Τα πρώτα συμπτώματα της νευροεκφυλιστικής νόσου Αλτσχάιμερ, ξεκινούν τουλάχιστον μια δεκαετία πριν την εκδήλωση των κύριων συμπτωμάτων της. Αν γίνει έγκαιρα η διάγνωση, τότε υπάρχει η δυνατότητα μέσα από την χρήση των ανάλογων φαρμακευτικών σκευασμάτων να υπάρξει καθυστέρηση στη εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, ο πρωτεϊνικός βιοδείκτης GFAP μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βασικό στοιχείο βιοδείκτη στα πολύ πρώιμα στάδια εκδήλωσης της νόσου. Μια έρευνα που διεξάγει το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, στη Σουηδία, θα μπορούσε να βοηθήσει στα επόμενα χρόνια να εντοπιστεί έγκαιρα η σοβαρή αυτή νόσος του εκφυλισμού των κυττάρων του εγκεφάλου.
Advertisment
«Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι η GFAP, ένας βιοδείκτης για τα ενεργοποιημένα κύτταρα του ανοσοποιητικού στον εγκέφαλο, αντανακλά τις αλλαγές στον εγκέφαλο λόγω της νόσου Αλτσχάιμερ που συμβαίνουν πριν από τη συσσώρευση της πρωτεΐνης tau και τη μετρήσιμη νευρωνική βλάβη», λέει η πρώτη συγγραφέας της μελέτης Charlotte Johansson, από το Τμήμα Νευροβιολογίας, Επιστημών Φροντίδας και Κοινωνίας, στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα και συνεχίζει ότι, «Στο μέλλον θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μη επεμβατικός βιοδείκτης για την πρώιμη ενεργοποίηση ανοσοκυττάρων όπως τα αστροκύτταρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κάτι που μπορεί να είναι πολύτιμο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και για τη διάγνωση νευροεκφυλιστικών παθήσεων».
Το Αλτσχάιμερ είναι ο κύριος υπεύθυνος σε ποσοστό 60%-70% των ασθενειών της άνοιας αναφέρει το Σουηδικό Ίδρυμα Εγκεφάλου.
Στα κύτταρα του εγκεφάλου, προσκολλώνται μη φυσιολογικά αμυλοειδή Ταφ και Βήτα με αποτέλεσμα την κυτταρική αποδόμηση των νευρώνων στον εγκέφαλο και έτσι σταδιακά να παρουσιάζεται η μη φυσιολογική λειτουργία τους με αποτέλεσμα την απώλεια της μνήμης και της ομιλίας.
Advertisment
Το Αλσχάιμερ, δείχνει τα πρώτα του σημάδια ακόμη και 20 με 25 χρόνια πριν αρχίσει η σταδιακή απώλεια της μνήμης, αλλά και όλων των υπολοίπων γνωστικών συμπτωμάτων και λειτουργιών. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να αναπτυχθούν αξιόπιστοι τρόποι πρόγνωσης, ώστε σε εκείνους που θα βρεθούν οι προδιαθέσεις να χορηγηθούν οι κατάλληλες φαρμακευτικές αγωγές.
Επιστήμονες στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα και οι συνάδελφοί τους στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Landspitali στην Ισλανδία, στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και στο University College του Λονδίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν μελετήσει βιοδείκτες στο αίμα ανθρώπων που παρουσιάζουν την πιθανότητα μέσω της κληρονομικότητας, να εκδηλώσουν μια από τις πιο σπάνιες μορφές της νόσου, που εκδηλώνεται σε ποσοστό 1% σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές. Άνθρωποι που ο γονέας τους προσεβλήθη από την νόσο Αλτσχάιμερ που εξελίσσεται από μετάλλαξη, έχουν 50% κίνδυνο να αναπτύξουν και τα ίδια τη νόσο.
Τα συμπεράσματα αυτά, εξήχθησαν μετά από ανάλυση πλάσματος 33 φορέων της μετάλλαξης αλλά και 42 συγγενικών τους προσώπων, χωρίς από αυτούς να υπάρχει κληρονομική διάθεση από το 1994 έως και το 2018.
Σε εκείνους που ήταν φορείς της μετάλλαξης, διαπιστώθηκαν σαφείς διαφοροποιήσεις στην συγκέντρωση πρωτεΐνης. Η συνεργάτης συγγραφέας της μελέτης Caroline Graff, καθηγήτρια στο Τμήμα Νευροβιολογίας, Επιστημών Φροντίδας και Κοινωνίας, εξηγεί ότι, «Η πρώτη αλλαγή που παρατηρήσαμε ήταν μια αύξηση της GFAP (γλοιακής ινιδικής όξινης πρωτεΐνης) περίπου δέκα χρόνια πριν από τα πρώτα συμπτώματα της νόσου» καθώς και «Ακολούθησαν αυξημένες συγκεντρώσεις του P-tau181 και, αργότερα, της NfL, η οποία είναι γνωστό ότι σχετίζεται άμεσα με την έκταση της νευρωνικής βλάβης στον εγκέφαλο με Αλτσχάιμερ. Τα νέα ευρήματα βελτιώνουν τις πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης».
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Brain.
