Στη σκιά ενός γιγαντιαίου ονόματος, του Μαχάτμα Γκάντι, ο εγγονός του, Αρούν Γκάντι, καταπιάνεται με την ίδια αναζήτηση: την προώθηση της ειρήνης μέσω της μη βίας. Η έντονη ευαισθησία του για τον κόσμο που τον περιβάλλει, και το κληροδότημα που φέρει, τον ώθησαν να αναζητήσει λύσεις στις σύγχρονες συγκρούσεις που ταρακουνούν τον πλανήτη μας.
Ο Αρούν Γκάντι τονίζει τη σημασία της αναζήτησης ισορροπίας ανάμεσα στον υλισμό και την ηθική. Καταδικάζει την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τον υλισμό, υποστηρίζοντας ότι είναι αυτή που μας οδηγεί σε συγκρούσεις.
Advertisment
Για τον Γκάντι, ο πόλεμος και η βία δεν είναι φυσικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων. Είναι καταστάσεις που δημιουργούνται από τις ανισορροπίες των κοινωνικών μας συστημάτων. Στο κέντρο της θεωρίας του βρίσκεται η ιδέα ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, να διδαχθούμε να συμβιώνουμε ειρηνικά και να υπερνικήσουμε τις διαφορές μας με διάλογο και κατανόηση.
Η διδασκαλία του δεν είναι απλά μία θεωρητική προσέγγιση. Ο Αρούν Γκάντι, μέσω της προσωπικής του εμπειρίας και της κληρονομιάς του παππού του, μας καλεί όλους να αγκαλιάσουμε τη μη βία ως τρόπο ζωής.
Παθητική βία & Φυσική Βία
Όταν σκεφτόμαστε τη βία, συχνά σκεφτόμαστε τις φυσικές πράξεις – τις σωματικές επιθέσεις, τους πολέμους, τις τρομοκρατικές επιθέσεις. Αυτό που ονομάζει ο Αρούν Γκάντι “φυσική βία”. Ωστόσο, υπάρχει μια άλλη πλευρά της βίας, πιο ύπουλη, πιο ενδογενής, που συχνά παραγνωρίζεται: η “παθητική βία”.
Advertisment
Φυσική Βία: Είναι η πιο άμεση μορφή βίας. Μπορεί να προκύψει από εντάσεις, αντιπαλότητες ή ακόμη και προκαταληπτικές ιδεολογίες. Περιλαμβάνει τις σωματικές επιθέσεις, τις στρατιωτικές συγκρούσεις και άλλες ενέργειες που προκαλούν άμεση βλάβη.
Παθητική Βία: Είναι λιγότερο ορατή αλλά είναι περισσότερο. Αφορά τις δομικές και κοινωνικές ανισορροπίες που προκαλούν βλάβη. Περιλαμβάνει τη διακριτική μεταχείριση, τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την εκμετάλλευση και τις υποβαθμισμένες σχέσεις.
Ο Αρούν Γκάντι υποστηρίζει ότι η παθητική βία μπορεί να οδηγήσει σε φυσική βία. Για παράδειγμα, μια κοινωνία που διατηρεί τις κοινωνικές ανισορροπίες και τις αδικίες θα πάρει το δρόμο για εξεγέρσεις ή ακόμη και πολέμους.
Η Βία κατά της Φύσης και της Ανθρωπότητας: Το Μάθημα του Μολυβιού
Υπάρχουν φορές που οι πιο απλές ιστορίες μπορούν να φέρουν τα πιο ισχυρά μηνύματα. Ο Αρούν Γκάντι, εγγονός του Μαχάτμα Γκάντι, μας παρουσίασε ένα τέτοιο μάθημα μέσα από την αφήγηση μιας παιδικής του εμπειρίας με ένα μολύβι.
Στα 12 μου γύριζα από το σχολείο και είχα ένα μολύβι.
Ήταν περίπου 3 ίντσες μήκος και σκέφτηκα ότι άξιζα ένα καλύτερο μολύβι.Αυτό είναι πολύ μικρό για να το χρησιμοποιήσω, σκέφτηκα, και χωρίς δεύτερη σκέψη το πέταξα γιατί ήμουν σίγουρος ότι ο παππούς θα μου έδινε ένα νέο μολύβι όταν του το ζητούσα.
Αλλά εκείνο το βράδυ, όταν συνάντησα τον παππού και του ζήτησα ένα νέο μολύβι αντί να μου δώσει, με υπέβαλε σε πολλές ερωτήσεις.
