Σε μια πιλοτική μελέτη από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι δεν είναι σταθεροί όσον αφορά τον τρόπο ψυχολογικής προετοιμασίας τους στην αντιμετώπιση των καυγάδων και άλλων στρεσογόνων παραγόντων, ενώ κάθε άτομο εμφανίζει μια ποικιλία συμπεριφορών αντιμετώπισης. Επιπλέον, η μελέτη διαπίστωσε ότι οι στρατηγικές αντιμετώπισης που χρησιμοποιούνται μπορούν να επηρεάσουν την επόμενη ημέρα.
Τα ευρήματα προέρχονται από μια πιλοτική μελέτη ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας, η οποία είναι η πρώτη που παρακολούθησε την καθημερινή συμπεριφορά των ανθρώπων σχετικά με την αντιμετώπιση στρεσογόνων γεγονότων.
Advertisment
Η Shevaun Neupert, βασική συγγραφέας μιας εργασίας που περιγράφει τη μελέτη και αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας δηλώνει τα εξής: «Τα ευρήματα μας δείχνουν, για πρώτη φορά, ότι οι συμπεριφορές αυτές είναι ενεργητικές. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει μια εντελώς νέα περιοχή έρευνας για την Ψυχολογία της καθημερινής υγείας και ευεξίας. Πρόκειται για συμπεριφορές που μπορούν να διδαχτούν. Όσο περισσότερο κατανοούμε τι πραγματικά συμβαίνει, τόσο περισσότερο θα είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους στρεσογόνους παράγοντες που παρουσιάζονται στη ζωή τους».
Για να μάθουν περισσότερα για τον τρόπο που οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας προετοιμάζονται ψυχολογικά όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με στρεσογόνα γεγονότα, οι ερευνητές δημιούργησαν μια πιλοτική μελέτη με 43 ενήλικες ηλικίας από 60 ως 96 ετών.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα καθημερινό ερωτηματολόγιο σχετικά με τις δραστηριότητες και τα συναισθήματά τους – συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσο υπήρξε κάποιο αγχωτικό γεγονός – τη συγκεκριμένη ημέρα. Κλήθηκαν επίσης να προβλέψουν αν περίμεναν να υπάρξει ένα αγχωτικό γεγονός την επόμενη ημέρα καθώς και το πώς ήταν προετοιμασμένοι να το αντιμετωπίσουν. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο για 8 συνεχόμενες ημέρες. Οι ερευνητές τελικά συγκέντρωσαν δεδομένα για 380 ημέρες, δεδομένου ότι μερικοί από τους συμμετέχοντες για ορισμένες ημέρες δεν παρέδωσαν αναφορά.
Advertisment
Η Neupert εξηγεί: «Η αναφορά έγινε χρησιμοποιώντας πολύ συγκεκριμένες ερωτήσεις με σαφώς καθορισμένες μετρήσεις, όπως η κατάταξη του πώς ένιωθαν οι συμμετέχοντες σε μια κλίμακα από το 1 έως το 5». Τα ερωτηματολόγια ζητούσαν επίσης από τους συμμετέχοντες να καθορίσουν τον βαθμό στον οποίο εφάρμοζαν συγκεκριμένες συμπεριφορές που σχετίζονταν με την αντιμετώπιση πιθανών παραγόντων άγχους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν διαφορετικές συμπεριφορές αντιμετώπισης για διαφορετικούς στρεσογόνους παράγοντες και ότι αυτές οι συμπεριφορές αντιμετώπισης άλλαζαν από μέρα σε μέρα.
«Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι ένα άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλαπλούς μηχανισμούς αντιμετώπισης του στρες με την πάροδο του χρόνου – κάτι που είναι αρκετά ενδιαφέρον αφού δεν το γνωρίζαμε πριν», λέει η Neupert. «Μάθαμε επίσης ότι αυτό που κάνει κάποιος τη Δευτέρα μπορεί πραγματικά να διαφοροποιήσει το πώς θα νιώθει την Τρίτη».
Ορισμένες εκ των προτέρων συμπεριφορές, όπως η φαντασιακή έκβαση και η στάσιμη σκέψη, συνδέθηκαν με τους ανθρώπους που είχαν χειρότερη διάθεση και ανέφεραν περισσότερα προβλήματα υγείας την επόμενη ημέρα. Η στάσιμη σκέψη σημαίνει ότι κάποιος προσπαθεί ανεπιτυχώς να λύσει ένα πρόβλημα. Η φαντασιακή έκβαση σημαίνει ότι κάποιος επιθυμεί το πρόβλημα να λυθεί αποτελεσματικά από μόνο του.
Ωστόσο, η στάσιμη σκέψη συνδέθηκε και με ένα θετικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, η στάσιμη σκέψη μια ημέρα πριν από κάποιον καβγά οδήγησε σε λιγότερες αποτυχίες σε θέματα μνήμης αργότερα.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης το σχέδιο προετοιμασίας και την ανάλυση του προβλήματος ως προληπτικές στρατηγικές αντιμετώπισης του στρες. Το σχέδιο προετοιμασίας περιλαμβάνει νοητική απεικόνιση των βημάτων που χρειάζονται για να λυθεί το πρόβλημα και η ανάλυση του προβλήματος είναι η ενεργή σκέψη όσον αφορά την πηγή και το νόημα ενός μελλοντικού προβλήματος. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η χρήση αυτών των στρατηγικών αλλάζει από μέρα σε μέρα, αλλά η αλλαγή αυτή δεν έχει σχέση με την καλή διάθεση την επόμενη ημέρα. Επίσης, δεν σχετίζεται με τον τρόπο που οι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν σε κάποιον καβγά την επόμενη μέρα.
«Αυτή ήταν μια πιλοτική μελέτη, κι έτσι δεν θέλουμε να παρασυρθούμε περισσότερο απ’ όσο πρέπει», υποστηρίζει η Neupert. «Τα ευρήματα όμως είναι πολύ ενδιαφέροντα. Εγείρουν πολλά ερωτήματα, κι ελπίζουμε να υπάρξει συνέχεια με μια πολύ μεγαλύτερη μελέτη».
