Ένα παιδί μπορεί να οδηγήσει τον γονιό στα όριά του με δυσάρεστες συμπεριφορές, όπως ξεσπάσματα, φωνές, και διαρκείς γκρίνιες. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να φαίνονται ανεξέλεγκτα και να οδηγήσουν τον γονιό σε αντιδράσεις που ίσως καταλήξουν σε αρνητικά συναισθήματα στο παιδί, όπως τη ντροπή, και να υπονομεύσουν την αυτοεκτίμησή του.
Η Δρ Tovah Klein, παιδοψυχολόγος και Διευθύντρια στο Κέντρο Ανάπτυξης Νηπίων του Κολλεγίου Barnard στη Νέα Υόρκη, τονίζει τη σημασία της προσεκτικής διαχείρισης των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του παιδιού. Υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε φράση που φαίνεται να κατακρίνει αυτές τις συμπεριφορές ή συναισθήματα είναι αρνητική, καθώς μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα ντροπής και αυτοαμφισβήτησης στο παιδί.
Advertisment
Η έρευνα δείχνει ότι ταπεινωτικά σχόλια μπορούν να προκαλέσουν στο παιδί αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό του και να του γεννήσουν την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να αλλάξει.
Πέντε τοξικές φράσεις που πληγώνουν το παιδί
Σύμφωνα με τη Δρ Klein, συχνά οι γονείς δεν σκοπεύουν να προκαλέσουν ντροπή στο παιδί. Ωστόσο, ακόμη και μικρές γκριμάτσες, όπως το γούρλωμα των ματιών ή μια απογοητευμένη αναστεναγμός, μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Παραδείγματα τέτοιων φράσεων περιλαμβάνουν:
Advertisment
«Λοιπόν, πάλι στις μαύρες σου. Πάντα πεσμένη είναι η διάθεσή σου»
«Γιατί θυμώνεις πάντα όταν συμβαίνει αυτό;»
«Έπρεπε να ξανακάνεις την ίδια βλακεία;»
«Αυτά είναι γελοιότητες!»
«Αντιδράς υπερβολικά…»
Τέτοια σχόλια μπορούν να αφήσουν το παιδί με το ερώτημα αν κάτι δεν πάει καλά με τον εαυτό του.
Τέσσερις υγιείς εναλλακτικές
Η Δρ Klein προτείνει ότι ο γονιός θα πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω και να αναλογιστεί τους λόγους του θυμού και της απογοήτευσής του απέναντι στο παιδί. Επισημαίνει τη σημασία της αποδοχής των διαφόρων συναισθημάτων, είτε θετικών είτε αρνητικών, που βιώνουν τα παιδιά και προτείνει τις ακόλουθες εναλλακτικές φράσεις που εκφράζουν περισσότερη κατανόηση και ενσυναίσθηση:
«Δεν θέλεις να το κάνεις αυτό τώρα. Το καταλαβαίνω. Αλλά πρέπει να φύγουμε»
«Αν σου φαίνεται δύσκολο, θα σε βοηθήσω εγώ»
«Μακάρι να μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό»
«Θέλεις να πάμε βόλτα; Το καταλαβαίνω. Δυστυχώς, δεν γίνεται αυτή τη στιγμή».
Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται ότι οι γονείς του καταλαβαίνουν τα συναισθήματά του. Οι γονείς πρέπει να επιδείξουν ενσυναίσθηση, ενώ ταυτόχρονα να γίνει σαφές ότι τα οικογενειακά πλάνα δεν μπορούν να αλλάξουν λόγω ενός ξεσπάσματος του παιδιού. «Ενδεχομένως, μπορείτε να αντιμετωπίσετε την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού με διακριτική αγνόηση. Αντί να ασχοληθείτε με τη συμπεριφορά του, επιλέξτε να την αφήσετε να περάσει φυσικά. Μπορείτε να πείτε κάτι σαν “Θα πάω να προετοιμάσω τις αποσκευές μας και θα επιστρέψω να σε παραλάβω σε λίγο”», προτείνει ο ειδικός.
Στην περίπτωση που ο γονιός χάσει την ψυχραιμία του και πει κάτι που αργότερα μετανιώνει, είναι σημαντικό να αναγνωρίσει το λάθος του. Αυτό βοηθά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με το παιδί. Ένας τρόπος να το κάνει αυτό είναι να πει, για παράδειγμα, «ήταν μια δύσκολη στιγμή. Εγώ φώναξα, εσύ ανησύχησες… Και τώρα είμαστε και πάλι εντάξει».
