Η ψηφιακή εξέλιξη στον τρόπο που διαβάζουμε αντικαθιστά σταδιακά την παραδοσιακή έντυπη ανάγνωση, επηρεάζοντας τις δεξιότητες κατανόησης των παιδιών. Το ψηφιακό περιβάλλον προσφέρει διαδραστικά στοιχεία και πολυμέσα που ενισχύουν την εμπειρία ανάγνωσης, αλλά επιφέρει και ορισμένες επιπτώσεις.
Η γοητεία των ψηφιακών κειμένων δεν περιορίζεται μόνο στην προσβασιμότητά τους, αλλά και στην εισαγωγή διαδραστικών στοιχείων στην ανάγνωση. Αυτό ενδυναμώνει την εμπλοκή των παιδιών, αλλά παράλληλα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ευεργετικής επίδρασης στις δεξιότητες κατανόησης σε σχέση με την έντυπη ανάγνωση.
Advertisment
Η μεταβολή από στατικό σε διαδραστικό περιεχόμενο μπορεί να δημιουργήσει προκλήσεις στη συγκέντρωση και την ικανότητα εστίασης των παιδιών. Ο κίνδυνος αποσπασμού λόγω κινούμενων γραφικών και δυνατότητας κλικ σε συνδέσμους μπορεί να οδηγήσει σε αποσπασματική εμπειρία ανάγνωσης.
Σύμφωνα με έρευνες, η επίδραση της ψηφιακής ανάγνωσης στις δεξιότητες κατανόησης είναι έξι έως επτά φορές μικρότερη από την έντυπη ανάγνωση, κυρίως λόγω της χαμηλότερης γλωσσικής ποιότητας και του συνήθως συντομότερου περιεχομένου των ψηφιακών κειμένων.
Η έντυπη ανάγνωση παραμένει σημαντική, καθώς ενισχύει τις δεξιότητες κατανόησης και προάγει έναν ευεργετικό κύκλο, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να ασχολούνται με πιο προχωρημένα και σύνθετα κείμενα.
Advertisment
Σύμφωνα με τη Naomi S. Baron, ομότιμη καθηγήτρια παγκόσμιων γλωσσών και πολιτισμών στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, οι φυσικές ιδιότητες ενός βιβλίου μπορούν να ενισχύσουν μοναδικά τη συγκράτηση πληροφοριών. Σύμφωνα με τη μελέτη της, η μυρωδιά, η εμφάνιση και η αίσθηση του έντυπου μπορούν να κάνουν την ανάγνωση πιο ευχάριστη, ενώ παράλληλα αποτελεί μια αντίρρηση στις εξωτερικές περισπάσεις που προκύπτουν στο ψηφιακό περιβάλλον.
Η μελέτη αναφέρει επίσης ότι στο ψηφιακό περιβάλλον, οι περισπασμοί από μέσα κοινωνικής δικτύωσης, YouTube και βιντεοπαιχνίδια είναι συχνά μόνο ένα κλικ μακριά, εμποδίζοντας την πλήρη κατανόηση των κειμένων. Συγκεκριμένα, σε μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, δύο τρίτα των προπτυχιακών φοιτητών παραδέχτηκαν ότι ελέγχουν συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά την ανάγνωση, με ορισμένους να αναφέρουν αρνητική επίδραση στις αναγνωστικές τους συνήθειες.
Για να επιμείνουμε στη σημασία του έντυπου, οι συγγραφείς προτείνουν στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να περιορίσουν τον χρόνο των παιδιών με ψηφιακό περιεχόμενο και να ενθαρρύνουν την ανάγνωση έντυπων έργων. Προτείνουν επίσης στρατηγικές για την καλλιέργεια της αγάπης για το έντυπο, όπως τη δημιουργία περιβάλλοντος πλούσιου σε έντυπα, την καθιέρωση οικογενειακής ρουτίνας ανάγνωσης, τη δημιουργία προσωπικής βιβλιοθήκης και τον περιορισμό του χρόνου οθόνης.
Συνολικά, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η ενθάρρυνση των παιδιών να απολαμβάνουν το έντυπο υλικό συνεισφέρει στη συνολική ανάπτυξη του γραμματισμού τους.