Ήθελε να μάθει πώς έγινε μικρό το μολύβι και πού το πέταξα και γιατί το πέταξα και ξανά και ξανά.
Και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί έκανε τόση φασαρία για ένα μολύβι μέχρι που μου είπε να βγω έξω να το ψάξω.
Του είπα ότι πρέπει να αστειεύεται, ότι είναι ήδη σκοτεινά έξω και περιμένει να ψάξω για ένα μικρό μολύβι στο σκοτάδι;
Μου είπε ναι, μου έδωσε έναν φακό και με έστειλε έξω για να ψάξω αυτό το μολύβι.
Νομίζω ότι πέρασα περίπου δύο ώρες ψάχνοντάς το, και όταν τελικά το βρήκα και του το έφερα, είπε:
Τώρα θέλω να καθίσεις εδώ και να μάθεις δύο πολύ σημαντικά μαθήματα.
Το πρώτο μάθημα είναι ότι ακόμη και όταν φτιάχνουμε ένα απλό πράγμα όπως ένα μολύβι, χρησιμοποιούμε πολλούς από τους φυσικούς πόρους του κόσμου και όταν το πετάμε, πετάμε τους φυσικούς πόρους του κόσμου.
Και αυτό είναι βία κατά της φύσης.
Το δεύτερο μάθημα είναι ότι επειδή σε μια εύπορη κοινωνία έχουμε την πολυτέλεια να αγοράζουμε όλα αυτά τα πράγματα άφθονα, καταναλώνουμε υπερβολικά τους πόρους του κόσμου.
Και επειδή τους καταναλώνουμε υπερβολικά, στερούμε από άλλους ανθρώπους αυτούς τους πόρους, αναγκάζοντάς τους να ζουν στη φτώχεια.
Και αυτό είναι βία κατά της ανθρωπότητας.
Κάθε φορά που πετάμε ή απορρίπτουμε κάτι που πάψαμε να θεωρούμε χρήσιμο, κάνουμε βία κατά της φύσης. Αυτό το μολύβι, παρόλο που φαινόταν ασήμαντο, ήταν το αποτέλεσμα φυσικών πόρων που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του. Το να το πετάμε, σημαίνει ότι απορρίπτουμε αυτούς τους πόρους, προκαλώντας βία κατά του περιβάλλοντος και των φυσικών μας πόρων.
Η υπερβολική κατανάλωση και η πολυτέλεια σε πολλές κοινωνίες σημαίνει ότι καταναλώνουμε περισσότερους πόρους από ό,τι χρειαζόμαστε. Αυτή η υπερκατανάλωση έχει διπλό κόστος. Όχι μόνο επιβαρύνει το περιβάλλον, αλλά επίσης στερεί από άλλες κοινωνίες την πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους, οδηγώντας τους στη φτώχεια.
Καθώς βιώνουμε τις έντονες συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Ρωσία, καθώς και ανάμεσα σε Ισραήλ και Παλαιστίνη, μας υπενθυμίζεται πόσο εύκολο είναι να επικεντρωθούμε στην εμφανή, τη φυσική βία που βλέπουμε μπροστά μας. Ωστόσο, πίσω από αυτά τα πυρά και τις εκρήξεις βρίσκεται μια βαθιά ριζωμένη παθητική βία, μια βία που υπάρχει στα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις και τις δομές των κοινωνιών μας. Αν δεν αντιμετωπίσουμε αυτήν την πηγή, αυτήν την κρυφή βία που πνίγει τις σχέσεις μας και την επικοινωνία μας, τότε δεν θα καταφέρουμε ποτέ να εντοπίσουμε μια πραγματική λύση για τους πολέμους που μαίνονται μπροστά μας. Καθένας από μας έχει την ευθύνη να ερευνήσει τη δική του εσωτερική βία, για να δημιουργήσει έναν κόσμο όπου η ειρήνη δεν είναι απλώς η έλλειψη πολέμου, αλλά ένας τρόπος ζωής.
- Caryat: Αυτό είναι το εντυπωσιακό οίκημα που φιλοξένησε τον Elio D’ Anna στην Αθήνα (Φωτογραφίες) - 5 Ιανουαρίου 2024
- 2049: To πολυαναμενόμενο βιβλίο του Δημήτρη Δημητριάδη εκδόθηκε. Γιατί αξίζει να το πάρετε - 17 Νοεμβρίου 2023
- Το φαινόμενο Dimash: Ακούστε τη φωνή που έχει μαγέψει τον κόσμο (Βίντεο) - 10 Νοεμβρίου 2023
