Ο έρωτας είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εσωτερικού μας ταξιδιού. Είναι σε πρώτο βαθμό ένα μοναδικό συναίσθημα, ολόδικό μας, που γεννιέται στον πυρήνα του είναι μας, και σε δεύτερο βαθμό πάντα σε συνάρτηση με άλλον. «Αγαπώ θα πει αγαπώ. Το τι κάνει ο άλλος, είναι δική του δουλειά», είχε γράψει ο Μενέλαος Λουντέμης.
Η ψυχανάλυση μας λέει ότι ο έρωτας απαντάει στο ερώτημα του «ποιος είμαι». Ερωτευόμαστε εκείνον/η που πιστεύουμε ότι έχει να μας δώσει, να μας αποκαλύψει μια αλήθεια για εμάς. Το αν το κάνει τελικά ή αν εμείς το αντιλαμβανόμαστε είναι μια άλλη ιστορία.
Advertisment
Ο Ρίλκε ξεδιπλώνει με έναν ποιητικό τρόπο τη συνεχή διεργασία του έρωτα στη ζωή μας: «… έρωτας του ανθρώπου για τον άνθρωπο: ίσως αυτό να είναι το δυσκολότερο απ’ όλα όσα μας έταξε η μοίρα, το πιο απόμακρο, η τελευταία δοκιμασία, το έργο που όλα τ’ άλλα δεν είναι παρά μια προετοιμασία και προπαρασκευή του. Γι’ αυτό και οι νέοι – που είναι «αρχάριοι» στο καθετί – δεν ξέρουν ακόμα ν’ αγαπούν: πρέπει να διδαχτούν τον έρωτα. Με όλο τους το είναι, με όλες τους τις δυνάμεις συμμαζεμένες γύρω στην ερημική φοβισμένη καρδιά τους, που οι χτύποι της ψηλώνουν ολοένα, πρέπει να μάθουν ν’ αγαπούν.
Ο καιρός όμως της μαθητείας είναι πάντα καιρός μακρόχρονου «εγκλεισμού». Έτσι είναι, για πολύ καιρό, και ο έρωτας: μοναξιά, ολοένα και πιο έντονη και πιο βαθιά μόνωση. Έρωτας δεν θα πει ν’ ανοίγεσαι ευθύς, να δίνεσαι, να ενώνεσαι με κάποιον Άλλο: είναι μια σπάνια ευκαιρία για να ωριμάσει, ν’ αποχτήσεις μια υπόσταση δική σου, να γίνεις εσύ ένας ολόκληρος κόσμος, για χάρη κάποιου άλλου, αγαπημένου προσώπου.
Είναι μια υψηλή, ακράτητη αξίωση, που σε χρίζει εκλεκτό της και σε σπρώχνει προς τα’ απέραντα πλάτη. Μόνο έτσι θα έπρεπε να μεταχειρίζονται οι νέοι τον έρωτά τους: σαν ένα καθήκον που τους υποχρεώνει να εργάζονται αδιάκοπα στο μέσα τους κόσμο («ν’ ακρομάζονται και να σφυροκοπάνε νύχτα-μέρα»).
Advertisment
Ο έρωτας είναι μια μοναχική διαδικασία, μια εμπειρία που δεν μοιράζεται εύκολα. Όμως, είναι τόσο ανεπανάληπτα μοναδική που πλάθει και επισφραγίζει τη διαφορετικότητά μας. Κι όχι μόνο αυτό: δημιουργεί και το δικό μας ξεχωριστό μονοπάτι ζωής.
Όλες οι ελπίδες, οι τσακισμένες προσδοκίες, οι χαμένες και κερδισμένες μάχες, τα μαρτύρια της ψυχής, το ανεξέλεγκτο πάθος είναι εκεί για να μας αποκαλύψουν τα χαμένα κομμάτια του εαυτού μας. Ο έρωτας είναι ένα πάθος που επιλέγεται, έστω και ασυνείδητα, και αξίζει να το εκμεταλλευτούμε και όχι να το θυσιάσουμε στο βωμό μιας συμβατικότητας, όποια κι αν είναι αυτή.
Στεφανία Βαρούχου, ψυχολόγος
