική ταλαιπωρία, φτάνοντας στην κατάσταση της απολαυστικής ηρεμίας;
Ας συλλογιστούμε τι είναι αυτό που μας κρατά άγρυπνους τις νύχτες και τι υπονομεύει το φως της λαμπρότερης ημέρας μας αφού, σύμφωνα με τον Επίκουρο, εντοπίζοντας τις αιτίες των ανησυχιών μας θα καταφέρουμε να βρούμε και εκείνα τα επιχειρήματα που αποδεικνύουν την αβασιμότητά τους. Μήπως τελικά χρειαζόμαστε λιγότερα από όσα πιστεύουμε για να ζήσουμε καλά;
Advertisment
Ξεπερνώντας τους δίδυμους πύργους των επιθυμιών και του άγχους για το μέλλον αποκτάμε τον γαλήνιο νου που προάγει την ποιότητα της ζωής μας. Και η φιλοσοφία μπορεί να αποδειχθεί ο πολύτιμος αρωγός της προσπάθειάς μας, συνιστώντας ένα είδος ψυχοθεραπείας που αναδεικνύει τα γνωσιακά μας σφάλματα, απελευθερώνοντάς μας από την ψευδαισθητική τους τυραννία.
Η κατανόηση του τρόπου που λειτουργεί ο κόσμος μας αποδεσμεύει από τα περιττά βάρη, αποδεικνύοντάς μας πως αρκετοί από τους φόβους και τις αγωνίες μας ισοδυναμούν απλώς με την αποτυχία μας να αντικρίσουμε τα πράγματα στις αληθινές τους διαστάσεις.
Θέτοντας ένα όριο στις επιθυμίες, αποδεσμευόμαστε από τη συνεχή προσδοκία
Σύμφωνα με την επικούρεια φιλοσοφία, το μεγαλύτερο μέρος των δεινών μας είναι εσωτερικό και αυτοεπιβαλλόμενο, κάτι που σημαίνει πως έχουμε τη δυνατότητα να παρέμβουμε και να το διορθώσουμε. Την ευτυχία μας, μάλιστα, συχνά την υπονομεύει ο διαρκής αγώνας για πλουτισμό, εκείνο το βασανιστικό συναίσθημα πως όσα και αν αποκτήσουμε ποτέ δεν θα είναι αρκετά.
Αν αναλογιστούμε όμως πως η τροφή, το νερό και το καταφύγιο συνιστούν τις απαιτήσεις της φύσης, τότε απεγκλωβιζόμαστε από το ηδονικό μας κελί, θέτοντας ένα όριο στις ανεξέλεγκτες επιθυμίες μας. Τίποτε εξάλλου δεν αποδεικνύεται αρκετό για όποιον θεωρεί την επάρκεια λίγη. Ωστόσο, πώς αποδεσμευόμαστε από τη συνεχή προσδοκία; Εξασφαλίζοντας την αυτάρκεια μιας καλής ζωής, παύουμε να επιζητάμε διακαώς την εντυπωσιακή βιτρίνα. Και η καλή ζωή δεν αφορά μόνο την ικανοποίηση των σημαντικών μας αναγκών αλλά και την ποιοτική επαφή με τους γύρω μας.
Έφτασε η στιγμή να αναρωτηθούμε αν επενδύουμε πραγματικά στις σχέσεις μας. Έχουμε δίπλα μας ανθρώπους στους οποίους μπορούμε να καταφύγουμε σε περίπτωση κρίσης; Περιτριγυριζόμαστε από φίλους που μας προσφέρουν ηθική υποστήριξη με τη μορφή συμπάθειας και ανεκτικότητας;
Επανεξετάζοντας τη θέση μας στον κόσμο, απαλλασσόμαστε από τον φόβο του θανάτου
Αφού οι σωματικές απολαύσεις είναι σύντομες και φευγαλέες και επομένως δεν μπορούν να μας προσφέρουν τη διαρκή ικανοποίηση που επιζητούμε, γιατί δεν επενδύουμε στην ψυχική ευχαρίστηση; Σκεφτείτε πως ελάχιστα θυμόμαστε από ένα λαχταριστό γεύμα όταν αυτό τελειώσει, όμως η ανάμνηση μιας εποικοδομητικής συζήτησης με έναν φίλο μας συντροφεύει για καιρό αφότου η κουβέντα ολοκληρωθεί.
