To άγχος, εκτός από την ορμονική μας κατάσταση και κατ’ επέκταση την υγεία μας, επηρεάζει και την ποιότητα της διατροφής μας. Μπορεί να οδηγήσει ακόμα και τους πλέον ευσυνείδητους διατροφικά ανθρώπους στην εφαρμογή ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών, δημιουργώντας έτσι περισσότερο άγχος, ειδικά αν υπάρχει αύξηση σωματικού βάρους.
Έτσι, το άτομο μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο άγχους – ανθυγιεινής διατροφής – αλλαγής εικόνας σώματος – περισσότερου άγχους, ο οποίος συνήθως συνοδεύεται από αίσθημα κατάθλιψης.
Advertisment
Παρακάτω παρουσιάζουμε κάποιες από τις πιο συνήθεις λανθασμένες διατροφικές συνήθειες των ατόμων που αντιμετωπίζουν συχνά κρούσματα άγχους:
Συχνή κατανάλωση καφέ: Όταν βρίσκονται κάτω από συνθήκες έντονου στρές πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν καφέ (4 φλιτζάνια καφέ) καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να παραλείπουν βασικά γεύματα.
Αυξημένη πρόσληψη γλυκών και λιπαρών σνακ: Εξ’ αιτίας των αυξημένων επιπέδων κορτιζόλης, οι αγχώδεις άνθρωποι έχουν την τάση να αποζητούν τρόφιμα αυξημένης περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Παράλειψη γευμάτων: Πολλές φορές τα αγχώδη άτομα παραλείπουν το πρωινό για να φτάσουν ‘έγκαιρα’ στη δουλειά τους, δεν τρώνε κατά τη διάρκεια της μέρας για να μην διακόψουν από την εργασίας τους, με αποτέλεσμα να πεινούν πολύ αργά το απόγευμα και να καταναλώνουν υπερβολικά μεγάλες ποσότητες φαγητού.
Advertisment
Συναισθηματική υπερφαγία: Το άγχος αυξάνει τα κρούσματα συναισθηματικής υπερφαγίας, που δεν έχει καμία σχέση με τη βιολογική πείνα που βιώνει ο οργανισμός μας.
Χαμηλή κατανάλωση υγρών: Όταν το άτομο είναι αγχωμένο, συχνά ξεχνάει να καταναλώσει τα 8-10 απαιτούμενα ποτήρια υγρών/ημέρα.
Αυξημένη κατανάλωση έτοιμων γευμάτων: τα αγχώδη άτομα δυσκολεύονται να διαχειριστούν το χρόνο τους, αναφέρουν συχνά ότι δεν προλαβαίνουν να μαγειρέψουν και κατά συνέπεια, καταναλώνουν πρόχειρο φαγητό τύπου fast food, το οποίο χαρακτηρίζεται από χαμηλή θρεπτική αξία και υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, λιπαρά και αλάτι.
Γρήγορες δίαιτες: Όταν το άγχος οδηγεί σε άστατο τρόπο διατροφής και απότομη αύξηση βάρους, τα άτομα προκειμένου να απαλλαχθούν γρήγορα από τα περιττά κιλά ακολουθούν επικίνδυνα διατροφικά σχήματα με χαμηλή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών.
Οι άσχημες διατροφικές συνήθειες που οφείλονται στο άγχος έχουν αρνητική επίδραση στον οργανισμό μας, αφού αρχικά προκαλούν ανισορροπία στα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος. Πιο συγκεκριμένα, όταν οι αναλογίες των θρεπτικών συστατικών που προσλαμβάνουμε δεν είναι οι σωστές – π.χ. καταναλώνουμε πολύ λίγη πρωτεΐνη και πολύ μεγάλη ποσότητα απλών υδατανθράκων όπως η ζάχαρη – τότε αντιμετωπίζουμε διακυμάνσεις στα επίπεδα της γλυκόζης που οδηγούν σε κούραση, χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης, αλλαγές στη διάθεση και, μακροπρόθεσμα, υπογλυκαιμία. Ακόμα, η υπερκατανάλωση καφεΐνης λόγω άγχους μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές ύπνου, αφυδάτωση και αγχώδη διαταραχή. Και το σημαντικότερο από όλα, η ακατάλληλη διατροφή μπορεί να περιορίσει τη δράση του ανοσοποιητικού μας συστήματος και να μας κάνει πιο ευπαθείς.
Έτσι, σε καταστάσεις έντονου στρες, προκειμένου να αποφορτιστείτε και να ξαναβρείτε την ενέργεια, ευεξία και διάθεσή σας, καλό είναι να εντάξετε στη διατροφή σας τα ακόλουθα:
Σπανάκι
Τρία φλιτζάνια σπανάκι παρέχουν το 40% του μαγνησίου που πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά και το οποίο εμποδίζει την αρτηριακή πίεση να εκτοξευθεί στα ύψη σε καταστάσεις άγχους. Προσθέστε το φρέσκο σε σαλάτες, στην ομελέτα ή σε σάντουιτς, για να διώξετε την ένταση.
