“Ένα μέρος του παρελθόντος πεθαίνει κάθε στιγμή και η θνησιμότητά του μας μολύνει, αν προσκολληθούμε σ’ αυτό με υπερβολική αγάπη. Ένα μέρος του παρελθόντος μένει πάντα ζωντανό και κινδυνεύουμε καταφρονώντας τη ζωντάνια του”. – Rex Warner
Γράφει η Στέλλα Γιαννακούλα – Φιλόλογος
Advertisment
Η παράδοση, αποτελεί το συνεκτικό δεσμό με το παρελθόν, που επιτρέπει στους πολίτες του σήμερα να σχηματίζουν μια εικόνα για τις ιδέες, τις απόψεις, τις αντιλήψεις και τα επιτεύγματα των απώτερων προγόνων τους. Ιδίως στην περίπτωση της Ελλάδας, η παράδοση είναι ευρύτατη, όσο και η μακραίωνη ιστορία του ελληνικού λαού, και εμπεριέχει στοιχεία από διάφορες περιόδους, όπως είναι οι αρχές του πρόσφατα σχηματισμένου ελληνικού κράτους, η τουρκοκρατία, τα χρόνια του Βυζαντίου, η ρωμαϊκή και η ελληνιστική περίοδος και φυσικά η αρχαία Ελλάδα.
Προκύπτει, έτσι, ένα πλούσιο κράμα στοιχείων, που αντανακλούν σε κάθε περίπτωση τις καλύτερες ποιότητες του ελληνικού έθνους, όπως είναι η άκαμπτη αγωνιστικότητα, η ακατάβλητη δύναμη επιβίωσης και γόνιμης αφομοίωσης ετερόκλητων επιδράσεων, η απαράμιλλη καλαισθησία, το δημοκρατικό πνεύμα, η φιλοσοφική αναζήτηση, η τοποθέτηση του ανθρώπου στο κέντρο του ενδιαφέροντος, μα και η χριστιανική αλληλεγγύη και φιλανθρωπία, που δέθηκε από ένα σημείο και μετά αξεδιάλυτα με την ελληνική συνείδηση. Την απύθμενη κληρονομιά της παράδοσής μας, ενστερνίζεται, μάλιστα, ένας από τους με μεγαλύτερους Νεοέλληνες δημιουργούς, ο ποιητής Σεφέρης. Διότι, παράδοση είναι οτιδήποτε αποτελεί μέρος της ζωής του τόπου μας.
Τα 12 δώρα της αρχαίας Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο
Advertisment
Η λέξη παράδοση είναι παράγωγο ουσιαστικό του ρήματος ‘’παραδίδωμι’’, που σημαίνει δίνω κάτι στα χέρια κάποιου. Η παράδοση, δεν είναι πιστή αντιγραφή του παρελθόντος, πολλώ δε μαλλον είναι η μεταβίβαση από γενιά σε γενιά των εθίμων και γνώσεων –κυρίως προφορικά, συμπεριλαμβάνοντας: ήθη, έθιμα, δημοτικό τραγούδι, χορούς, ενδυματολογία, παροιμίες. Η παράδοση συνδυάζει στον άξονα του χρόνου, παρελθόν-παρόν-μέλλον, χωρίς να προσκολλάται στο παρελθόν και να αποστρέφεται την πρόοδο.
Κι όλα αυτά, επειδή, η ζωή του ανθρώπου δεν είναι στατική και η συνέχιση αποτελεί την ειδοποιό διαφορά. Η εξέλιξη της παράδοσης γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ γενεών που ενδεχομένως να υπάρξει και είναι προαπαιτούμενη για να υφίσταται πολιτισμός. Κάθε λαός που αψηφά τον πολιτισμό του, είναι καταδικασμένος να ζει στιγμές λήθης.
Απώτερος σκοπός δεν είναι να υψώνουμε το φρόνιμα του δικούς μας έθνους, απορρίπτοντας οποιοδήποτε άλλο. Η συνεισφορά όλων των εθνών είναι πολλαπλά ωφέλιμη και βοηθά στην αλληλεξάρτηση και συνεργασία. Η παράδοση αποτελεί παράγοντα στήριξης και ενδυνάμωσης της κοινωνικής συνοχής. Επιτυγχάνεται η διαμόρφωση και εδραίωση του ξεχωριστού εκείνου χαρακτήρα του λαού, που τον διαχωρίζει από τους άλλους και καθορίζει τα όρια της μοναδικότητάς του.
Μελετώντας εις βάθος την επιστήμη της Λαογραφίας, γίνεται αντιληπτό, πως στόχος είναι να περιφρουρηθεί ο πολιτισμός και να ευαισθητοποιηθούν και οι υπόλοιποι λαοί. Για την επίτευξη του έργου αυτού, κρίνεται απαραίτητη η παρουσία των πολιτιστικών συλλόγων, οι οποίοι αποδεικνύουν συνεχώς το ειλικρινές ενδιαφέρον και την ενασχόληση ατόμων κάθε ηλικίας με την παράδοση.
Η ιστορία του Παρθενώνα σε λίγα λεπτά από τον Κώστα Γαβρά
Η πολύτιμη γνώση του παρελθόντος και η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, προβάλλουν την ταυτότητά μας. Η παράδοση προσφέρει πλούσια εμπειρία που μπορεί να λειτουργήσει καθοδηγητικά για τους νεότερους. Προφορική και γραπτή αποτελεί γέννημα της συλλογικής σοφίας που προκύπτει μέσα από τις προσπάθειες, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των προηγούμενων γενεών. Οι νεότεροι, επομένως, μπορούν να διδαχθούν από την εμπειρία των παλαιότερων, ώστε να αποφύγουν λάθη του παρελθόντος.
Η οικογένεια και το σχολείο, είναι πρωτεργάτες ενθαρρύνοντας τους νέους να ασχοληθούν με την παράδοση. Ατομικά ή συλλογικά, ας αναλογιστούμε, λοιπόν, την ανεκτίμητη αξία της παράδοσης. Ας κατανοήσουμε πρώτα το παρελθόν, ώστε να μπορέσουμε να οραματιστούμε το μέλλον.
Να μεταλαμπαδεύσουμε αλώβητο αυτόν τον θησαυρό στις επόμενες γενιές. Να ακούμε ολοζώντανα τον παλμό του τόπου μας στη χοάνη της παγκοσμιοποίησης! Εξάλλου, σύμφωνα με τον Βρετανό Ιστορικό, Amold J. Tovnbee, (1889-1975): «Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι».
- 25η Μαρτίου: Το χρονικό της ελληνικής επανάστασης του 1821 - 24 Μαρτίου 2017
- Όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για το άγχος των μαθητών - 18 Ιανουαρίου 2017
- Παράδοση: Καθιερωμένες αρχές και συνήθειες - 5 Δεκεμβρίου 2016