Βέβαια, η επιδίωξη της ευχαρίστησης δεν συνιστά πάντα μονόδρομο, καθώς ορισμένες φορές κρίνεται συνετό να παραιτηθούμε από τη άμεση ικανοποίηση ή ακόμη και να υπομείνουμε αγόγγυστα έναν πόνο προκειμένου μακροπρόθεσμα να καρπωθούμε τα οφέλη της υπομονή μας. Για παράδειγμα, η θέα στην κορυφή του βουνού είναι μαγευτική όμως για να την απολαύσουμε δεν απαιτείται να υπομείνουμε πρώτα τις κακουχίες της ανάβασης;
Το βιβλίο Η Τέχνη της Ευτυχίας από τις Εκδόσεις Διόπτρα ξεδιπλώνει στις σελίδες του την ιστορία της επικούρειας φιλοσοφίας, μέσα από την καθηλωτική γραφή του John Sellars . Και εμείς μυούμαστε σε έναν διαφορετικό τρόπο ύπαρξης και σκέψης για τη θέση μας στον κόσμο, καθώς και για το νόημα του θανάτου. Ένα εγχειρίδιο σοφίας που μας διδάσκει την τέχνη της ίδιας της ζωής και μας απαλλάσσει από τα περιττά, προετοιμάζοντάς μας για τα ουσιώδη. Ενώ επανεξετάζουμε τη θέση μας στον κόσμο, ακόμη και ο φόβος του θανάτου υποχωρεί.
Επιτέλους κατανοούμε πως δεν θα είμαστε ποτέ νεκροί, επειδή απλούστατα μετά το φυσικό τέλος μας δεν θα υπάρχουμε για κανέναν. Πώς λοιπόν μπορεί να μας τρομοκρατήσει μια μελλοντική κατάσταση ανυπαρξίας την οποία δεν θα βιώσουμε;
Ένα καθοριστικό βήμα προς την πνευματική εξέλιξη
Τα διδάγματα της επικούρειας φιλοσοφίας παραμένουν ολοζώντανα για αιώνες και αποκτούν μάλιστα ιδιαίτερη βαρύτητα στη σύγχρονη εποχή, όπου οι κάτοικοι του δυτικού πολιτισμού επιδίδονται σε ένα ατέρμονο κυνήγι κέρδους και επιτυχίας, παλεύοντας με το διαρκές στρες και την αφόρητη μοναξιά.
Έφτασε η στιγμή να απαλλαγούμε από την πλεονεξία και το άγχος της ανεξέλεγκτης επιθυμίας. Γιατί δεν μπορούμε να ορίσουμε το αύριο αλλά σίγουρα μπορούμε να γευτούμε την απόλυτη ικανοποίηση του εδώ και τώρα, καταξιώνοντας έτσι τη ζωή μας στον μέγιστο βαθμό, ανεξάρτητα του πόσο εκείνη θα διαρκέσει.
Αποκωδικοποιώντας τον τρόπο λειτουργίας του κόσμου μέσα από μια ψύχραιμη, επιστημονική προσέγγιση θέτουμε τα θεμέλια της πνευματικής μας εξέλιξης και αναβαθμίζουμε την ποιότητα της καθημερινότητάς μας. Και κάπως έτσι κατακτάμε την Τέχνη της Ευτυχίας.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα σε όλα τα βιβλιοπωλεία και στο www.dioptra.gr