Πορτοκάλι
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Καρνεζί Μέλον στο Πίτσμπουργκ, τα αγχώδη άτομα είναι πιο ευπαθή σε ιώσεις και κρυολογήματα. Έτσι, καλό είναι να εφοδιάζετε τον οργανισμό σας με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C, όπως είναι τα πορτοκάλια.
Σοκολάτα υγείας
Η κατανάλωση σοκολάτας δίνει ένα ευχάριστο συναίσθημα ευφορίας και χαλαρώνει τον οργανισμό από το άγχος χάρη στην ιδιότητά της να αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης, τρυπτοφάνης, φαινυλεθυλαμίνης και μαγνησίου που συμμετέχουν στην παραγωγή ορμονών, υπεύθυνων για την έκκριση ορμονών με αντικαταθλιπτική δράση.
Ψάρι
Τα Ω-3 λιπαρά οξέα σε ψάρια όπως ο σολομός και ο τόνος καταπραΰνουν το στρες. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal Diabetes & Metabolism, αυτοί που κατανάλωναν τα περισσότερα καλά λιπαρά για 3 εβδομάδες σημείωσαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους όταν βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα δύσκολο κουίζ. Εντάξτε στην εβδομαδιαία διατροφή σας τουλάχιστον 2 φορές ψάρι.
Τρόφιμα πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες & βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Τέτοια είναι το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, το μαύρο ρύζι. Αυξάνουν το μεταβολισμό και αυξάνουν την έκκριση σεροτονίνης στον εγκέφαλο, που προάγει την καλή ψυχική διάθεση.
Τρόφιμα που είναι πλούσια σε τρυπτοφάνη
Τέτοια είναι οι μπανάνες, οι ξηροί καρποί, το σουσάμι, το ταχίνι, το τυρί, το γάλα, η σόγια, η βρώμη και τα πουλερικά και μπορούν να ανακουφίζουν από το άγχος. Ο λόγος είναι ότι η τρυπτοφάνη προάγει στον εγκέφαλο τη σύνθεση ουσιών που βελτιώνουν την ψυχική διάθεση και προσφέρουν χαλάρωση.
Τρόφιμα πλούσια σε «καλά» λιπαρά
Αυξάνουν τις ενδορφίνες που παράγονται από τον ανθρώπινο εγκέφαλο και αποτελούν μια κατηγορία νευροδιαβιβαστών που προκαλούν ευεξία. Για το λόγο αυτό καταναλώνετε τροφές που περιέχουν «υγιεινά» λιπαρά -κυρίως μονοακόρεστα-, όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, τα αμύγδαλα, το αβοκάντο αλλά και τα πολυακόρεστα (ω-3) λιπαρά που βρίσκονται κυρίως στα θαλασσινά, στο σολομό, στον τόνο, στις σαρδέλες και στις μαργαρίνες.
Τρόφιμα πλούσια στο αμινοξύ τυροσίνη
Ανακουφίζει από το άγχος και την κούραση. Συναντάται σε αυγά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, ψάρι, γαλοπούλα και κοτόπουλο.
Τρόφιμα πλούσια σε φυλλικό οξύ και σελήνιο
Η έλλειψή τους μπορεί να προκαλέσει άγχος, κακοκεφιά, ακόμη και κυκλοθυμία. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν καλές πηγές φυλλικού οξέος ενώ τα δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ντομάτες, ο τόνος, το μπρόκολο και οι ηλιόσποροι περιέχουν μεγάλες δόσεις σεληνίου.
Καφεΐνη
Μια μικρή ποσότητα καφεΐνης είναι αρκετή για να μας ανεβάσει τη διάθεση και να μας κρατήσει σε εγρήγορση. Η υπερβολική κατανάλωση, αντιθέτως, μπορεί να προκαλέσει έντονους πονοκεφάλους και αϋπνίες, που είναι φυσιολογικό να επιφέρουν κακή διάθεση.
Μην ξεχνάτε τη φυσική δραστηριότητα, η οποία δεν περιορίζεται μόνο σε ένα γυμναστήριο! Υπάρχουν εύκολες επιλογές που αυξάνουν τα επίπεδα δραστηριότητας χωρίς να σας στερούν τον πολύτιμο χρόνο σας:
Προτιμήστε τις σκάλες αντί για ασανσέρ.
Μετακινηθείτε με τα μέσα μεταφοράς: κοστίζουν λιγότερο και ταυτόχρονα ενισχύουν τη σωματική σας δραστηριότητα.
Αν πάλι επιλέξετε το αυτοκίνητό σας για να πάτε στην δουλειά, καλό θα ήταν να παρκάρετε λίγο πιο μακριά από τη δουλειά, προκειμένου να περπατήσετε.
Γραφτείτε στο γυμναστήριο ακόμη και αν πηγαίνετε μία φορά την εβδομάδα!
Συμπερασματικά, η εφαρμογή μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι αποτελεσματικά στη συστηματοποιημένη προσπάθεια για τη μείωση του άγχους.
Ευχαριστούμε θερμά την Έφη Δέδε, Kλινική Διαιτολόγο & Διατροφολόγο, BSc,
Επιστημονική Υπεύθυνη Λόγω Διατροφής Άνω Λιοσίων και ιδρυτικό μέλος της ΕΛΔΕ.
