Η γνώση του εαυτού μας θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η πιο σημαντική γνώση που οφείλουμε να κατακτήσουμε στη διάρκεια της ύπαρξής μας. Η γνώση του εαυτού φυσικά δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη υπόθεση κι ενίοτε δεν αρκεί ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου για να αποκτηθεί.
Εννοείται βέβαια ότι για να ανασηκώσει ο άνθρωπος το πέπλο του φαίνεσθαι και να καταδυθεί στα άδυτα της προσωπικότητάς του, αντικρίζοντας τον δικό του Μινώταυρο, χρειάζεται πρωτίστως μια θαρραλέα βουτιά αλλά συγχρόνως μια επίπονη, επίμονη και μακροχρόνια παρατήρηση με όσο πιο αντικειμενική ματιά γίνεται.
Advertisment
Αυτή η διαδικασία προϋποθέτει έναν πρόθυμο άνθρωπο ο οποίος θα έχει υπόψη του ότι πρόκειται να βαδίσει σε ένα κακοτράχαλο ανηφορικό και δύσβατο μονοπάτι που θα τον αλλάξει μια για πάντα, αν φυσικά είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την αλήθεια του γιατί δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που εθελοτυφλούν κι αποφεύγουν να σταθούν απέναντι στον πραγματικό τους εαυτό που στέκεται γυμνός πίσω από τα λογής-λογής εφήμερα κι επίπλαστα ενδύματα. Ενώ είναι πολλοί εκείνοι που θα αντιδράσουν με θυμό, που εγείρεται υποσυνείδητα, όταν κάποιος τρίτος φωτίσει ως εν δυνάμει εωσφόρος μια δική τους κακέκτυπη όψη.
Αλλά κι όταν ακόμη ο παρατηρητής κατορθώσει να φτάσει στη πολυπόθητη γνώση του εαυτού του κι αποδεχθεί ότι αυτό που έχει κατανοήσει πρόκειται για αποτέλεσμα δικού του έργου, ένα αμάλγαμα πολύχρονης δράσης, συμπεριφοράς, σκέψης και λόγου, δεν θα έχει πετύχει παρά μόνο ένα μέρος της Ηράκλειας προσπάθειάς του, γιατί αν αφεθεί στο δημιούργημα που έχει κατασκευάσει, τότε απλά θα έχει γνώση του ποιος στ’ αλήθεια είναι αλλά αυτό που είναι χρειάζεται βελτίωση στο βαθμό που έχει γίνει συνειδητό πόση βελτίωση και σε ποια σημεία χρειάζεται.
Η αυτογνωσία δεν αρκεί αν ο στόχος είναι η ευτυχία. Κι αυτό επειδή ευτυχία σημαίνει «ευ τεύχω» δηλαδή καλώς δημιουργώ και δεν έχει καμία σχέση με την παρερμηνευμένη έννοια «καλή τύχη». Δημιουργία λοιπόν κι όχι τύχη, άρα ο άνθρωπος για να ευτυχήσει θα πρέπει να δομήσει έναν νέο εαυτό απορρίπτοντας κάθε τι ανώφελο κι ελαττωματικό.
Advertisment
Η αυτοβελτίωση όμως είναι ακόμη πιο δύσκολο εγχείρημα από την αυτογνωσία και παρόλο που η δεύτερη αποκτιέται με πόνο και κόπο, εν τούτοις η πρώτη μπορεί να μην επιτευχθεί ποτέ γιατί ο άνθρωπος ενίοτε είναι θύμα των συνηθειών του που σαν μέγγενη τον κρατούν δέσμιο στο άρμα της υποτροπής. Καθώς εκείνος προσπαθεί να κάνει ένα βήμα μπροστά, τα άγκιστρα των συνηθειών θα τον οδηγούν ξανά πίσω επαναλαμβάνοντας ίδιες συμπεριφορές.
Αφού ο άνθρωπος γνωρίσει τον εαυτό του, ωθούμενος από μια σφοδρή επιθυμία για αυτογνωσία, θα πρέπει στη συνέχεια να αναδυθεί μέσα του η ακατανίκητη επιθυμία να αλλάξει αυτό που είναι, σε αυτό που αρχικά ήταν. Με λίγα λόγια, το κακέκτυπο να αποκτήσει ξανά τη μορφή του αρχέτυπου, δίχως να ενδυθεί μια νέα μορφή αλλά αντιθέτως: απαλλασσόμενος από χλαμύδες που έχουν επικαθίσει πάνω στο αρχέτυπο μέσα από μη ωφέλιμες συνήθειες κι από προσκολλήσεις που έθρεψαν ελαττώματα.
Η γνώση του εαυτού είναι μια προτροπή που έχει αναγραφεί στη μετόπη της εισόδου στο μαντείο των Δελφών για να καταδείξει ότι αποτελεί την αφετηρία, το ελάχιστο απαιτούμενο ώστε να εισέλθει κάποιος στα άδυτα του δικού του ιερού ναού. Είναι το σημείο δίχως επιστροφή, είναι η άκρη της κλωστής από το κουβάρι που πρέπει να ξετυλίξει για να μη χαθεί στο λαβύρινθό του. Αν όμως ο ήρωας της γνώσης δεν σκοτώσει τον Μινώταυρο του είναι βέβαιο ότι θα θανατωθεί απ’ αυτόν και πλέον δε θα είναι παρά ένας νεκρός – ζωντανός, ένα τυφλός Μάντης αλλά ως εκεί και τίποτε παραπάνω.
Το φως απ’ την αποκάλυψη της αλήθειας πρέπει να γίνει φωτοστέφανο του νέου ανθρώπου, να σταθεί ως περιστέρα πάνω στο κεφάλι του ως ένδειξη αγνότητας, ως αποτέλεσμα απαλοιφής κάθε στοιχείου που μέχρι πρότινος αμαύρωνε τη ψυχοσύνθεσή του.
Έχει ειπωθεί ότι ένα γραμμάριο δράσης ισοδυναμεί με ένα τόνο θεωρίας κι αυτό ακριβώς ισχύει και για την αυτοβελτίωση του ανθρώπου ο οποίος έχει γνωρίσει τον εαυτό του κι επιθυμεί να τον αλλάξει. Αρκεί ένα γραμμάριο δράσης αλλά πολλές φορές αυτό το γραμμάριο θα το νιώθει σαν ένα ολόκληρο βουνό στις πλάτες του.
Και ναι θα είναι ένα βαρύ φορτίο αλλά το καλό νέο είναι ότι δε θα τον ταλαιπωρεί όπως τον Σίσυφο αρκεί να το πετάξει με μιας από πάνω του υιοθετώντας νέες συνήθειες οι οποίες σταδιακά θα αντικαταστήσουν τις παλιές. Ο άνθρωπος που εργάζεται για τη γνώση του εαυτού δε πρέπει να αναπαυτεί πάνω στις δάφνες αυτής της επιτυχίας αλλά να εργασθεί αδιάκοπα σμιλεύοντας τον εαυτό ως ένας ακούραστος γλύπτης, αποκαλύπτοντας αργά αλλά σταθερά την κάλλιστη μορφή του.
Photo: Author/Depositphotos
- Δύσκολες καταστάσεις στη ζωή: Τελικά είναι προβλήματα ή λύσεις; - 10 Νοεμβρίου 2022
- Η καθημερινότητα ως προβολή του «αόρατου κόσμου» - 31 Ιανουαρίου 2022
- Η ψυχολογία της καθημερινότητας: Επιθυμίες και διαπροσωπικές σχέσεις - 13 Νοεμβρίου 2021
