Οι καπνιστές τείνουν να διαχωρίζουν τους εαυτούς τους από τους άλλους ανθρώπους οι οποίοι βασανίζονται από εθισμό. Έτσι, ένας καπνιστής μπορεί να επαναπαυτεί πως αυτός δεν είναι στην δυσάρεστη θέση στην οποία βρίσκεται ένας άνθρωπος ο οποίος έχει προσβληθεί από την ασθένεια του αλκοολισμού για παράδειγμα. Είναι αλήθεια;
Ο εθισμός είναι μία ασθένεια η οποία συνεχώς προσπαθεί να μας πείσει ότι δεν υπάρχει
Είναι επίσης μία ασθένεια η οποία προσαρμόζεται στις συνθήκες στις οποίες την περιορίζουμε. Δηλαδή, αν ένας αλκοολικός αποφασίσει -και τα καταφέρει- να κόψει το ποτό, αυτό δε σημαίνει ότι ο εθισμός του σταμάτησε. Το πιο πιθανό είναι να ενεργοποιηθεί με κάποιο άλλο είδος εξάρτησης και το κάπνισμα, είναι ένα από αυτά. Συγκεκριμένα ένας καφές κι ένα τσιγάρο είναι σχεδόν πάντα στο χέρι ενός ανθρώπου που προσπαθεί ή έχει κόψει το αλκοόλ.
Advertisment
Τι γίνεται όμως αν «απλά» καπνίζουμε; Αν δε πίνουμε πολύ, αν τρώμε κανονικά και δεν κάνουμε χρήση ή κατάχρηση χαπιών ή άλλων παράνομων ουσιών; Είμαστε εθιστικές προσωπικότητες; Από αυτή την οπτική είναι σαν να μην είμαστε. Αφού δεν βρισκόμαστε στον δρόμο να ζητιανεύουμε για τη δόση μας –και ποτέ δε θα φτάσουμε εκεί με τη νικοτίνη- τότε προφανώς δε μιλάμε για εθιστική προσωπικότητα αλλά για μία απλή εξάρτηση, σωστά; Όχι και τόσο σωστά
Βλέπετε ο εθισμός δεν έχει να κάνει με το αν κοιμόμαστε στην πλατεία ή στο κρεβάτι μας.
Ο εθισμός έχει τα εξής χαρακτηριστικά
1. Αναπτύσσουμε ανοχή σε ουσίες οι οποίες είναι εξαιρετικά εθιστικές και σταδιακά ή άμεσα θανατηφόρες.
Advertisment
2. Συνεχίζουμε τη χρήση παρά τα προειδοποιητικά σημάδια του οργανισμού μας για την πτώση της υγείας μας.
3. Συνεχίζουμε τη χρήση ακόμα κι όταν πραγματικά δε θέλουμε.
4. Συνεχίζουμε τη χρήση ακόμα κι όταν ξέρουμε πως αυτή βλάπτει εμάς αλλά και τους άλλους.
5. Η κατακόρυφη πτώση του βιοτικού μας επιπέδου όπως πχ η χειροτέρευση της υγείας μας, η δυσκολία των οικονομικών μας, η χειροτέρευση των σχέσεών μας δεν είναι αρκετές για να μας κάνουν να σταματήσουμε. Μάλιστα, ούτε καν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε τι θα πει πτώση βιοτικού επιπέδου –για την άνοδο θα μιλήσουμε άλλη φορά.
Ας το παραδεχτούμε: όλοι είμαστε εθισμένοι σε κάτι. Είναι έτσι δομημένη η υπερκαταναλωτική κοινωνία στην οποία ζούμε. Άγνοια αξιοποίησης του ελάχιστου ελεύθερου χρόνου, δυσκολία για ουσιαστικές σχέσεις, γρήγορη και άμεση ανακούφιση, εξάλειψη του συμπτώματος και όχι της ασθένειας. Για αυτό και όταν «κόβουμε κάτι» όπως το κάπνισμα, βιώνουμε ένα τεράστιο, κυριολεκτικά υπαρξιακό κενό και νιώθουμε αθεράπευτα μόνοι και έξω από τα νερά μας αλλά και την κοινωνία μας!
Φυσικά, είναι της παρούσης να σχολιάσουμε σε αυτό εδώ το κείμενο πως όταν κόβουμε το κάπνισμα, στην πραγματικότητα αφήνουμε τον εαυτό μας να έρθει σε επαφή με την αληθινή του φύση. Αυτή βέβαια, ουδεμία σχέση έχει με τη φύση την οποία έχουμε εθιστεί και συνηθίσει.
Και φυσικά θα πρέπει να «απορρίψουμε» την εθιστική μας προσωπικότητα έτσι ώστε να επιτρέψουμε στην πραγματική μας προσωπικότητα να αναδυθεί. Επειδή όμως ο εθισμός είναι μία χρόνια βλάβη και μάλιστα προοδευτική και θανατηφόρα, καλό είναι να αφήσουμε κατά μέρος τους διαχωρισμούς και να αποδεχτούμε το επικίνδυνο της υπόθεσης.
Και θα κλείσω το άρθρο αυτό επισημαίνοντας ότι το να αντιληφθώ το επικίνδυνο της κατάστασης του καπνίσματος δεν είναι αυτό καθεαυτό επικίνδυνο. Επικίνδυνο είναι να υποτιμώ τον κίνδυνο της εξάρτησης από το κάπνισμα… οι ατμιστές όπως καταλαβαίνετε, συμπεριλαμβάνονται κάτω από την ομπρέλα του εθισμού ακόμα κι αν θυμώνουν τώρα που θεωρούνται μέσα σε αυτό το άρθρο σαν τους άλλους εθισμένους… ή μήπως, κυρίως γι’ αυτό;
Ελένη Μπινιάρη, Κοινωνική / Κλινική Ψυχολόγος Εξαρτήσεων – Ανθοθεραπεύτρια – Reiki Teacher
